Matendu 22
1 “Mwawalongu wangu na ashina tati, mpikinira vinu panalitakulura paulongolu penu!”
Boe ma, Paulus olaꞌ nae “Ama nggare no toronoo nggare! Au oꞌe nggi rena, te ae usulaꞌe ao ngga.”
2 Pawapikiniriti pakayowera nawomberi kwa Shiebraniya wongera kutama jii kuliku shipindi shipititi na Paweru kendereya kulonga.
Leleꞌ naa atahori hetar rena Paulus olaꞌ, nendiꞌ sira dedꞌea na. De ara nenee reuꞌ ena, fo rae rena malolole dedꞌea na. Boe ma ana olaꞌ nakandoo nae,
3 “Neni ndo Myawudi, mwiwuka gwa Tarisu Mukilikiya. Kumbiti neleritwi palaa panu palushi lya Yerusalemu pasi ya ukufunzi Gamalieli. Mfunditwi kufata kwa ugangamala malagaliru ga wazewi wetu. Nuliraviyiti kwa moyu goseri kwa Mlungu kuwera mwenga ntambu ya muwera leru.
“Sadꞌi basa nggi bubꞌuluꞌ mae, au atahori Yahudi. Mama ngga bꞌonggi au sia kota Tarsus, sia nusaꞌ Kilikia. Te, au uꞌumoko mia Yerusalem ia. Meser monaeꞌ Gamaliel, mana nanori au. Ana nanori au basa Baꞌi Musa hohoro-lalanen, losa lutu-leloꞌ. Au o manggate tungga Lamatualain, onaꞌ basa nggi boe.
4 Nuwatesiti ata kuwalaga wantu walii wawafatiti njira ayi. Nuwakamliti wapalu kwa wadala na kuwatatira mshibetubetu.
Faiꞌ naa, au nda uloeꞌ oi ma uꞌusususaꞌ atahori mana tungga Yesus Dala Masodꞌa Na sa. Au lea endi se, touꞌ ma inaꞌ, risiꞌ Yerusalem, fo tao se bui rala reu. Leleꞌ naa, ruma mate boe.
5 Mtambika Mkulu na shipinga shoseri sha wazewi waweza kushilanguziya shitwatira ashi. Kulawa kwawu mwankiti luhamba yawalembiti walongu walii Wayawudi yawaweriti aku Dameski. Ng'enditi Dameski su nuwakamuli wantu awa na kuwajega watatirwa mpaka Yerusalemu su wapananwi azabu.
Hita malangga monaen agama Yahudi a, no malangga feaꞌ ra, o bubꞌuluꞌ saa fo au olaꞌ ia tebꞌe! Au nda ombon-koson sa. Ara mana fee au susura koasa, fo uu toꞌu atahori mana tungga Yesus ra losa kota Damsik. Sia naa, au ae toꞌu se, fo endi se Yerusalem reu. Au duꞌa ae, hela fo atahori mana maꞌetuꞌ dedꞌeat agama ra hukun se.”
6 “Su, panweriti mnjira pakwegera kuyingira Dameski, ipata saa sita paliwala, uweru ukulu ulawa kumpindi ulawira vumu uwalira wega zoseri.
Basa ma Paulus olaꞌ nakandoo nae, “Lao esa, au lao isiꞌ Damsik, fo ae sangga atahori mana tungga Yesus ra. Mbei ma relo a namatetu ma, hai maeꞌ a losa kotaꞌ naa. Te aiboiꞌ ma, manggareloꞌ sa mia lalai a naronda neu au,
7 Panu nguwiti pasi, mbikanira liziwu ling'ambira, ‘Sauli, Sauli! Kwa shishi gundesa?’
de uꞌuloli. Au rena haraꞌ esa olaꞌ nae, “He, Saulus! Taꞌo bee de ho tao doidꞌoso au taꞌo ia?’
