מִשְׁלֵי 3

1 בני תורתי אל תשכח ומצותי יצר לבך׃

پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

2 כי ארך ימים ושנות חיים ושלום יוסיפו לך׃

3 חסד ואמת אל יעזבך קשרם על גרגרותיך כתבם על לוח לבך׃

محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

4 ומצא חן ושכל טוב בעיני אלהים ואדם׃

اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

5 בטח אל יהוה בכל לבך ואל בינתך אל תשען׃

با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

6 בכל דרכיך דעהו והוא יישר ארחתיך׃

در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

7 אל תהי חכם בעיניך ירא את יהוה וסור מרע׃

به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

8 רפאות תהי לשרך ושקוי לעצמותיך׃

و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

9 כבד את יהוה מהונך ומראשית כל תבואתך׃

از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

10 וימלאו אסמיך שבע ותירוש יקביך יפרצו׃

آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

11 מוסר יהוה בני אל תמאס ואל תקץ בתוכחתו׃

پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

12 כי את אשר יאהב יהוה יוכיח וכאב את בן ירצה׃

زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

13 אשרי אדם מצא חכמה ואדם יפיק תבונה׃

خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

14 כי טוב סחרה מסחר כסף ומחרוץ תבואתה׃

زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

15 יקרה היא מפניים וכל חפציך לא ישוו בה׃

ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

16 ארך ימים בימינה בשמאולה עשר וכבוד׃

حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

17 דרכיה דרכי נעם וכל נתיבותיה שלום׃

حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

18 עץ חיים היא למחזיקים בה ותמכיה מאשר׃

خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

19 יהוה בחכמה יסד ארץ כונן שמים בתבונה׃

خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

20 בדעתו תהומות נבקעו ושחקים ירעפו טל׃

به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

21 בני אל ילזו מעיניך נצר תשיה ומזמה׃

پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

22 ויהיו חיים לנפשך וחן לגרגרתיך׃

زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

23 אז תלך לבטח דרכך ורגלך לא תגוף׃

و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

24 אם תשכב לא תפחד ושכבת וערבה שנתך׃

با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

25 אל תירא מפחד פתאם ומשאת רשעים כי תבא׃

از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

26 כי יהוה יהיה בכסלך ושמר רגלך מלכד׃

زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

27 אל תמנע טוב מבעליו בהיות לאל ידיך לעשות׃

اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

28 אל תאמר לרעיך לך ושוב ומחר אתן ויש אתך׃

هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

29 אל תחרש על רעך רעה והוא יושב לבטח אתך׃

علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

30 אל תרוב עם אדם חנם אם לא גמלך רעה׃

با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

31 אל תקנא באיש חמס ואל תבחר בכל דרכיו׃

به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

32 כי תועבת יהוה נלוז ואת ישרים סודו׃

زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

33 מארת יהוה בבית רשע ונוה צדיקים יברך׃

لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

34 אם ללצים הוא יליץ ולעניים יתן חן׃

خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

35 כבוד חכמים ינחלו וכסילים מרים קלון׃

دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.