מִשְׁלֵי 22

1 נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב׃

نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

2 עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה׃

دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

3 ערום ראה רעה ויסתר ופתיים עברו ונענשו׃

شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

4 עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים׃

ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

5 צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם׃

راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

6 חנך לנער על פי דרכו גם כי יזקין לא יסור ממנה׃

بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

7 עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה׃

فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

8 זורע עולה יקצור און ושבט עברתו יכלה׃

هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

9 טוב עין הוא יברך כי נתן מלחמו לדל׃

شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

10 גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון׃

مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

11 אהב טהור לב חן שפתיו רעהו מלך׃

اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

12 עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד׃

خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

13 אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח׃

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

14 שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול שם׃

سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

15 אולת קשורה בלב נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו׃

حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

16 עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך למחסור׃

کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

17 הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי׃

به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

18 כי נעים כי תשמרם בבטנך יכנו יחדו על שפתיך׃

زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

19 להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף אתה׃

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

20 הלא כתבתי לך שלשום במועצות ודעת׃

این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

21 להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך׃

تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

22 אל תגזל דל כי דל הוא ואל תדכא עני בשער׃

اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

23 כי יהוה יריב ריבם וקבע את קבעיהם נפש׃

زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

24 אל תתרע את בעל אף ואת איש חמות לא תבוא׃

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

25 פן תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך׃

مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

26 אל תהי בתקעי כף בערבים משאות׃

ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

27 אם אין לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך׃

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

28 אל תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך׃

حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

29 חזית איש מהיר במלאכתו לפני מלכים יתיצב בל יתיצב לפני חשכים׃

اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.