Job 28
1 Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
Pudno nga adda pagminasan iti pirak, lugar a pagguguranda iti balitok.
2 Iron is taken out of the earth, and copper is molten out of the stone.
Ti landok ket nakali manipud iti daga; ti gambang ket narunaw manipud iti bato.
3 Man sets an end to darkness, and searches out to the furthest bound the stones of obscurity and of thick darkness.
Nangisaad ti tao iti paggibusan ti kinasipnget ken nagsuksukimat agingga iti kaadaywan a pagpatinggaan, dagiti bato nga adda iti sipnget ken nakaro a kinasipnget.
4 He breaks open a shaft away from where men sojourn, paths forgotten by the foot. They hang afar from men; they swing to and fro.
Nangkali isuna iti nauneg nga abot nga adayo iti lugar a pagnanaedan dagiti tattao, luglugar a nalipatanen iti saka ti siasinoman. Agbitbitin isuna iti lugar nga adayo kadagiti tattao; agpilpillayog isuna nga agsubli-subli.
5 As for the earth, out of it comes bread, and underneath it is turned up as it were by fire.
Maipapan iti daga, agtaud ti tinapay manipud iti daytoy, iti unegna ket kasla agap-apuy.
6 The stones of it are the place of sapphires, and it has dust of gold.
Dagiti batona ti pakasarakan kadagiti safiro, ken naglaon iti balitok ti tapokna.
7 No bird of prey knows that path, nor has the falcon's eye seen it.
Awan ti tumutokma a billit ti makaammo iti dalan nga agturong iti daytoy, uray ti buitre ket saanna pay a nakita daytoy.
8 The proud beasts have not trodden it, nor has the fierce lion passed thereby.
Saan pay a nagnaan dagiti atap nga ayup ti kasta a dalan, uray ti narungsot a leon ket saan pay a limmabas sadiay.
9 He puts forth his hand upon the flinty rock. He overturns the mountains by the roots.
Ipatay ti maysa a tao ti imana iti natangken a bato; balbaliktadenna dagiti bantay babaen kadagiti ramutda.
10 He cuts out channels among the rocks, and his eye sees every precious thing.
Agar-aramid isuna kadagiti pagayusan iti danum iti nagbabaetan dagiti dadakkel a bato; makitkitana sadiay ti tunggal banag a napateg.
11 He binds the streams that they not trickle. And the thing that is hid he brings forth to light.
Tamtambakanna dagiti pagayusan tapno saan nga agayus dagitoy; iruarna iti lawag ti aniaman a nakalemmeng sadiay.
12 But where shall wisdom be found? And where is the place of understanding?
Sadino ti pakasarakan iti kinasirib? Sadino ti ayan iti pannakaawat?
13 Man does not know the price of it, nor is it found in the land of the living.
Saan nga ammo ti tao ti gatadna daytoy; wenno saan a masarakan daytoy iti daga dagiti sibibiag.
14 The deep says, It is not in me. And the sea says, It is not with me.
Kuna dagiti nagaadalem a danum iti uneg ti daga, 'Awan kaniak'; kuna ti baybay, 'Awan kaniak daytoy.'
15 It cannot be gotten for gold, nor shall silver be weighed for the price of it.
Saan a magun-od ti kinasirib babaen iti balitok; wenno saan a maikilo ti pirak kas gatadna daytoy.
16 It cannot be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
Saan a magatadan daytoy iti balitok ti Ofir, agraman dagiti napapateg nga onyx wenno safiro.
17 Gold and glass cannot equal it, nor shall it be exchanged for jewels of fine gold.
Saan a maipada ti gatadna iti balitok ken kristal; wenno saan a maisukat daytoy kadagiti alahas a naaramid iti kasayaatan a balitok.
18 No mention shall be made of coral or of crystal. Yea, the price of wisdom is above rubies.
Awan pakaiyaspinganna daytoy iti koral wenno jasper; pudno, adayo a nagatgatad ti kinasirib ngem kadagiti rubi.
19 The topaz of Ethiopia shall not equal it, nor shall it be valued with pure gold.
Saan a maipada daytoy iti topasio ti Etiopia; wenno saan a magatadan daytoy iti puro a balitok.
20 Where then does wisdom come from? And where is the place of understanding?
Sadino ngarud ti paggappuan ti kinasirib? Sadino ti ayan ti pannakaawat?
21 Since it is hid from the eyes of all living, and kept closed from the birds of the heavens.
Nailemmeng ti kinasirib manipud kadagiti mata dagiti amin nga agbibiag ken agnanayon a nailemmeng kadagiti billit iti tangatang.
22 Destruction and Death say, We have heard a rumor of it with our ears.
Kuna ti Pannakadadael ken Patay, 'Nangngeganmi laeng ti sayanggusing maipapan iti daytoy.'
23 God understands the way of it, and he knows the place of it.
Maaw-awatan ti Dios ti dalan nga agturong iti daytoy; ammona ti ayanna daytoy.
24 For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole heaven,
Ta kumitkita isuna agingga iti pagpatinggaan ti daga ken makitkitana amin nga adda iti babaen ti tangatang.
25 to make a weight for the wind. Yea, he distributes the waters by measure.
Iti napalabas, innikkanna ti pigsa ti angin ken biningayna ti danum sigun iti kalawana.
26 When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
Nangaramid isuna iti pagannurutan para iti tudo ken iti dalan para iti kimat.
27 then he saw it, and declared it. He established it, yea, and searched it out.
Kalpasanna, nakitana ti sirib ket impablaakna daytoy; impasdekna daytoy, pudno, inadalna daytoy.
28 And to man he said, Behold, the fear of the Lord, that is wisdom, and to depart from evil is understanding.
Kinunana kadagiti tattao, 'Kitaenyo, ti panagbuteng iti Apo- dayta ti kinasirib; ti umadayo iti dakes ket pannakaawat.'”
