מִשְׁלֵי 6

1 בני אם ערבת לרעך תקעת לזר כפיך׃

ای پسرم، اگر ضامن کسی شده و تعهد کرده‌ای که او قرضش را پس بدهد،

2 נוקשת באמרי פיך נלכדת באמרי פיך׃

و اگر با این تعهد، خود را گرفتار ساخته‌ای،

3 עשה זאת אפוא בני והנצל כי באת בכף רעך לך התרפס ורהב רעיך׃

تو در واقع اسیر او هستی و باید هر چه زودتر خود را از این دام رها سازی. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش کن تا تو را از قید این تعهد آزاد سازد.

4 אל תתן שנה לעיניך ותנומה לעפעפיך׃

خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشین،

5 הנצל כצבי מיד וכצפור מיד יקוש׃

بلکه مانند آهویی که از چنگ صیاد می‌گریزد یا پرنده‌ای که از دامی که برایش نهاده‌اند می‌رهد، خود را نجات بده.

6 לך אל נמלה עצל ראה דרכיה וחכם׃

ای آدمهای تنبل، زندگی مورچه‌ها را مشاهده کنید و درس عبرت بگیرید.

7 אשר אין לה קצין שטר ומשל׃

آنها ارباب و رهبر و رئیسی ندارند،

8 תכין בקיץ לחמה אגרה בקציר מאכלה׃

ولی با این همه در طول تابستان زحمت می‌کشند و برای زمستان آذوقه جمع می‌کنند.

9 עד מתי עצל תשכב מתי תקום משנתך׃

اما ای آدم تنبل، کار تو فقط خوابیدن است. پس کی می‌خواهی بیدار شوی؟

10 מעט שנות מעט תנומות מעט חבק ידים לשכב׃

کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

11 ובא כמהלך ראשך ומחסרך כאיש מגן׃

و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

12 אדם בליעל איש און הולך עקשות פה׃

آدم رذل و خبیث کیست؟ آنکه دائم دروغ می‌گوید،

13 קרץ בעינו מלל ברגלו מרה באצבעתיו׃

و برای فریب دادن مردم با چشمش چشمک می‌زند، با پایش علامت می‌دهد، به انگشت اشاره می‌کند،

14 תהפכות בלבו חרש רע בכל עת מדנים ישלח׃

و در فکر پلید خود پیوسته نقشه‌های شرورانه می‌کشد و نزاع بر پا می‌کند.

15 על כן פתאם יבוא אידו פתע ישבר ואין מרפא׃

بنابراین، ناگهان دچار بلای علاج‌ناپذیری خواهد شد و در دم از پای در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود.

16 שש הנה שנא יהוה ושבע תועבות נפשו׃

هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد: نگاه متکبرانه، زبان دروغگو، دستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزند، فکری که نقشه‌های پلید می‌کشد، پاهایی که برای بدی کردن می‌شتابند، شاهدی که دروغ می‌گوید، شخصی که در میان دوستان تفرقه می‌اندازد.

17 עינים רמות לשון שקר וידים שפכות דם נקי׃

18 לב חרש מחשבות און רגלים ממהרות לרוץ לרעה׃

19 יפיח כזבים עד שקר ומשלח מדנים בין אחים׃

20 נצר בני מצות אביך ואל תטש תורת אמך׃

ای پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعالیم مادرت را فراموش نکن.

21 קשרם על לבך תמיד ענדם על גרגרתך׃

سخنان ایشان را آویزه گوش خود نما و نصایح آنها را در دل خود جای بده.

22 בהתהלכך תנחה אתך בשכבך תשמר עליך והקיצות היא תשיחך׃

اندرزهای ایشان تو را در راهی که می‌روی هدایت خواهند کرد و هنگامی که در خواب هستی از تو مواظبت خواهند نمود و چون بیدار شوی با تو سخن خواهند گفت؛

23 כי נר מצוה ותורה אור ודרך חיים תוכחות מוסר׃

زیرا تعالیم و تأدیب‌های ایشان مانند چراغی پر نور راه زندگی تو را روشن می‌سازند.

24 לשמרך מאשת רע מחלקת לשון נכריה׃

نصایح ایشان تو را از زنان بدکاره و سخنان فریبنده‌شان دور نگه می‌دارد.

25 אל תחמד יפיה בלבבך ואל תקחך בעפעפיה׃

دلباخته زیبایی این گونه زنان نشو. نگذار عشوه‌گری‌های آنها تو را وسوسه نماید؛

26 כי בעד אשה זונה עד ככר לחם ואשת איש נפש יקרה תצוד׃

زیرا زن فاحشه تو را محتاج نان می‌کند و زن بدکاره زندگی تو را تباه می‌سازد.

27 היחתה איש אש בחיקו ובגדיו לא תשרפנה׃

آیا کسی می‌تواند آتش را در بر بگیرد و نسوزد؟

28 אם יהלך איש על הגחלים ורגליו לא תכוינה׃

آیا می‌تواند روی زغالهای داغ راه برود و پاهایش سوخته نشود؟

29 כן הבא אל אשת רעהו לא ינקה כל הנגע בה׃

همچنان است مردی که با زن دیگری زنا کند. او نمی‌تواند از مجازات این گناه فرار کند.

30 לא יבוזו לגנב כי יגנוב למלא נפשו כי ירעב׃

اگر کسی به دلیل گرسنگی دست به دزدی بزند مردم او را سرزنش نمی‌کنند،

31 ונמצא ישלם שבעתים את כל הון ביתו יתן׃

با این حال وقتی به دام بیفتد باید هفت برابر آنچه که دزدیده است جریمه بدهد، ولو اینکه این کار به قیمت از دست دادن همهٔ اموالش تمام شود.

32 נאף אשה חסר לב משחית נפשו הוא יעשנה׃

اما کسی که مرتکب زنا می‌شود احمق است، زیرا جان خود را تباه می‌کند.

33 נגע וקלון ימצא וחרפתו לא תמחה׃

او را خواهند زد و ننگ و رسوایی تا ابد گریبانگیر او خواهد بود؛

34 כי קנאה חמת גבר ולא יחמול ביום נקם׃

زیرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعله‌ور می‌گردد و با بی‌رحمی انتقام می‌گیرد.

35 לא ישא פני כל כפר ולא יאבה כי תרבה שחד׃

او تاوانی قبول نخواهد کرد و هیچ هدیه‌ای خشم او را فرو نخواهد نشاند.