Proverbios 17

1 Mejor es un bocado de pan seco, y en paz, que la casa de cuestión llena de víctimas.

خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد.

2 El siervo prudente se enseñoreará del hijo deshonrador; y entre los hermanos partirá la herencia.

بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد.

3 Afinador a la plata, y fragua al oro: mas Jehová prueba los corazones.

طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا.

4 El malo está atento al labio inicuo; y el mentiroso escucha a la lengua maldiciente.

آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو.

5 El que escarnece al pobre, afrenta a su hacedor; y el que se alegra en la calamidad ajena no será sin castigo.

مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند.

6 Corona de los viejos son los hijos de los hijos; y la honra de los hijos, sus padres.

تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان.

7 No conviene al insensato el labio excelente: ¿cuánto menos al príncipe el labio mentiroso?

شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد.

8 Piedra preciosa es el presente en ojos de sus dueños: a donde quiera que se vuelve, da prosperidad.

رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد.

9 El que cubre la prevaricación, busca amistad: mas el que reitera la palabra, aparta al príncipe.

کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد.

10 Aprovecha la reprensión en el entendido, más que cien azotes en el insensato.

یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان.

11 El rebelde no busca sino mal; y mensajero cruel será enviado contra él.

بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت.

12 Encuentre con el hombre un oso, que le hayan quitado sus cachorros, y no un insensato en su locura.

روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است.

13 El que da mal por bien, no se apartará mal de su casa.

اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد.

14 Soltar las aguas es el principio de la contienda: pues antes que se revuelva el pleito, déjalo.

شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود.

15 El que justifica al impío, y el que condena al justo, ambos a dos son abominación a Jehová.

خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است.

16 ¿De qué sirve el precio en la mano del insensato para comprar sabiduría, no teniendo entendimiento?

صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست.

17 En todo tiempo ama el amigo: mas el hermano para la angustia es nacido.

دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است.

18 El hombre falto de entendimiento toca la mano, fiando a otro delante de su amigo.

فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود.

19 La prevaricación ama, el que ama pleito; y el que alza su portada, busca quebrantamiento.

شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد.

20 El perverso de corazón nunca hallará bien; y el que revuelve con su lengua, caerá en mal.

شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید.

21 El que engendra al insensato, para su tristeza le engendra; y el padre del insensato no se alegrará.

فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد.

22 El corazón alegre hará buena disposición: mas el espíritu triste seca los huesos.

شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند.

23 El impío toma presentes del seno, para pervertir las veredas del derecho.

آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود.

24 En el rostro del entendido se parece la sabiduría: mas los ojos del insensato, hasta el cabo de la tierra.

هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد.

25 El hijo insensato es enojo a su padre; y amargura a la que le engendró.

پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است.

26 Ciertamente condenar al justo, no es bueno: ni herir a los príncipes sobre el derecho.

مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است.

27 Detiene sus dichos el que sabe sabiduría; y de preciado espíritu es el hombre entendido.

شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است.

28 Aun el insensato cuando calla, es contado por sabio: el que cierra sus labios es entendido.

آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند.