מִשְׁלֵי 19

1 טוב רש הולך בתמו מעקש שפתיו והוא כסיל׃

بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

2 גם בלא דעת נפש לא טוב ואץ ברגלים חוטא׃

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

3 אולת אדם תסלף דרכו ועל יהוה יזעף לבו׃

انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

4 הון יסיף רעים רבים ודל מרעהו יפרד׃

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

5 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים לא ימלט׃

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

6 רבים יחלו פני נדיב וכל הרע לאיש מתן׃

مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

7 כל אחי רש שנאהו אף כי מרעהו רחקו ממנו מרדף אמרים לא המה׃

وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

8 קנה לב אהב נפשו שמר תבונה למצא טוב׃

هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

9 עד שקרים לא ינקה ויפיח כזבים יאבד׃

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

10 לא נאוה לכסיל תענוג אף כי לעבד משל בשרים׃

شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

11 שכל אדם האריך אפו ותפארתו עבר על פשע׃

کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

12 נהם ככפיר זעף מלך וכטל על עשב רצונו׃

غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

13 הות לאביו בן כסיל ודלף טרד מדיני אשה׃

فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

14 בית והון נחלת אבות ומיהוה אשה משכלת׃

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 עצלה תפיל תרדמה ונפש רמיה תרעב׃

کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

16 שמר מצוה שמר נפשו בוזה דרכיו יומת׃

احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

17 מלוה יהוה חונן דל וגמלו ישלם לו׃

وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

18 יסר בנך כי יש תקוה ואל המיתו אל תשא נפשך׃

فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

19 גרל חמה נשא ענש כי אם תציל ועוד תוסף׃

اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

20 שמע עצה וקבל מוסר למען תחכם באחריתך׃

اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

21 רבות מחשבות בלב איש ועצת יהוה היא תקום׃

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

22 תאות אדם חסדו וטוב רש מאיש כזב׃

آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

23 יראת יהוה לחיים ושבע ילין בל יפקד רע׃

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

24 טמן עצל ידו בצלחת גם אל פיהו לא ישיבנה׃

آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

25 לץ תכה ופתי יערם והוכיח לנבון יבין דעת׃

مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

26 משדד אב יבריח אם בן מביש ומחפיר׃

پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

27 חדל בני לשמע מוסר לשגות מאמרי דעת׃

پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

28 עד בליעל יליץ משפט ופי רשעים יבלע און׃

شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

29 נכונו ללצים שפטים ומהלמות לגו כסילים׃

مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.