امثال 16

1 انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

Del hombre es preparar el corazón, mas la respuesta de la lengua viene de Yahvé.

2 تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

Todos los caminos parecen limpios a los ojos del hombre, pero es Dios quien pesa los espíritus.

3 نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

Encomienda a Yahvé tus planes, y tendrán éxito tus proyectos.

4 خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

Todo lo ha creado Yahvé para su fin, aun al impío para el día aciago.

5 خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

Todo altivo de corazón es abominación para Yahvé, será castigado indefectiblemente.

6 درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

Con misericordia y fidelidad se expía la culpa, y con el temor de Dios (el hombre) se aparta del mal.

7 وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

Cuando los caminos de un hombre son agradables a Yahvé, Este reconcilia con él a sus enemigos.

8 ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

Mejor poco con justicia, que grandes ganancias con injusticia.

9 انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

El corazón del hombre proyecta sus caminos, pero Yahvé dirige sus pasos.

10 پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

Los labios del rey pronuncian oráculos; no peca su boca cuando dicta sentencia.

11 میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

Balanza y platillos justos son de Dios, y obra suya son todas las pesas de la bolsa.

12 پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

Aborrecen los reyes a los malhechores, pues la justicia es el apoyo del trono.

13 پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

Placen a los reyes los labios justos, y les agradan los que hablan con rectitud.

14 خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

La ira del rey anuncio es de muerte; pero el varón sabio la aplaca.

15 شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

El semblante alegre del rey significa vida, y su favor es como nube de lluvia primaveral.

16 به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

Adquirir sabiduría vale más que el oro, y mejor que la plata es poseer la inteligencia.

17 راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

La senda de los justos es huir del mal; guarda su alma el que guarda sus pasos.

18 غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

La soberbia precede a la caída, y la altivez de espíritu a la ruina.

19 بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

Mejor ser humilde con los humildes, que repartir despojos con los soberbios.

20 آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

El que está atento a la palabra, saca provecho, y el que confía en Yahvé es dichoso.

21 دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

El sabio de corazón es llamado prudente; y la dulzura en el hablar aumenta los frutos de la enseñanza.

22 حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

Fuente de vida es la sabiduría para quien la posee pero el castigo del necio es su necedad.

23 سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

El corazón del sabio es maestro de su boca, en sus labios crece la doctrina.

24 سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

Panal de miel son las palabras amables; delicia del alma y medicina de los huesos.

25 راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

Camino hay que al hombre le parece recto, pero en su remate está la muerte.

26 گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

El que se afana, para sí se afana; a esto le estimula su boca.

27 آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

El hombre perverso se cava la desventura; sobre sus labios hay como llamas de fuego.

28 شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

El hombre depravado provoca contiendas, y el chismoso siembra discordia entre los amigos.

29 آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

El inicuo halaga a su prójimo y así lo lleva por malos caminos.

30 شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

Cuando uno guiña los ojos maquina maldades, y cuando se muerde los labios, las lleva a cabo.

31 موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

Corona de gloria es la canicie, se la halla en el camino de la justicia.

32 صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

El hombre sosegado es superior al valiente, y el que es señor de sí vale más que el conquistador de una ciudad.

33 انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.

En el regazo se echan las suertes, pero de Yahvé depende toda decisión.