Пәнд-несиһәтләр 13
1 Дана оғул атисиниң тәрбийисигә көңүл қояр; Мәсқирә қилғучи тәнбиһкә қулақ салмас.
A wise son—the instruction of a father, And a scorner—he has not heard rebuke.
2 Адәм дурус еғизиниң мевисидин һозурлинар; Тузкорлар зораванлиққа һәвәс қилип зораванлиққа учрар.
A man eats good from the fruit of the mouth, And the soul of the treacherous—violence.
3 Сөздә еһтиятчан киши җенини сақлап қалар; Ағзи иштик һалакәткә учрар.
Whoever is keeping his mouth, is keeping his soul, Whoever is opening wide his lips—ruin to him!
4 Һорунниң арзу-тилиги бар, лекин еришәлмәс; Лекин тиришчан әтлинәр.
The soul of the slothful is desiring, and does not have. And the soul of the diligent is made fat.
5 Һәққаний адәм ялғанчилиқтин жиркинәр; Қәбиһ болса сесип, шәрмәндә болар.
The righteous hates a false word, And the wicked causes abhorrence, and is confounded.
6 Йоли дурусни һәққанийәт қоғдар; Лекин гунакарни рәзиллик жиқитар.
Righteousness keeps him who is perfect in the way, And wickedness overthrows a sin offering.
7 Бәзиләр өзини бай көрсәткини билән әмәлийәттә қуруқ сөләттур; Бәзиләр өзини йоқсул көрсәткини билән зор байлиқлири бардур.
There is [he] who is making himself rich, and has nothing, Who is making himself poor, and wealth [is] abundant.
8 Өз байлиғи гөрүгә тутулған байниң җениға ара турар; Бирақ йоқсуллар һеч вәһимини аңлимас.
The ransom of a man’s life [are] his riches, And the poor has not heard rebuke.
9 Һәққаний адәмниң нури шатлинип парлар; Бирақ яман адәмниң чириғи өчүрүләр.
The light of the righteous rejoices, And the lamp of the wicked is extinguished.
10 Кибирликтин пәқәт җедәл-маҗирала чиқар; Даналиқ болса несиһәтни аңлиғанлар билән биллидур.
A vain man causes debate through pride, And wisdom [is] with the counseled.
11 Ишлимәй тапқан һарам байлиқ бәрикәтсиздур; Тәр төкүп һалал тапқан гүллинәр.
Wealth from vanity becomes little, And whoever is gathering by the hand becomes great.
12 Тәлмүргинигә күтүп еришәлмәслик көңүлни сунуқ қилар, Лекин тәшналиқта еришкини «һаятлиқ дәриғи»дур.
Hope prolonged is making the heart sick, And a tree of life [is] the coming desire.
13 [Худаниң] калам-сөзигә писәнт қилмиған адәм гунаниң төлимигә қәриздар болар; Лекин пәрманни қәдирлигән адәм яхшилиқ көрәр.
Whoever is despising the word is destroyed for it, And whoever is fearing the command is repaid.
14 Ақиланиниң тәлими һаятлиқ бәргүчи булақтур, У сени өлүм қапқанлиридин қутулдурар.
The law of the wise [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.
15 Ақиланилик адәмни илтипатқа ериштүрәр; Бирақ тузкорларниң йоли әгир-бүгри, җапалиқ болар.
Good understanding gives grace, And the way of the treacherous [is] hard.
16 Пәм-парасәтлик адәм билими билән иш көрәр; Һамақәт өз наданлиғини ашкарилар.
Every prudent one deals with knowledge, And a fool spreads out folly.
17 Рәзил алақичи бала-қазаға учрар; Садиқ әлчи болса дәрдкә дәрмандур.
A wicked messenger falls into evil, And a faithful ambassador is healing.
18 Тәрбийәни рәт қилған адәм намратлишип уятқа қалар; Амма тәнбиһни қобул қилған һөрмәткә еришәр.
Whoever is refusing instruction—poverty and shame, And whoever is observing reproof is honored.
19 Әмәлгә ашқан арзу кишигә шерин туюлар; Лекин ахмақлар яманлиқни ташлашни яман көрәр.
A desire accomplished is sweet to the soul, And an abomination to fools [Is] to turn from evil.
20 Ақиланиләр билән биллә жүргән Дан. болар; Бирақ ахмақларға һәмраһ болған налә-пәрядта қалар.
Whoever is walking with wise men is wise, And a companion of fools suffers evil.
21 Балайиқаза гунакарларниң кәйнидин бесип маңар; Лекин һәққанийлар яхшилиқниң әҗрини тапар.
Evil pursues sinners, And good repays the righteous.
22 Яхши адәм пәрзәнтлириниң пәрзәнтлиригә мирас қалдурар; Гунакарларниң жиққан мал-дуниялири һәққанийлар үчүн топлинар.
A good man causes sons’ sons to inherit, And the sinner’s wealth [is] laid up for the righteous.
23 Йоқсулниң ташландуқ йери мол һосул берәр, Лекин адаләтсизликтин у вәйран болар.
Abundance of food—the tillage of the poor, And substance is consumed without judgment.
24 Таяқни айиған киши оғлини яхши көрмәс; Балини сөйгән киши уни әстайидил тәрбийиләп җазалар.
Whoever is sparing his rod is hating his son, And whoever is loving him has hurried his discipline.
25 Һәққаний адәм көңли қанаәт тапқичә озуқ йәр; Яманниң қосиғи ач қалар.
The righteous is eating to the satiety of his soul, And the belly of the wicked lacks!
