Matendu 1
1 Mlongu Teufili, mushintola sha kwanja nembiti kuusu vitwatira vyoseri Yesu vyakatenditi na kufunda kwanjira kwanja.
Ama Teofilus. Sodꞌa moleꞌ, mia au Lukas. Sia au susura dalahulu ngga, au suraꞌ memaꞌ basa Lamatuaꞌ Yesus masodꞌa Na no nanori Na, eniꞌ a Ana soꞌu ue-tatao Na, losa hene baliꞌ sorga neu. Naeni, Ana here nala atahori dedenu nara. Onaꞌ mae atahori ra raꞌasususaꞌ E no tao risa E, te Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ E. Basa boe ma natudꞌu Ao Na neu dedenu nara. Ara rita E nasafafali losa fai haa nulu, de rahine rae tebꞌe-tebꞌe nasodꞌa baliꞌ ena. Ana nafadꞌe se oi Lamatualain, onaꞌ maneꞌ mana toꞌu parendaꞌ. Ma denu se pake Lamatualain Dula-dale Meumare Na koasa Na. Basa naa ma, Ana hene baliꞌ sorga neu. Basa naa ra, au suraꞌ dalahulu na.
2 Mpaka lishaka lilii pakanyasulitwi kugenda kumpindi kwa Mlungu. Pamberi pa kunyasulwa kugenda kumpindi, kawapananiti malagaliru kupitira Rohu Mnanagala wantumintumi walii yakawasyaguliti.
3 Pakuhowa kwakuwi, yomberi kalilanguziyiti mweni kwa womberi na kulilanguziya nakaka kuwera mweni ka mkomu. Yomberi kawalawiriti kwa shipindi sha mashaka malongu msheshi na yomberi kayoweriti nawu kuusu Ufalumi wa Mlungu.
4 Shipindi shimu yomberi pakaweriti nawu, kawapananiti lagaliru ali, “Namlawa amu Yerusalemu, su muliheperi lagilu lya Tati, lilii lyampikaniriti neni nonga kuusu visoweru vyakuwi.
Lao esa, Yesus naꞌabꞌue no atahori dedenu nara mia leteꞌ Saitun. Ana parenda se nae, “Misinedꞌa! Dalahulu na Yohanis sarani atahori pakeꞌ a oe, te mete ma mihati fai hira fai, Lamatuaꞌ nae tao lenaꞌ seli, huu Ana nae fee Dula-dale Meumare Na neu hei. Dadꞌi afiꞌ lao hela Yerusalem ia dei. Mihati losa Ama Ngga fee Dula-dale Meumare Na neu hei, onaꞌ Ana heluꞌ a. Ma Au o ufadꞌe basa naa neu hei ena boe.”
5 Toziya Yohani kawabatiziti kwa mashi, kumbiti pa mashaka gavuwa ndiri mwenga hamubatizwi kwa Rohu Mnanagala.”
6 Su wantumintumi pawaliwoniti pamuhera na Yesu, womberi wamkosiyiti, “Mtuwa, shipindi ashi haguwuziyi ufalumi kwa Israeli?”
Basa boe, Yesus naꞌabꞌue no dedenu nara. De ara ratane E oi, “Amaꞌ! Hai mae mitane taꞌo ia: Amaꞌ nasanedꞌa maꞌahulu na leleꞌ hita nusa Israꞌel naa, feꞌe parenda ao na. Te ia naa, atahori feaꞌ parenda hai. Dadꞌi Amaꞌ nau mboꞌi hai mia parenda nara oras ia, do hai musi mihati fai feaꞌ fai?”
7 Yesu kawagambira, “Vyamwenga ndiri kuvimana vipindi ama zitarehi Tati gwangu kavitula muukolamlima wakuwi.
Te Yesus nataa, nae “Hei nda parlu mitane fai na sa. Akaꞌ Ama Ngga naꞌena hak ator fai na.
8 Kumbiti hamwanki likakala Rohu Mnanagala pakawayizireni mwenga, na hamuweri wapitawu waneni Muyerusalemu na Muyudeya yoseri na Samariya na ata upeleru wa pasipanu.”
Te Lamatualain Dula-dale Meumare Na masoꞌ nisiꞌ hei, dei fo hei hambu koasa. Basa naa, hei musi mifadꞌe soꞌal Au neu basa atahori sia Yerusalem, ma basa kamboꞌ sia nusa Yudea, no nusa Samaria, nakandoo losa raefafoꞌ a suu na.”
