מִשְׁלֵי 14

1 חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו׃

زن دانا خانه خود را بنا می‌کند، اما زن نادان با دست خود خانه‌اش را خراب می‌کند.

2 הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו׃

کسانی که به راستی عمل می‌کنند به خداوند احترام می‌گذارند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

3 בפי אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם׃

نادان چوب سخنانِ متکبرانهٔ خود را می‌خورد، ولی سخنان مرد دانا او را محافظت می‌کند.

4 באין אלפים אבוס בר ורב תבואות בכח שור׃

اگر در طویله گاو نباشد، طویله تمیز می‌ماند، اما بدون گاو نمی‌توان محصول زیادی به دست آورد.

5 עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר׃

شاهد امین دروغ نمی‌گوید، ولی از دهان شاهد ناراست دروغ می‌بارد.

6 בקש לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל׃

کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد هرگز نمی‌تواند حکمت پیدا کند، اما شخص فهیم به آسانی آن را به دست می‌آورد.

7 לך מנגד לאיש כסיל ובל ידעת שפתי דעת׃

از احمقان دوری کن زیرا چیزی ندارند به تو یاد دهند.

8 חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה׃

حکمت شخص عاقل راهنمای اوست، اما حماقت احمقان باعث گمراهی آنان می‌شود.

9 אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון׃

نادانان با گناه بازی می‌کنند، اما درستکاران رضایت خدا را می‌طلبند.

10 לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא יתערב זר׃

تنها دل شخص است که تلخی جان او را احساس می‌کند و در شادی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند سهیم باشد.

11 בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח׃

خانهٔ بدکاران خراب می‌شود، اما خیمهٔ درستکاران وسعت می‌یابد.

12 יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

13 גם בשחוק יכאב לב ואחריתה שמחה תוגה׃

خنده نمی‌تواند اندوه دل را پنهان سازد؛ هنگامی که خنده پایان می‌یابد، درد و اندوه برجای خود باقی می‌ماند.

14 מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב׃

آدم خدانشناس نتیجهٔ کارهای خود را خواهد دید و شخص نیک از ثمرهٔ اعمال خویش بهره خواهد برد.

15 פתי יאמין לכל דבר וערום יבין לאשרו׃

آدم ساده لوح هر حرفی را باور می‌کند، اما شخص زیرک سنجیده رفتار می‌نماید.

16 חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח׃

شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

17 קצר אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא׃

آدم تندخو کارهای احمقانه می‌کند و شخص حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

18 נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת׃

حماقت نصیب جاهلان می‌شود و دانایی نصیب زیرکان.

19 שחו רעים לפני טובים ורשעים על שערי צדיק׃

بدکاران عاقبت در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد و محتاج آنان خواهند شد.

20 גם לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים׃

ثروتمندان دوستان بسیار دارند، اما شخص فقیر را حتی همسایه‌هایش تحقیر می‌کند.

21 בז לרעהו חוטא ומחונן עניים אשריו׃

خوار شمردن فقرا گناه است. خوشا به حال کسی که بر آنها ترحم کند.

22 הלוא יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב׃

کسانی که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند گمراه خواهند شد، ولی آنانی که نیت خوب دارند مورد محبت و اعتماد قرار خواهند گرفت.

23 בכל עצב יהיה מותר ודבר שפתים אך למחסור׃

کسی که زحمت می‌کشد منفعت عایدش می‌شود، ولی آنکه فقط حرف می‌زند فقیر خواهد شد.

24 עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת׃

ثروت نصیب دانایان خواهد شد، اما پاداش احمقان حماقت ایشان است.

25 מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה׃

شاهد راستگو جان مردم را نجات می‌دهد، اما شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

26 ביראת יהוה מבטח עז ולבניו יהיה מחסה׃

کسی که از خداوند می‌ترسد تکیه‌گاه محکمی دارد و فرزندانش در امان خواهند بود.

27 יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות׃

خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگه می‌دارد.

28 ברב עם הדרת מלך ובאפס לאם מחתת רזון׃

عظمت یک پادشاه بستگی به تعداد مردمی دارد که بر آنها فرمان می‌راند. پادشاه بدون قوم نابود می‌شود.

29 ארך אפים רב תבונה וקצר רוח מרים אולת׃

کسی که صبر و تحمل دارد شخص بسیار عاقلی است، اما از آدم تندخو حماقت سر می‌زند.

30 חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה׃

آرامش فکر به بدن سلامتی می‌بخشد، اما حسادت مانند خوره جان را می‌خورد.

31 עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון׃

هر که به فقرا ظلم کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به فقرا ترحم نماید، به خدا احترام گذاشته است.

32 ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק׃

خداشناسان وقتی بمیرند پناهگاهی دارند، اما گناهکاران به‌وسیلۀ گناهان خودشان تباه می‌شوند.

33 בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע׃

حکمت در دل دانایان ساکن است، اما در میان نادانان جای ندارد.

34 צדקה תרומם גוי וחסד לאמים חטאת׃

درستکاری مایه سرافرازی یک قوم است و گناه مایه رسوایی آن.

35 רצון מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש׃

پادشاه از خدمتگزاران کاردان خشنود می‌گردد، ولی کسانی که دردسر ایجاد می‌کنند مورد غضب او واقع می‌شوند.