Mithali 1
1 Mithali za Solomoni mwana wa Daudi, mfalme wa Israeli:
Hiche hi Israel leng David chapa Solomon thuchih ho ahi.
2 Kwa kupata hekima na nidhamu; kwa kufahamu maneno ya busara;
Hiche hi mihemten chihna le kigah chahna, thuchih kiseiho hi ipi kiseina ham, ti ahetdoh theina diu ahi.
3 kwa kujipatia nidhamu na busara, kufanya lililo sawa, haki na bila kupendelea;
Chule ahoi-apha adihlam'a kihilna kisan them'a adih le thudih agom'a kisanlut ding,
4 huwapa busara wajinga, maarifa na akili kwa vijana;
Chuteng milham ho dinga lunglim-geh'a hinna, chule khangdong hon hetna le thil detkhen themna anei diu ahi.
5 wenye hekima na wasikilize nao waongeze elimu yao, wenye kupambanua na wapate mwongozo;
Miching jeng jong khodah'a thepna alambe ding, hetkhenna nei mihem in jong kihilchahna alambe ding ahi.
6 kwa kufahamu mithali na mifano, misemo na vitendawili vya wenye hekima.
Hiche thuchih kiseiho le thil umdan hetthemna anei ding, miching hon thu asei teng, thulem aseidoh jouseu hettheina tha anei ding ahi.
7 Kumcha Bwana ndicho chanzo cha maarifa, lakini wapumbavu hudharau hekima na adabu.
Yahweh Pakai ginna hi hetna dinga abulpi ahin, mingol hon vang chihna le hilchah nan asang thei poi.
8 Mwanangu, sikiliza mwongozo wa baba yako, wala usiyaache mafundisho ya mama yako.
Kachapa, napan nahilna ngaijin lang, nanun nahilna jong sang teijin,
9 Hayo yatakuwa taji la maua la neema kichwani pako, na mkufu wa kuipamba shingo yako.
Ijeh inem itileh, amanin nahilna jouse khotona lallukhuh'a nakikhuh ding, chule jana na ngong changa khivui oa naki'o ding ahi.
10 Mwanangu, kama wenye dhambi wakikushawishi, usikubaliane nao.
Kachapa michonseten jol lhah ding nago jong leu, athu'u nangai lou hel ding ahi.
11 Kama wakisema, “Twende tufuatane; tukamvizie mtu na kumwaga damu, njoo tukavizie nafsi isiyo na hatia;
Amahon na henga ahin seidiu, “Hung'in cheu hitin mihem thadin ngah-ute; suhkhel neilou ho jong chu inop chabep uva ibol diuvin nga lhih tau hite.
Ahing changa lhankhuh in aval lhum'a abah gam bang in, eihon jong ahing in bahgam-u hitin, thina kokhuh'a lhalutsa bang in, apum chang in val lhum gam tau hite. (Sheol h7585)
13 Tutapata aina zote za vitu vya thamani na kujaza nyumba zetu kwa nyara.
Chuteng thil thupi tahtah imu diu, mi thil lelo ichomdoh hou chu in dimset'a isit diu ahi.
14 Njoo ushirikiane nasi, vitu vyote tutakavyopata tutagawana.”
Keiho kom'a chan hung neijin lang, sumdip kikhong in sum khol khom u-hite, tia ahinsei diu ahi.”
15 Mwanangu, usiandamane nao. Usiweke mguu wako katika njia zao,
Hinlah kachapa, amaho toh kilhon khom hih hel'in, amaho lam lhahna akon chun kidalse jon,
16 kwa kuwa miguu yao hukimbilia kwenye dhambi, ni wepesi kumwaga damu.
Ajeh chu amaho thilpha lou bolnan akeng-u ajangkhai in, gangtah in thisan aso jiuve.
17 Tazama ni jinsi gani ilivyo kazi bure kutandaza wavu wakati ndege wote wanakuona!
Hijeh chun vachan ao nading thang kikam amu teng, pannabei asoh jitai.
18 Watu hawa huvizia kumwaga damu yao wenyewe; hujivizia tu wenyewe!
Hitobang miho hin ama hole amaho thisan sodohna dinga midang achan lhih jiu ahin, amaho thina ding jenga bou mi achan jiu ahi.
