Proverbios 22
1 DE más estima es la buena fama que las muchas riquezas; y la buena gracia más que la plata y el oro.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 El rico y el pobre se encontraron: á todos ellos hizo Jehová.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 El avisado ve el mal, y escóndese: mas los simples pasan, y reciben el daño.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 Riquezas, y honra, y vida, [son] la remuneración de la humildad [y] del temor de Jehová.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Espinas [y] lazos hay en el camino del perverso: el que guarda su alma se alejará de ellos.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instruye al niño en su carrera: aun cuando fuere viejo no se apartará de ella.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 El rico se enseñoreará de los pobres; y el que toma prestado, siervo es del que empresta.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 El que sembrare iniquidad, iniquidad segará: y consumiráse la vara de su ira.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 El ojo misericordioso será bendito, porque dió de su pan al indigente.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Echa fuera al escarnecedor, y saldrá la contienda, y cesará el pleito y la afrenta.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 El que ama la limpieza de corazón, [por] la gracia de sus labios su amigo será el rey.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Los ojos de Jehová miran por la ciencia; mas él trastorna las cosas de los prevaricadores.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Dice el perezoso: El león está fuera; en mitad de las calles seré muerto.
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 Sima profunda es la boca de las extrañas: aquel contra el cual estuviere Jehová airado, caerá en ella.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La necedad está ligada en el corazón del muchacho; [mas] la vara de la corrección la hará alejar de él.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 El que oprime al pobre para aumentarse él, y que da al rico, ciertamente [será] pobre.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Inclina tu oído, y oye las palabras de los sabios, y pon tu corazón á mi sabiduría:
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Porque es cosa deleitable, si las guardares en tus entrañas; y que juntamente sean ordenadas en tus labios.
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Para que tu confianza sea en Jehová, te [las] he hecho saber hoy á ti también.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 ¿No te he escrito tres veces en consejos y ciencia,
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Para hacerte saber la certidumbre de las razones verdaderas, para que puedas responder razones de verdad á los que á ti enviaren?
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 No robes al pobre, porque es pobre, ni quebrantes en la puerta al afligido:
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Porque Jehová juzgará la causa de ellos, y despojará el alma de aquellos que los despojaren.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 No te entrometas con el iracundo, ni te acompañes con el hombre de enojos;
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 Porque no aprendas sus maneras, y tomes lazo para tu alma.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 No estés entre los que tocan la mano, entre los que fían por deudas.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Si no tuvieres para pagar, ¿por qué han de quitar tu cama de debajo de ti?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 No traspases el término antiguo que pusieron tus padres.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 ¿Has visto hombre solícito en su obra? delante de los reyes estará; no estará delante de los de baja suerte.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