9 Pakatakuliti kala aga, pawaweriti wankulola yomberi kanyasulitwi kugenda kumpindi kwa Mlungu, liwundu limfifa nawamwona kayi.
Yesus olaꞌ basa ma, Lamatualain soꞌu E lalai ata neu mia mata nara, losa leleeꞌ a tatana nala E, de ara nda rita E sa ena.
10 Pawaweriti wankali wankulola kumpindi yomberi kwakagenditi, palaa paliya wantu wawili yawavaliti nguwu nvufu wagolokiti pakwegela nawomberi,
Ara feꞌe mete lalai a, aiboiꞌ ma atahori rua rambariiꞌ sia bobꞌoa nara, pake bua mutiꞌ.
11 na walonga, “Mwenga wantu wa Galilaya! Iwera hashi mgoloka panu pamlola kumpindi? Yesu ayu, yakanyasulitwi kulawa kwa mwenga kugenda kumpindi, hakizi kayi kwa njira iraa ayi ntambu yamumwoniti pakagenda kumpindi kwa Mlungu.”
Atahori ka ruaꞌ naa ra rae “Wee! Atahori Galilea re! Saa de hei feꞌe mete titindindi lalai a? Faꞌ ra hei mita no mata mara Yesus hene lalai neu losa leleeꞌ a tatana nala E. Hei mita Ana hene taꞌo naa, dei fo Ana o onda baliꞌ taꞌo naa boe.”
12 Shakapanu wantumintumi wawuyiti Yerusalemu kulawa kulugongu lwa Mizeyituni, kuweriti kilumita yimu kulawa mlushi.
Basa naa ma, Yesus dedenu nara onda mia lete Saitun risiꞌ kota Yerusalem. Leteꞌ naa, dodꞌoo na mia Yerusalem, mbei ma kilo esa.
13 Pawasokiti mlushi, wayingiriti mshumba shawalikaliti, nawomberi waweriti Peteru na Yohani na Yakobu na Andereya na Filipu na Tomasi na Batolumayu na Matayu, Yakobu mwana gwa Alifayu na Simoni Zeloti na Yuda mwana gwa Yakobu.
Losa naa ma, ara risiꞌ ume sa fo numban. Basa de ara hene risiꞌ kama ataꞌ. Yesus dedenu nara, naeni: Petrus, Yohanis, Yakobis, Anderias, Filipus, Tomas, Bartolomeos, Mateos, Yakobis (Alfius ana na), Simon (anggota partei Selot), ma Yudas (Yakobis ana na).
14 Womberi woseri waliwoniti shipinga pamuhera kumluwa Mlungu, pamuhera na wadala na Mariya mawu gwa Yesu na walongu wakuwi Yesu.
Basa se raꞌabꞌue hule-oꞌe no ralaꞌ esa. Ara o hule-oꞌe ro Yesus ina na Maria, ro inaꞌ feaꞌ hira, ma Yesus odꞌi nara.
15 Mumashaka galii Peteru kagolokiti pakati pa wantu yawamjimira Kristu, weni walanga yawu waweriti miya yimu na malongu mawili, su yomberi kalongiti.
Lao esa boe, ara raꞌabꞌue seluꞌ mbei ma atahori natun esa rua nulu. Boe ma Petrus fela nambariiꞌ de olaꞌ nae,
16 “Mwawalongu wangu, Malembu Mananagala gatimiya, geni Rohu Mnanagala katungiti kupitira Dawudi kuusu Yuda yakawalongoziyiti walii yawamkamuliti Yesu.
“Ama-ina toronoo nggare! Feꞌe misinedꞌa Yudas, do? Ana mana nendi atahori nononggoꞌ esa reu humu Yesus. Yudas ue-tataon naa, memaꞌ musi taꞌo naa. Te maꞌahulu na, Lamatualain Dula-dale Na pake mane Daud fo suraꞌ soꞌal Yudas onaꞌ naa.
17 Yuda kaweriti yumu gwa shipinga shetu, toziya mweni kasyagulitwi kaweri mtenda lihengu muyetu.”
Te eni, hita atahori na. Eni o ue-tao no hita boe.”
18 Su Yuda kahemeliti lirambu kwa mpiya zilii za ukondola zyakazipatiti, pakaweriti kulirambu yomberi kaguwiti na kahowa, kapantika na utumbu wakuwi witika kunja.
