Mithali 22
1 Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.
Bolje je ime nego veliko bogatstvo, i milost je bolja nego srebro i zlato.
2 Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.
Bogat i siromah sretaju se; obojicu je Gospod stvorio.
3 Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.
Pametan èovjek vidi zlo i skloni se, a ludi idu dalje i plaæaju.
4 Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.
Smjernosti i strahu Gospodnjemu plata je bogatstvo i slava i život.
5 Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.
Trnje i zamke su na putu opakoga; ko èuva dušu svoju, biæe daleko od toga.
6 Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.
Uèi dijete prema putu kojim æe iæi, pa neæe otstupiti od njega ni kad ostari.
7 Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.
Bogat gospodari nad siromasima, i ko uzima u zajam biva sluga onomu koji daje.
8 Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.
Ko sije bezakonje žeæe muku, i pruta gnjeva njegova nestaæe.
9 Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.
Blago oko biæe blagosloveno, jer daje hljeba svojega ubogomu.
10 Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.
Otjeraj potsmjevaèa, i otiæi æe raspra i prestaæe svaða i sramota.
11 Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.
Ko ljubi èisto srce, i èije su usne ljubazne, njemu je car prijatelj.
12 Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.
Oèi Gospodnje èuvaju znanje, a poslove bezakonikove obara.
13 Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”
Ljenivac govori: lav je napolju; nasred ulice poginuo bih.
14 Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.
Usta su tuðih žena jama duboka; na koga se gnjevi Gospod, onamo æe pasti.
15 Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.
Bezumlje je privezano djetetu na srce; prut kojim se kara ukloniæe ga od njega.
16 Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.
Ko èini krivo siromahu da umnoži svoje, i ko daje bogatome, zacijelo æe osiromašiti.
17 Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,
Prigni uho svoje i slušaj rijeèi mudrijeh ljudi, i srce svoje privij k nauci mojoj.
18 maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.
Jer æe ti biti milina ako ih složiš u srce svoje, ako sve budu poreðane na usnama tvojim.
19 Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.
Da bi ti uzdanje bilo u Gospoda, kazujem ti ovo danas, a ti tako èini.
20 Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,
Nijesam li ti napisao znamenite stvari za savjete i znanje,
21 kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?
Da bih ti pokazao tvrðu istinitijeh rijeèi da bi mogao istinitijem rijeèima odgovarati onima koji pošlju k tebi?
22 Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,
Ne otimaj siromahu zato što je siromah, i ne zatiri nevoljnoga na vratima.
23 maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.
Jer æe Gospod braniti njihovu stvar, i oteæe dušu onima koji njima otimaju.
24 Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,
Ne druži se s èovjekom gnjevljivijem i ne idi sa žestokim,
25 au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.
Da se ne bi navikao na putove njegove i metnuo zamke na dušu svoju.
26 Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.
Ne budi od onijeh koji ruku daju, koji se jamèe za dugove.
27 Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?
Ako nemaš èim platiti, zašto da se odnese postelja ispod tebe?
28 Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.
Ne pomièi stare meðe, koju su postavili oci tvoji.
29 Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.
Jesi li vidio èovjeka ustaoca na poslu? Taki æe pred carevima stajati, a neæe stajati pred prostacima.
