מִשְׁלֵי 25

1 גם אלה משלי שלמה אשר העתיקו אנשי חזקיה מלך יהודה׃

امثال دیگری از سلیمان که مردان حِزِقیا، پادشاه یهودا، آنها را به رشتهٔ تحریر درآوردند:

2 כבד אלהים הסתר דבר וכבד מלכים חקר דבר׃

عظمت خدا در پوشاندن اسرارش می‌باشد، اما عظمت پادشاه در پی بردن به عمق مسائل.

3 שמים לרום וארץ לעמק ולב מלכים אין חקר׃

پی بردن به افکار پادشاهان مانند دست یافتن به آسمان و عمق زمین، غیرممکن است.

4 הגו סיגים מכסף ויצא לצרף כלי׃

ناخالصی‌ها را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد.

5 הגו רשע לפני מלך ויכון בצדק כסאו׃

اطرافیان بدکار پادشاه را از او دور کن تا تخت او به عدالت پایدار بماند.

6 אל תתהדר לפני מלך ובמקום גדלים אל תעמד׃

وقتی به حضور پادشاه می‌روی خود را آدم بزرگی ندان و در جای بزرگان نایست،

7 כי טוב אמר לך עלה הנה מהשפילך לפני נדיב אשר ראו עיניך׃

چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، از اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایینتر بنشانند. اگر حتی با چشمانت چیزی می‌بینی،

8 אל תצא לרב מהר פן מה תעשה באחריתה בהכלים אתך רעך׃

شتابزده همسایه‌ات را به دادگاه نبر، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با وی بوده است، تو چه خواهی کرد؟

9 ריבך ריב את רעך וסוד אחר אל תגל׃

وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی رازی را که از دیگری شنیده‌ای فاش نکن،

10 פן יחסדך שמע ודבתך לא תשוב׃

زیرا دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و تو بدنام خواهی شد.

11 תפוחי זהב במשכיות כסף דבר דבר על אפניו׃

سخنی که بجا گفته شود مانند نگینهای طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده باشند.

12 נזם זהב וחלי כתם מוכיח חכם על אזן שמעת׃

نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا مانند حلقه طلا و جواهر، با ارزش است.

13 כצנת שלג ביום קציר ציר נאמן לשלחיו ונפש אדניו ישיב׃

خدمتگزار امین همچون آب خنک در گرمای تابستان، جان اربابش را تازه می‌کند.

14 נשיאים ורוח וגשם אין איש מתהלל במתת שקר׃

کسی که دم از بخشندگی خود می‌زند، ولی چیزی به کسی نمی‌بخشد مانند ابر و بادی است که باران نمی‌دهد.

15 בארך אפים יפתה קצין ולשון רכה תשבר גרם׃

شخص صبور می‌تواند حتی حاکم را متقاعد کند و زبان نرم می‌تواند هر مقاومت سختی را در هم بشکند.

16 דבש מצאת אכל דיך פן תשבענו והקאתו׃

اگر به عسل دست یافتی زیاد از حد نخور، زیرا ممکن است دلت به هم بخورد و استفراغ کنی.

17 הקר רגלך מבית רעך פן ישבעך ושנאך׃

به خانهٔ همسایه‌ات زیاد از حد نرو، مبادا از تو سیر و متنفر شود.

18 מפיץ וחרב וחץ שנון איש ענה ברעהו עד שקר׃

شهادت دروغ مثل تبر و شمشیر و تیر تیز صدمه می‌زند.

19 שן רעה ורגל מועדת מבטח בוגד ביום צרה׃

اعتماد کردن به آدم خائن در زمان تنگی مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است.

20 מעדה בגד ביום קרה חמץ על נתר ושר בשרים על לב רע׃

آواز خواندن برای آدم غصه‌دار مثل درآوردن لباس او در هوای سرد و پاشیدن نمک روی زخم اوست.

21 אם רעב שנאך האכלהו לחם ואם צמא השקהו מים׃

اگر دشمن تو گرسنه است به او غذا بده و اگر تشنه است به او آب بنوشان.

22 כי גחלים אתה חתה על ראשו ויהוה ישלם לך׃

با این عملت، اخگرهای شرم بر سرش خواهی انباشت، و خداوند به تو پاداش خواهد داد.

23 רוח צפון תחולל גשם ופנים נזעמים לשון סתר׃

همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، همچنان بدگویی، خشم و عصبانیت به بار می‌آورد.

24 טוב שבת על פנת גג מאשת מדונים ובית חבר׃

سکونت در گوشهٔ پشت بام بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه.

25 מים קרים על נפש עיפה ושמועה טובה מארץ מרחק׃

خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب خنکی است که به کام تشنه لب می‌رسد.

26 מעין נרפש ומקור משחת צדיק מט לפני רשע׃

سازش شخص درستکار با آدم بدکار، مانند آلوده کردن منبع آب و گل‌آلود ساختن چشمه است.

27 אכל דבש הרבות לא טוב וחקר כבדם כבוד׃

همان‌طور که زیاده‌روی در خوردن عسل مضر است، طلبیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است.

28 עיר פרוצה אין חומה איש אשר אין מעצר לרוחו׃

کسی که بر نفس خویش تسلط ندارد، مثل شهری بی‌حصار است.