8 Neni ngosiiti, ‘Gani gwenga, Mtuwa?’ Nayomberi kang'ambira. ‘Neni na Yesu gwa Nazareti ndo yomberi yaguntesa.’
Au memaꞌ rena haraꞌ naa, te nda ita atahori sa. Ma utane ae, ‘Malangga mana olaꞌ ia, seka?’ Haraꞌ naa, nataa nae, ‘Au ia, Yesus, atahori Nasaret, fo ho tao doidꞌosoꞌ a!’
9 Wayangu walii wawoniti uweru ulii kumbiti wapikinira ndiri liziwu lya ulii yakayoweriti naneni.
Atahori mana laoꞌ ro au ra o, rita manggareloꞌ naa, te nda rena haraꞌ naa sa.
10 Ngosiya, ‘Ndendi shishi Mtuwa?’ Na Mtuwa kanangula, ‘Gugoloki, gugendi Dameski na aku hawakugambiri vyoseri vyeni Mlungu wakupangira kutenda.’
Boe ma, utaa ae, ‘Mete ma taꞌo naa, au musi taꞌo bee?’ Nafadꞌe nae, ‘Fela, fo kota rala muu leo. Losa naa fo, Au atahori ngga feꞌe nafadꞌe nggo basa saa fo musi taoꞌ ra.
11 Kulawirana na uweru ukalipa mwezandiri kuwona na hangu iwabidi wayangu walii kunongoziya kwa kung'ola liwoku mpaka nsoka Dameski
Au rena ala ma, au fela rii-rii. Te au nda ita saa sa boe, huu manggareloꞌ naa seli. De nonoo nggara toꞌu ro au kota Damsik mi.
12 “Aku kuweriti na muntu yumu yawamshema Ananiya, muntu mguwira Mlungu, mweni kujimira malagaliru getu na yawamupanana ligoya nentu kulongolu kwa Wayawudi yawaweriti walikala Dameski.
Sia naa hambu atahori sa naran Ananias. Rala na ndos, ma toꞌu nahereꞌ Baꞌi Musa hohoro-lalane nara. Basa atahori Yahudi mana leo sia kota naa, hii e ma fee hadꞌat neu e.
13 Yomberi kiziti kunola, kagoloka pakwegera naneni, kalonga, ‘Mlongu Sauli! Guwoni kayi.’ Palaa palii kawona kayi, numulola.
Ana nema sangga au, ma olaꞌ nae, ‘Aꞌa Saul! Mulaa fo mete leo! Te aꞌa mata na nalaa ena.’ Ana olaꞌ basa ma, au botiꞌ mata ngga, ma bisa ita e.
14 Shakapanu Ananiya kalonga, ‘Mlungu gwa wambuyi wetu kakusyagula gwenga gupati kuvimana mafiliru gakuwi na kumlola ntumintumi gwakuwi muheri na kumpikinira mweni pakayowera.
Basa ma, ana nanori au nae, ‘Lamatualain, fo hita bei-bai nara hule-oꞌe neuꞌ a, ia naa, tengga nala aꞌa ena. Aꞌa ue-tatao ma, naeni muhine malolole hihii-nanau Na. No muhine Yesus, fo mia dalahulu na, hita ingga-inggaꞌ E tae “Atahori Meumareꞌ”. Ia naa, Lamatualain soi dalaꞌ fo aꞌa rena mata ma mia Yesus.
15 Kwa mana hauweri upitawu kwa wantu woseri pawawagambira galii gwagagawoniti na kugapikanira.
Ana mana tengga nala aꞌa, fo muu mufadꞌe Dudꞌui Malole Na neu atahori sia bee-bꞌee. Aꞌa musi mufadꞌe basa saa, fo mita ma rena mia E.
