Mithali 4
1 Sikilizeni wanangu, mafundisho ya baba yenu; sikilizeni kwa makini na mpate ufahamu.
Ku saurara’ya’yana ga koyarwar mahaifinku; ku mai da hankali, ku sami fahimi.
2 Ninawapa mafundisho ya maana, kwa hiyo msiyaache mafundisho yangu.
Ina ba ku sahihiyar koyarwa, saboda haka kada ku ƙyale koyarwata.
3 Nilipokuwa mvulana mdogo katika nyumba ya baba yangu, ningali mchanga na mtoto pekee kwa mama yangu,
Sa’ad da nake yaro a gidan mahaifina, yaro kaɗai kuma na mahaifiyata,
4 baba alinifundisha akisema, “Yashike maneno yangu yote kwa moyo wako wote; yashike maagizo yangu na wewe utaishi.
ya koya mini ya ce, “Ka riƙe kalmomina da dukan zuciyarka; ka kiyaye umarnaina za ka kuwa rayu.
5 Pata hekima, pata ufahamu; usiyasahau maneno yangu wala usiyaache.
Ka nemi hikima, ka nemi fahimi; kada ka manta da kalmomina ko ka kauce daga gare su.
6 Usimwache hekima naye atakuweka salama; mpende, naye atakulinda.
Kada ka ƙyale hikima, za tă kuwa tsare ka; ka ƙaunace ta, za tă kuwa lura da kai.
7 Hekima ni bora kuliko vitu vyote; kwa hiyo jipe hekima. Hata ikikugharimu vyote ulivyo navyo, pata ufahamu.
Hikima ce mafi girma duka; saboda haka ka nemi hikima. Ko da za tă ci duk abin da kake da shi, ka dai nemi fahimi.
8 Mstahi, naye atakukweza; mkumbatie, naye atakuheshimu.
Ka ƙaunace ta, za tă ɗaukaka ka; ka rungume ta, za tă kuwa girmama ka.
9 Atakuvika shada la neema kichwani mwako na kukupa taji ya utukufu.”
Za tă zama kayan ado da za su inganta kanka tă kuma zamar maka rawanin ɗaukaka.”
10 Sikiliza mwanangu, kubali ninachokuambia, nayo miaka ya maisha yako itakuwa mingi.
Ka saurara, ɗana, ka yarda da abin da na faɗa, shekarun rayuwarka kuwa za su zama masu yawa.
11 Ninakuongoza katika njia ya hekima na kukuongoza katika mapito yaliyonyooka.
Na bishe ka a hanyar hikima na kuma jagorance ka a miƙaƙƙun hanyoyi.
12 Utembeapo, hatua zako hazitazuiliwa; ukimbiapo, hutajikwaa.
Sa’ad da kake tafiya, ba abin da zai sa ka tuntuɓe; sa’ad da kake gudu, ba za ka fāɗi ba.
13 Mkamate sana elimu, usimwache aende zake; mshike, maana yeye ni uzima wako.
Ka riƙe umarni, kada ka bari yă kuɓuce; ka tsare shi sosai, gama ranka ne.
14 Usiuweke mguu wako katika njia ya waovu wala usitembee katika njia ya watu wabaya.
Kada ka sa ƙafa a kan hanyar mugaye kada ka bi gurbin mugaye.
15 Epukana nayo, usisafiri katika njia hiyo; achana nayo, na uelekee njia yako.
Ka guji mugunta, kada ka yi tafiya a kanta; juya daga gare ta ka yi tafiyarka.
16 Kwa kuwa hawawezi kulala mpaka watende uovu; wanashindwa hata kusinzia mpaka wamwangushe mtu.
Mugaye ba sa iya barci, sai sun aikata mugunta; ba su barci sai sun cuci wani.
17 Wanakula mkate wa uovu, na kunywa mvinyo wa jeuri.
Mugunta da ta’adi kamar ci da sha suke a gare su.
18 Njia ya wenye haki ni kama nuru ya kwanza ya mapambazuko, ambayo hungʼaa zaidi na zaidi mpaka mchana mkamilifu.
Hanyar adali kamar fitowar rana ce, sai ƙara haske take yi, har ta kai tsaka.
19 Lakini njia ya waovu ni kama giza nene; hawajui kinachowafanya wajikwae.
Amma hanyar mugaye kamar zurfin duhu ne; ba sa sanin abin da ya sa suke tuntuɓe.
20 Mwanangu, yasikilize kwa makini yale ninayokuambia; sikiliza kwa makini maneno yangu.
Ɗana, ka kula da abin da nake faɗa, ka saurara sosai ga kalmomina.
21 Usiruhusu yaondoke machoni pako, yahifadhi ndani ya moyo wako;
Kada ka bari su rabu da kai, ka kiyaye su a cikin zuciyarka;
22 kwa sababu ni uzima kwa wale wanaoyapata na afya kwa mwili wote wa mwanadamu.
gama rai ne ga waɗanda suke nemansu da kuma lafiya ga dukan jikin mutum.
23 Zaidi ya yote, linda moyo wako, kuliko yote uyalindayo, maana ndiko zitokako chemchemi za uzima.
Fiye da kome duka, ka tsare zuciyarka, gama maɓulɓulan ruwan rijiyar rai ne.
24 Epusha kinywa chako na ukaidi; weka mazungumzo machafu mbali na midomo yako.
Ka kau da muguwar magana daga bakinka; ka yi nesa da magana marar kyau daga leɓunanka.
25 Macho yako na yatazame mbele, kaza macho yako moja kwa moja mbele yako.
Bari idanunka su dubi gaba sosai, ka kafa idanunka kai tsaye a gabanka.
26 Sawazisha mapito ya miguu yako na njia zako zote ziwe zimethibitika.
Ka san inda ƙafafunka suke takawa ka bi hanyoyin da suke daram kawai.
27 Usigeuke kulia wala kushoto; epusha mguu wako na ubaya.
Kada ka kauce dama ko hagu; ka kiyaye ƙafarka daga mugunta.
