Mithali 26
1 Kama theluji wakati wa kiangazi au mvua wakati wa mavuno, ndivyo asivyostahili heshima mpumbavu.
quomodo nix aestate et pluvia in messe sic indecens est stulto gloria
2 Kama shomoro apigapigavyo mabawa yake au mbayuwayu katika kuruka kwake kasi, ndivyo ilivyo laana isiyo na sababu haimpati mtu.
sicut avis ad alia transvolans et passer quolibet vadens sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet
3 Mjeledi kwa farasi, lijamu kwa punda, nayo fimbo kwa migongo ya wapumbavu!
flagellum equo et camus asino et virga dorso inprudentium
4 Usimjibu mpumbavu sawasawa na upumbavu wake, ama wewe mwenyewe utakuwa kama yeye.
ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam ne efficiaris ei similis
5 Mjibu mpumbavu sawasawa na upumbavu wake, ama atakuwa mwenye hekima machoni pake mwenyewe.
responde stulto iuxta stultitiam suam ne sibi sapiens esse videatur
6 Kama vile ilivyo kujikata miguu au kunywa hasara, ndivyo ilivyo kutuma ujumbe kwa mkono wa mpumbavu.
claudus pedibus et iniquitatem bibens qui mittit verba per nuntium stultum
7 Kama miguu ya kiwete inavyoningʼinia ndivyo ilivyo mithali katika kinywa cha mpumbavu.
quomodo pulchras frustra habet claudus tibias sic indecens est in ore stultorum parabola
8 Kama kufunga jiwe kwenye kombeo, ndivyo ilivyo kumpa mpumbavu heshima.
sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii ita qui tribuit insipienti honorem
9 Kama mwiba kwenye mkono wa mlevi ndivyo ilivyo mithali kinywani mwa mpumbavu.
quomodo si spina nascatur in manu temulenti sic parabola in ore stultorum
10 Kama mpiga upinde ambaye hujeruhi ovyo, ndivyo alivyo yeye aajiriye mpumbavu au yeyote apitaye njiani.
iudicium determinat causas et qui inponit stulto silentium iras mitigat
11 Kama mbwa ayarudiavyo matapiko yake, ndivyo mpumbavu arudiavyo upumbavu wake.
sicut canis qui revertitur ad vomitum suum sic inprudens qui iterat stultitiam suam
12 Je, unamwona mtu ajionaye mwenye hekima machoni pake mwenyewe? Liko tumaini zaidi kwa mpumbavu kuliko kwake.
vidisti hominem sapientem sibi videri magis illo spem habebit stultus
13 Mvivu husema, “Yuko simba barabarani, simba mkali anazunguka mitaa!”
dicit piger leaena in via leo in itineribus
14 Kama vile mlango ugeukavyo kwenye bawaba zake, ndivyo mvivu ajigeuzavyo kitandani mwake.
sicut ostium vertitur in cardine suo ita piger in lectulo suo
15 Mtu mvivu hutumbukiza mkono wake kwenye sahani, naye huchoka kuupeleka kwenye kinywa chake.
abscondit piger manus sub ascellas suas et laborat si ad os suum eas converterit
16 Mtu mvivu ni mwenye hekima machoni pake mwenyewe, kuliko watu saba wawezao kujibu kwa busara.
sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias
17 Kama yeye amkamataye mbwa kwa masikio, ndivyo alivyo mtu apitaye njiani na kujiingiza kwenye ugomvi usiomhusu.
sicut qui adprehendit auribus canem sic qui transit et inpatiens commiscetur rixae alterius
18 Kama mtu mwendawazimu atupaye vijinga vya moto au mishale ya kufisha,
sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem
19 ndivyo alivyo mtu amdanganyaye jirani yake na kusema, “Nilikuwa nikifanya mzaha tu!”
sic vir qui fraudulenter nocet amico suo et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci
20 Bila kuni moto huzimika; pasipo uchongezi ugomvi humalizika.
cum defecerint ligna extinguetur ignis et susurrone subtracto iurgia conquiescunt
21 Kama makaa juu ya makaa yanayowaka, na kama kuni kwenye moto, ndivyo alivyo mtu mgomvi kwa kuchochea ugomvi.
sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem sic homo iracundus suscitat rixas
22 Maneno ya mchongezi ni kama chakula kitamu; huingia sehemu za ndani sana za mtu.
verba susurronis quasi simplicia et ipsa perveniunt ad intima ventris
23 Kama rangi ingʼaayo iliyopakwa kwenye vyombo vya udongo ndivyo ilivyo midomo laini pamoja na moyo mbaya.
quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile sic labia tumentia cum pessimo corde sociata
24 Mtu mwenye nia ya kudhuru wengine hujificha kwa maneno ya midomo yake, lakini moyoni mwake huficha udanganyifu.
labiis suis intellegitur inimicus cum in corde tractaverit dolos
25 Ingawa maneno yake huvutia, usimwamini, kwa maana machukizo saba hujaza moyo wake.
quando submiserit vocem suam ne credideris ei quoniam septem nequitiae sunt in corde illius
26 Nia yake ya kudhuru wengine inaweza kufichwa na udanganyifu, lakini uovu wake utafichuliwa kwenye kusanyiko.
qui operit odium fraudulenter revelabitur malitia eius in concilio
27 Kama mtu akichimba shimo, atatumbukia ndani yake, kama mtu akivingirisha jiwe, litamrudia.
qui fodit foveam incidet in eam et qui volvit lapidem revertetur ad eum
28 Ulimi wa uongo, huwachukia wale unaowaumiza, nacho kinywa cha kujipendekeza hutenda uharibifu.
lingua fallax non amat veritatem et os lubricum operatur ruinas
