Mithali 25
1 Hizi ni mithali zaidi za Solomoni, zilizonakiliwa na watu wa Hezekia mfalme wa Yuda:
haec quoque parabolae Salomonis quas transtulerunt viri Ezechiae regis Iuda
2 Ni Utukufu wa Mungu kuficha jambo, bali ni utukufu wa wafalme kuchunguza jambo.
gloria Dei celare verbum et gloria regum investigare sermonem
3 Kama mbingu zilivyo juu na nchi ilivyo chini, ndivyo ambavyo mioyo ya wafalme haichunguziki.
caelum sursum et terra deorsum et cor regum inscrutabile
4 Ondoa takataka kwenye madini ya fedha, nako ndani yake kutatokea chombo cha mfua fedha.
aufer robiginem de argento et egredietur vas purissimum
5 Ondoa waovu mbele ya mfalme, nacho kiti chake cha enzi kitaimarishwa kwa njia ya haki.
aufer impietatem de vultu regis et firmabitur iustitia thronus eius
6 Usijikweze mwenyewe mbele ya mfalme, wala usidai nafasi miongoni mwa watu wakuu;
ne gloriosus appareas coram rege et in loco magnorum ne steteris
7 ni afadhali yeye akuambie, “Njoo huku juu,” kuliko yeye kukuaibisha mbele ya mkuu. Kile ulichokiona kwa macho yako
melius est enim ut dicatur tibi ascende huc quam ut humilieris coram principe
8 usiharakishe kukipeleka mahakamani, maana utafanya nini mwishoni kama jirani yako atakuaibisha?
quae viderunt oculi tui ne proferas in iurgio cito ne postea emendare non possis cum dehonestaveris amicum tuum
9 Kama ukifanya shauri na jirani yako, usisaliti siri ya mtu mwingine,
causam tuam tracta cum amico tuo et secretum extraneo non reveles
10 ama yeye aisikiaye aweza kukuaibisha na kamwe sifa yako mbaya haitaondoka.
ne forte insultet tibi cum audierit et exprobrare non cesset
11 Neno lisemwalo kwa wakati ufaao ni kama matunda ya mtofaa ya dhahabu yaliyowekwa kwenye vijalizo vya fedha.
mala aurea in lectis argenteis qui loquitur verbum in tempore suo
12 Kama vile kipuli cha dhahabu au pambo la dhahabu safi, ndivyo lilivyo karipio la mtu mwenye hekima kwa sikio lisikilizalo.
inauris aurea et margaritum fulgens qui arguit sapientem et aurem oboedientem
13 Kama vile ubaridi wa theluji wakati wa mavuno ndivyo alivyo mjumbe mwaminifu kwa wale wamtumao, huburudisha roho za bwana zake.
sicut frigus nivis in die messis ita legatus fidelis ei qui misit eum animam illius requiescere facit
14 Kama vile mawingu na upepo pasipo mvua ndivyo alivyo mtu ajisifuye kwa zawadi ambazo hatoi.
nubes et ventus et pluviae non sequentes vir gloriosus et promissa non conplens
15 Kwa njia ya uvumilivu mtawala aweza kushawishiwa, nao ulimi laini waweza kuvunja mfupa.
patientia lenietur princeps et lingua mollis confringet duritiam
16 Ukipata asali, kula kiasi tu cha kukutosha, ukila zaidi, utatapika.
mel invenisti comede quod sufficit tibi ne forte saturatus evomas illud
17 Ingiza mguu wako nyumbani kwa jirani yako mara chache, ukizidisha, atakukinai na atakuchukia.
subtrahe pedem tuum de domo proximi tui nequando satiatus oderit te
18 Kama vile rungu au upanga au mshale mkali ndivyo alivyo mtu atoaye ushuhuda wa uongo dhidi ya jirani yake.
iaculum et gladius et sagitta acuta homo qui loquitur contra proximum suum testimonium falsum
19 Kama vile jino bovu au mguu uliolemaa, ndivyo ilivyo kumtegemea mtu asiye mwaminifu wakati wa shida.
dens putridus et pes lapsus qui sperat super infideli in die angustiae
20 Kama vile avuaye mavazi siku ya baridi, au kama siki iliyomwagwa juu ya magadi, ndivyo alivyo yeye amuimbiaye nyimbo mtu mwenye moyo mzito.
et amittit pallium in die frigoris acetum in nitro et qui cantat carmina cordi pessimo
21 Kama adui yako ana njaa, mpe chakula ale; kama ana kiu, mpe maji anywe.
si esurierit inimicus tuus ciba illum et si sitierit da ei aquam bibere
22 Kwa kufanya hivyo, unaweka makaa ya moto yanayowaka kichwani pake, naye Bwana atakupa thawabu.
prunam enim congregabis super caput eius et Dominus reddet tibi
23 Kama vile upepo wa kaskazini uletavyo mvua, ndivyo ulimi usingiziao uletavyo uso wa hasira.
ventus aquilo dissipat pluvias et facies tristis linguam detrahentem
24 Ni afadhali kuishi pembeni mwa paa la nyumba, kuliko kuishi nyumba moja na mke mgomvi.
melius est sedere in angulo domatis quam cum muliere litigiosa et in domo communi
25 Kama vile maji baridi kwa nafsi iliyochoka ndivyo zilivyo habari njema kutoka nchi ya mbali.
aqua frigida animae sitienti et nuntius bonus de terra longinqua
26 Kama vile chemchemi iliyotibuliwa matope au kisima kilichotiwa taka ndivyo alivyo mtu mwenye haki akishiriki na waovu.
fons turbatus pede et vena corrupta iustus cadens coram impio
27 Si vyema kula asali nyingi sana, wala si heshima kujitafutia heshima yako mwenyewe.
sicut qui mel multum comedit non est ei bonum sic qui scrutator est maiestatis opprimitur gloria
28 Kama vile mji ambao kuta zake zimebomoka ndivyo alivyo mtu ambaye hawezi kujitawala mwenyewe.
sicut urbs patens et absque murorum ambitu ita vir qui non potest in loquendo cohibere spiritum suum