19 Huu ndio mwisho wa wote ambao wanajipatia mali kwa hila; huuondoa uhai wa wale wenye mali.
Koi hileh hitobang pumtho changa ama phatchomna ding ngaito bang bep ahiuvin, thil lelo neipa ahivang in thina atoh jitan ahi.
20 Hekima huita kwa sauti kuu barabarani, hupaza sauti yake kwenye viwanja vikubwa;
Chihna hin lamlen lah'a kho asamjin, japi lah jenga jong ogin kithong tah'in apeng jin ahi.
21 kwenye makutano ya barabara za mji zenye makelele mengi hupaza sauti, kwenye malango ya mji hutoa hotuba yake:
Chihna hi lamlen dunga jong apeng jah jeng in, khopi kelkot mai'a jong thu aphong doh jin ahi.
22 “Enyi wajinga, mtangʼangʼania ujinga wenu hadi lini? Mpaka lini wenye mizaha watafurahia mizaha, na wapumbavu kuchukia maarifa?
“Vo mihemte, itih chanpi mihem mei meija hin ding nagot u-ham, anop nop'a paohon itih chanpi michunga nanop pao diu ham? Angol hon itih chanpi hetna nathet diu hitam?
23 Kama mngekuwa mmeitikia karipio langu, ningekuwa nimemimina roho yangu kwenu na kuwafahamisha maneno yangu.
Kathumop nahi ngai phau vin, ajeh chu keiman nangho dinga kalunggel ngaito kasei ding, chuteng kathuseija kon chihna nalam doh diu ahi.
24 Lakini kwa kuwa mlinikataa nilipowaita na hakuna yeyote aliyekubali niliponyoosha mkono wangu,
Ijeh inem itileh keiman nang ho kakou un, nang hon nei donbut deh pouve. Kakhut ban in kahin sang uvin, iman jong nagel deh pouvin ahi.
25 kwa kuwa mliyapuuza mashauri yangu yote na hamkukubali karipio langu,
Kahilna abonchan nadonse pouvin, kagihsal na jouse jong khatcha nadonse pouvin ahi.
26 mimi nami nitawacheka katika maafa yenu, nitawadhihaki wakati janga litawapata:
Hijeh chun hahsatna dinmun nalhun teng uleh kanuisat diu, manthah nan nalhun den tengu jong leh kanuisat ding nahiuve.
27 wakati janga litawapata kama tufani, wakati maafa yatawazoa kama upepo wa kisulisuli, wakati dhiki na taabu zitawalemea.
Huipi hattah banga manthahnan nahin lhun khum diu, chimpei banga hahsatna nahin to diu, chule gim le hesoh hoise tah in nalhun dendiu hijongleh ka khohsah louhel ding nahi tauve.
28 “Ndipo watakaponiita lakini sitawajibu; watanitafuta lakini hawatanipata.
Hinlah amahon panpi ngaija eihin kou-diu, keiman kadonbut dehlou diu, gil tah'a eihol jing diu, ahin eihol doh jou deh lou diu ahi.
29 Kwa kuwa walichukia maarifa, wala hawakuchagua kumcha Bwana,
Ajeh chu amahon hetna athet uvin, Yahweh Pakai gin ding jong alheng deh pouvin ahi.
30 kwa kuwa hawakukubali mashauri yangu, na kukataa maonyo yangu,
Amahon kahilna asang pouvin, kagih salna jouse jong pannabei aso tauvin ahi.
31 watakula matunda ya njia zao, na watashibishwa matunda ya hila zao.
Chule amahon anop chabep uva atoh-gau aneh diu, thilpha lou angaito jouseu thao twi banga jol lha diu ahi.
32 Kwa kuwa ukaidi wa wajinga utawaua, nako kuridhika kwa wajinga kutawaangamiza.
Ajeh chu amahon lamdih jot louvin, milham ho chunga thina alhung lo jitan, lungthim beiho kiletsahna chu amaho manthahna asoh jin ahi.
33 Lakini yeyote anisikilizaye ataishi kwa usalama, atatulia, bila kuwa na hofu ya madhara.”
Koi hileh kasei phatah'a ngaija chun lungmonna anei ding, gin ding neiloua lungmong sel'a cheng jing ding ahi.”
