< Przysłów 23 >
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Kun istut aterialle hallitsijan seurassa, niin pidä tarkoin mielessä, kuka edessäsi on,
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
ja pane veitsi kurkullesi, jos olet kovin nälkäinen.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Älä himoitse hänen herkkujansa, sillä ne ovat petollisia ruokia.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Älä näe vaivaa rikastuaksesi, lakkaa käyttämästä ymmärrystäsi siihen.
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Kun silmäsi siihen lentävät, on rikkaus mennyttä; sillä se saa siivet kuin kotka, joka lentää taivaalle.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Älä syö pahansuovan leipää äläkä himoitse hänen herkkujansa.
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
Sillä niinkuin hän mielessään laskee, niin hän menettelee: hän sanoo sinulle: "Syö ja juo", mutta hänen sydämensä ei ole sinun puolellasi.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
Syömäsi palan sinä olet oksentava, ja suloiset sanasi sinä tuhlasit turhaan.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
Älä puhu tyhmän kuullen, sillä hän katsoo ymmärtäväiset sanasi ylen.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Älä siirrä ikivanhaa rajaa äläkä mene orpojen pelloille.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
Sillä heidän sukulunastajansa on väkevä, ja hän ajaa heidän asiansa sinua vastaan.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Tuo sydämesi kuritettavaksi ja korvasi taidon sanojen ääreen.
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Älä kiellä poikaselta kuritusta, sillä jos lyöt häntä vitsalla, säästyy hän kuolemasta.
14 Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol )
Vitsalla sinä häntä lyöt, tuonelasta hänen sielunsa pelastat. (Sheol )
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Poikani, jos sinun sydämesi viisastuu, niin minunkin sydämeni iloitsee;
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
ja sisimpäni riemuitsee, jos sinun huulesi puhuvat sitä, mikä oikein on.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Älköön sydämesi kadehtiko jumalattomia, mutta kiivaile aina Jumalan pelon puolesta,
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
niin sinulla totisesti on tulevaisuus, ja toivosi ei mene turhaan.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Kuule, poikani, ja viisastu, ja ohjaa sydämesi oikealle tielle.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Älä oleskele viininjuomarien parissa äläkä lihansyömärien.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
Sillä juomari ja syömäri köyhtyy, ja unteluus puettaa ryysyihin.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Kuule isääsi, joka on sinut siittänyt, äläkä äitiäsi halveksi, kun hän on vanhennut.
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Osta totuutta, älä myy, osta viisautta, kuria ja ymmärrystä.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
neen saa riemuita vanhurskaan isä; joka viisaan on siittänyt, sillä on ilo hänestä.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Olkoon sinun isälläsi ja äidilläsi ilo, sinun synnyttäjäsi riemuitkoon.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Anna sydämesi, poikani, minulle, ja olkoot minun tieni sinun silmissäsi mieluiset.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
Sillä portto on syvä kuoppa, ja vieras vaimo on ahdas kaivo.
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
Vieläpä hän väijyy kuin rosvo, ja hän kartuttaa uskottomia ihmisten seassa.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Kenellä on voivotus, kenellä vaikerrus? Kenellä torat, kenellä valitus? Kenellä haavat ilman syytä? Kenellä sameat silmät?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Niillä, jotka viinin ääressä viipyvät, jotka tulevat makujuomaa maistelemaan.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Älä katsele viiniä, kuinka se punoittaa, kuinka se maljassa hohtaa ja helposti valahtaa alas.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Lopulta se puree kuin käärme ja pistää kuin myrkkylisko.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Silmäsi outoja näkevät, ja sydämesi haastelee sekavia.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Sinusta on kuin makaisit keskellä merta, on kuin maston huipussa makaisit.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
"Löivät minua, mutta ei koskenut minuun; pieksivät minua, mutta en tiennyt mitään. Milloinkahan herännen? Tahdonpa taas hakea tätä samaa."