(Yudas seo basa Yesus ma, atahori ra haꞌi rala doi manggenggeoꞌ naa, de reu hasa rae ombat esa. Basa ma, rae naa dadꞌi Yudas mamana mamate na. Ana tudꞌa naꞌatotonoꞌ mia naa, losa ambu na fanggi, de tei ndoo na lo dea neu.
19 Kila muntu yakalikaliti Muyerusalemu kapikaniriti visoweru vya vitwatira avi, na kwa likabira lyawu lirambu ali walishema Akelidama, mana yakuwi “Lirambu lya Mwazi.”
Basa ma, atahori ra dui bengga esa no esa losa basa atahori mana leo sia kota Yerusalem, rena Yudas mamate na. Naa de ara babꞌae rae naa tungga sira dedꞌea Aram na oi ‘Hakeldama’, sosoa na ‘Rae Raaꞌ’.)
20 Peteru kalongiti, “Ilembwa mushintora sha Zaburi, ‘Numba yakuwi isigali hera, muntu yoseri nakalikala amu.’ Kayi ilembwa, ‘Muntu yumonga katoli lihengu lyakuwi.’
Basa ma, Petrus olaꞌ seluꞌ nae “Dalahulu na mane Daud suraꞌ basa taꞌo naa sia susura Sosodꞌa Koa-kioꞌ rala nae, ‘Hela fo mamana leleo na, dadꞌi rouꞌ; huu atahori nda bole leo sia naa sa.’ Boe ma ana o suraꞌ oi, ‘Hela fo ue-tatao na, fee neu atahori feaꞌ.’
21 “Su ifiruwa tumsyaguli muntu yumonga pakati pa walii yawaweriti pamuhera na twenga shipindi shoseri mtuwa Yesu pakingiriti na kulawa pakati penu.
Dadꞌi hita musi sangga atahori nggati Yudas. Ata sangga atahori sa mana tungga naꞌabꞌue no hita. Eni ia, musi atahori mana tungga deka no Lamatuaꞌ Yesus sudꞌiꞌ a bee neu, eniꞌ a mia Yohanis sarani Yesus. Ana o musi nita no mata na, Lamatuaꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ mia mamate Na, losa Ana hene baliꞌ sorga neu.”
22 Kwanjira kwa shipindi sha ubatizu wa Yohani mpaka lishaka lilii Yesu pakanyasulitwi kulawa kwatwenga kugenda kumpindi. Ifiruwa yumu gwawu kaweri kapitawu gwa kuzyuka kwakuwi pamhera natwenga.”
23 Su wakanda matawu ga wantu wawili, Yosefu yawamshema Barisaba viraa yomberi kamanikana kwa litawu lya Yustu, na Matiya.
Petrus olaꞌ taꞌo naa ma, basa atahori mana tungga raꞌabꞌue sia naa ra fee naraꞌ rua. Esa nara na Matias, ma esa nara na Yusuf (ara o roꞌe Yusuf ia rae Barsabas; ma nara na esa fai, Yustus).
24 Shakapanu wamluwa Mlungu, “Mtuwa, gwenga guyimana myoyu ya wantu woseri. Su gutulanguziyi pakati pa wawili awa ulii yagumsyaguliti,
Basa ma ara hule-oꞌe rae, “Amaꞌ sia nusa sorga. Amaꞌ bubꞌuluꞌ tebꞌe basa atahori rala dudꞌuꞌa na. Yudas tudꞌa, de mate hela ue-tatao na. Dadꞌi Amaꞌ mutudꞌu hai mia atahori rua ia ra, Amaꞌ here seka nggati Yudas, fo hai soꞌu e dadꞌi Lamatuaꞌ Yesus dedenu Na.”
25 katoli lihengu lya utenderu wa untumintumi wa Yuda yakaulekiti su kagendi pahala pakuwi mweni.”
26 Shakapanu wagalambuziya simbi na kugalambuziya simbi aku kumtulukiriti Matiya, nayomberi kayongerwa mushipinga sha wantumintumi lilongu na yumu.
Basa ma, ara nggari lot pake atahori ka ruaꞌ ra nara na. Boe ma lot a tudꞌa neu Matias. Naa de, ara soꞌu e, dadꞌi dedenuꞌ no sira ka sanahulu esa ra.