16 Vinu su, ga shishi kushelewa nentu? Gugoloki, gubatizwi na kuwusilirwa vidoda vyaku kwa kuluwa litawu lyakuwi.’
Afiꞌ muhani dodꞌoo fai. Muu fo moꞌe ara sarani aꞌa, fo dadꞌi bukti aꞌa noꞌe Lamatuaꞌ Yesus fee ambon neu basa sala-kilu mara.’”
17 “Su, muyiti Yerusalemu na panweriti nankumluwa Mlungu munumba nkulu moniti mawonu.
Boe ma Paulus olaꞌ nakandoo nae, “Basa ma, au baliꞌ Yerusalem uu. Faiꞌ sa, au uu hule-oꞌe mia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a ma, Lamatuaꞌ natudꞌu au, onaꞌ meit e.
18 Numwoniti Mtuwa pakang'ambira, ‘Guwuki Yerusalemu kanongola kwa mana wantu wa panu hapeni wawujimiri upitawu waku kuusu neni.’
Au ita Yesus. Ma Ana parenda au nae, ‘Ho musi lao hela Yerusalem ia, leo! Huu, atahori mana sia ia ra, nda nau simbo saa fo, ho munori soꞌal Auꞌ a sa.’
19 ‘Mtuwa’ neni numwankula, ‘wavimana pota kufifa handa neni ndo ulii yakaweriti kankupitapita munumba za Mlungu na kuwabata na kuwakoma walii yawaweriti wankujimira.
Te au nda simbo parendaꞌ naa sa, huu dalahulu na, malangga agama ra hii au. De utaa ae, ‘Taꞌo ia, Amaꞌ! Basa se bubꞌuluꞌ, faiꞌ naa, au lao uu sia ume hule-oꞌeꞌ sia bee-bꞌee, fo toꞌu ma poko atahori mana ramahere neu Amaꞌ.
20 Na handa shipindi pitawu gwaku Stefanu pawamlagiti, namweni neni nweriti palii panjimilianiti na shitwatira ashi na kugalolera makoti ga walii yawaweriti wankumlaga.’
Ara o rahine rae, leleꞌ ara mbia risa Amaꞌ dedenu Na, Stefanus, te au sia naa, ma au o nau boe. Au mana utatale se raduru fatu fo mbia e. Ma au mana unea badꞌu nara.’
21 Mtuwa kang'ambira, ‘Gugendi, nukutumi patali kwa isi za Wayawudi ndiri.’”
Au fee nesenenedꞌaꞌ taꞌo naa, te Yesus parenda seluꞌ fai nae, ‘Sudꞌi boe sangga dalaꞌ mataꞌ-mataꞌ! Lao hela Yerusalem leo! Au ae denu nggo muu sia mamana dodꞌooꞌ ra, fo munori atahori nda Yahudi ra sa.’”
22 Mpaka panu, wantu walii waweriti wankumpikinira, kumbiti pandakuliti visoweru avi, wayanjiti kutakula kwa liziwu likulu, “Guwusiyi Pasi panu muntu gwa ntambu ayi katakiwa ndiri kulikala.”
Atahori hetar rena Paulus olaꞌ nae Lamatuaꞌ denu e nisiꞌ atahori feaꞌ ra ena ma, ara nda nau rena e sa ena. Basa se ramanasa, ma nggasi randaa rae, “Afiꞌ rena atahori ia fai! Misa e leo! Ana nda nandaa nasodꞌa sa ena.”
23 Wandereiti kubwerabwera aku na wankutikinyia makoti gawu na kusulusiya lidiku kumpindi.
Atahori naa ra nggasi taꞌo naa ma, ara olu badꞌu nara, ma ao afu de nggari ata neu, huu ramanasa seli ena.
24 Mkulu gwa majangira kawagambiriti wantu wakuwi wamjegi Paulu mnumba ya liboma, kawagambira wawasyatangi mboku su wapati kuvimana shanzu sha Wayawudi kumtendera umatu.
