Mithali 8
1 Je, hekima haitani? Je, ufahamu hapazi sauti?
He teka ianei kei te karanga te whakaaro nui, e puaki ana ano te reo o te matauranga?
2 Juu ya miinuko karibu na njia, penye njia panda, ndipo asimamapo;
I runga i nga wahi tiketike tona turanga, i te ara i te tutakitanga o nga huarahi;
3 kando ya malango yaelekeayo mjini, kwenye maingilio, hulia kwa sauti kubwa, akisema:
Hamama ana ia i te taha o nga kuwaha, i te ngutu o te pa, i te tomokanga atu i nga tatau:
4 “Ni ninyi wanaume, ninaowaita; ninapaza sauti yangu kwa wanadamu wote.
Ki a koutou, e nga tangata, taku karanga; ki nga tama ano a te tangata toku reo.
5 Ninyi ambao ni wajinga, pateni akili; ninyi mlio wapumbavu, pateni ufahamu.
E nga kuware, kia matau koutou ki te ngarahu tupato; e nga wairangi, kia mohio te ngakau.
6 Sikilizeni, kwa maana nina mambo muhimu ya kusema; ninafungua midomo yangu kusema lililo sawa.
Whakarongo mai, ka korerotia hoki e ahau nga mea pai rawa; ko ta oku ngutu e whakapuaki ai ko nga mea e rite ana.
7 Kinywa changu husema lililo kweli, kwa maana midomo yangu huchukia uovu.
He pono hoki te korero a toku mangai; he mea whakarihariha ano te kino ki oku ngutu.
8 Maneno yote ya kinywa changu ni haki; hakuna mojawapo lililopotoka wala ukaidi.
Kei runga i te tika nga kupu katoa a toku mangai; kahore he whakapeka, he whanoke ranei, i roto.
9 Kwa wenye kupambanua yote ni sahihi; hayana kasoro kwa wale wenye maarifa.
Ko enei katoa he marama ki te tangata e matau ana, he tika ki te hunga i kitea ai te mohio.
10 Chagua mafundisho yangu badala ya fedha, maarifa badala ya dhahabu safi,
Manakohia mai taku ako, kaua te hiriwa; ko te matauranga, nui atu i te koura pai rawa.
11 kwa maana hekima ina thamani kuliko marijani na hakuna chochote unachohitaji kinacholingana naye.
Pai atu hoki te whakaaro nui i nga rupi; e kore hoki nga mea katoa e minaminatia nei e tau hei whakarite mona.
12 “Mimi hekima, nakaa pamoja na busara; ninamiliki maarifa na busara.
Kua meinga e ahau, e te whakaaro nui, ko te ngarahu pai hei nohoanga moku, e kitea ana e ahau te mohio me te ata whakaaro.
13 Kumcha Bwana ni kuchukia uovu; ninachukia kiburi na majivuno, tabia mbaya na mazungumzo potovu.
Ko te wehi ki a Ihowa koia tena ko te kino ki te he: e kino ana ahau ki te whakapehapeha, ki te whakakake, ki te ara he, ki te mangai whanoke.
14 Ushauri na hukumu sahihi ni vyangu; nina ufahamu na nina nguvu.
Ko te whakaaro tika, ko te whakaaro nui, naku; ko ahau te matauranga, kei ahau te kaha.
15 Kwa msaada wangu wafalme hutawala na watawala hutunga sheria zilizo za haki,
Naku nga kingi i kingi ai, naku nga rangatira i whakatakoto ai i te tika.
16 kwa msaada wangu wakuu hutawala, na wenye vyeo wote watawalao dunia.
Naku i whai rangatiratanga ai nga rangatira, nga tangata nunui, ara nga kaiwhakawa katoa o te whenua.
17 Nawapenda wale wanipendao, na wale wanitafutao kwa bidii wataniona.
E arohaina ana e ahau te hunga e aroha ana ki ahau; ko te hunga hoki e ata rapu ana i ahau, e kite ratou i ahau.
18 Utajiri na heshima viko kwangu, utajiri udumuo na mafanikio.
He taonga, he kororia kei ahau; ae ra, he rawa mau tonu, he tika.
19 Tunda langu ni bora kuliko dhahabu safi; kile nitoacho hupita fedha iliyo bora.
Pai atu oku hua i te koura, ae ra, i te koura parakore; ko nga mea e puta ana i ahau, pai atu i te hiriwa kowhiri.
20 Natembea katika njia ya unyofu katika mapito ya haki,
Kei nga ara o te tika ahau e haere ana, kei waenganui i nga huarahi o te whakawa:
21 nawapa utajiri wale wanipendao na kuzijaza hazina zao.
Kia meinga ai e ahau te hunga e aroha ana ki ahau kia whiwhi ki te rawa, kia whakakiia ai e ahau a ratou takotoranga taonga.
22 “Bwana aliniumba mwanzoni mwa kazi yake, kabla ya matendo yake ya zamani;
I a Ihowa ahau, no te timatanga ra ano o ona ara, no mua atu i ana mahi o nehera.
23 niliteuliwa tangu milele, tangu mwanzoni, kabla ya dunia kuumbwa.
Nonamata riro ahau i whakaritea ai, no te timatanga, no mua atu i te whenua.
24 Wakati hazijakuwepo bahari, nilikwishazaliwa, wakati hazijakuwepo chemchemi zilizojaa maji;
I te mea kahore ano nga rire, kua whanau ahau; i te mea kiano he puna whai wai.
25 kabla milima haijawekwa mahali pake, kabla vilima havijakuwepo, nilikwishazaliwa,
No mua atu i te whakaunga o nga maunga, no mua i nga pukepuke toku whanautanga:
26 kabla hajaumba dunia wala mashamba yake au vumbi lolote la dunia.
I te mea kahore ano i hanga noatia e ia te whenua, me nga parae, me te timatanga o te puehu o te ao.
27 Nilikuwepo alipoziweka mbingu mahali pake, wakati alichora mstari wa upeo wa macho juu ya uso wa kilindi,
I tana whakaturanga i nga rangi, i reira ano ahau: i tana whakaritenga i te awhi mo te mata o te rire;
28 wakati aliweka mawingu juu na kuziweka imara chemchemi za bahari,
I tana whakapumautanga i nga rangi i runga; i te tototanga o nga puna o te rire;
29 wakati aliiwekea bahari mpaka wake ili maji yasivunje agizo lake, na wakati aliweka misingi ya dunia.
I tana rohenga mai i te moana, kei takahia tana kupu e nga wai; i tana waitohutanga i nga turanga o te whenua;
30 Wakati huo nilikuwa fundi stadi kando yake. Nilijazwa na furaha siku baada ya siku, nikifurahi daima mbele zake,
I reira ahau i tona taha, he tohunga ki nga mahi: he ahuarekatanga ahau nona i ia ra, i ia ra, e koa ana i nga wa katoa i tona aroaro;
31 nikifurahi katika dunia yake yote nami nikiwafurahia wanadamu.
E koa ana ki tana ao; a ko taku i ahuareka ai ko nga tama a te tangata.
32 “Basi sasa wanangu, nisikilizeni; heri wale wanaozishika njia zangu.
No reira, e aku tamariki, whakarongo mai ki ahau: ka hari hoki te hunga e pupuri ana i oku ara.
33 Sikilizeni mafundisho yangu mwe na hekima; msiyapuuze.
Whakarongo mai ki te ako, kia whai whakaaro ai koutou; kaua hoki e paopaongia.
34 Heri mtu yule anisikilizaye mimi, akisubiri siku zote malangoni mwangu, akingoja kwenye vizingiti vya mlango wangu.
Ka hari te tangata e whakarongo ana ki ahau, e tatari ana i oku tatau i tenei ra, i tenei ra, e whanga ana i nga pou o oku kuwaha.
35 Kwa maana yeyote anipataye mimi amepata uzima na kujipatia kibali kutoka kwa Bwana.
Ko te tangata hoki e kite ana i ahau, e kite ana i te ora, ka whiwhi ano ia ki ta Ihowa manako mai.
36 Lakini yeyote ashindwaye kunipata hujiumiza mwenyewe; na wote wanichukiao mimi hupenda mauti.”
Ko te tangata ia e hara ana ki ahau, he mahi nanakia tana ki tona wairua ake; ko te hunga katoa e kino ana ki ahau, e aroha ana ki te mate.