Malangga a nita atahori ramue fai ma, ana denu soldꞌadꞌu ra rendi Paulus nisiꞌ mamana neneaꞌ. Basa ma, ana denu se filo e, naa fo Paulus nataa nae eni tao salaꞌ saa, losa atahori Yahudi ra rae tao risa e.
25 Kumbiti pawaweriti wankumtawa su wasyatangwi mboku, Paulu kamkosiyiti mkulu gwa majagira yumu yakagolokiti panu, “Hashi, ndo yapafiruwa kwamwenga kumsyatanga mboku mwanalushi gwa Rumi pambeli hakenitozwi?”
Ara paꞌa Paulus fo rae filo e ma, ana natane baliꞌ soldꞌadꞌu naa nae, “Tungga mana parenda Roma atoran na, bee ka ndaa? Mete ma atahori sa mana naꞌena hak atahori Roma hambu dedꞌeat, hei musi tao taꞌo bee? Hei popoko miꞌihuluꞌ e, do, hei paresaꞌ miꞌihuluꞌ e?”
26 Mkulu gwa njagira ulii pakapikaniriti aga, kamyupiti shisoweru mkulu gwa njagira kalonga, “Gufira gutendi shishi? Muntu ayu ndo mwanalushi gwa Rumi!”
Soldꞌadꞌu naa rena nala ma, ana neu sangga malangga na lai-lai. Ana nafadꞌe nae, “Amaꞌ! Atahori ia, naꞌena hak atahori Roma! Dadꞌi amaꞌ nae tao saa neu e?”
27 Mkulu gwa njagira kamgendiriti Paulu kamgambira, “Gung'ambiri, hashi gwenga ndo mwanalushi gwa Rumi?” Paulu kamwankula “nyina,”
Malangga a rena nala ma, ana neu natane Paulus nae, “Oi ho muꞌena hak atahori Roma? Naa, tebꞌe do?” Paulus naselu nae, “Tebꞌe! Au toꞌu hak naa.”
28 Mkulu gwa njagira kalonga, “Naneni nwera mwanalushi gwa Rumi kwa kulipira shiyasi shikulu.” Paulu kalonga, “Kumbiti neni na mwanalushi gwa Rumi kwa kwiwuka.”
Boe ma malangga a nae, “Au o taꞌo naa boe. Au bae nae na seli, fo bisa hambu hak naa.” Te Paulus nataa fai, nae “Au naa, nda bae saa-saa sa boe. Eniꞌ a mama ngga bꞌonggi au, au toꞌu hak naa ena. Ama ngga o toꞌu hak naa boe.”
29 Wantu walii weni waweriti kala kumlolera Paulu wawukiti saa iraa ilii. Ata mkulu gwa njagira ulii katiriti pakavimaniti handa Paulu ndo mwanalushi gwa Rumi na handa kaweriti kamtawalira kala minyololu.
Ara rena Paulus toꞌu hak atahori Roma ma, soldꞌadꞌu ra raꞌadꞌedꞌeaꞌ. Ara nda rambarani filo ma paresaꞌ e sa ena. Malangga a nahine nae eni tao salaꞌ nalena-langga atoran ena, huu eni paꞌa Paulus ena. Naa de, ana namatau.
30 Shirawu yakuwi, mkulu gwa njagira kafiriti kuvimana masitaka geni Wayawudi waweriti wamsitaki Paulu. Hangu, kamyopoliti Paulu minyololu, kaamuwa watambika wakulu, na shizyungu shoseri waliwoni. Shakapanu kamjegiti Paulu, kamgolosiya paulongolu pa shizyungu.
Mbilaꞌ neu ma, malangga a feꞌe nae sangga dedꞌeat a huu-pata na taꞌo bee. De ana denu soldꞌadꞌu nara reu roꞌe basa malangga mana nggero dedꞌeat agama Yahudi ra, fo raꞌabꞌue. Boe ma, ana denu reu sefi Paulus papaꞌa na, fo rendi e nisiꞌ basa atahori naa ra mata nara.
