Proverbios 15

1 La blanda respuesta quita la ira: mas la palabra de dolor hace subir el furor.

وەڵامی نەرم تووڕەیی دەڕەوێنێتەوە، بەڵام قسەی بریندارکەر ڕق دەوروژێنێت.

2 La lengua de los sabios adornará a la sabiduría: mas la boca de los insensatos hablará fatuidad.

زمانی دانایان زانیاری دەڕازێنێتەوە، بەڵام دەمی دەبەنگەکان گێلایەتی لێ هەڵدەقوڵێت.

3 Los ojos de Jehová en todo lugar están mirando los buenos y los malos.

چاوی یەزدان لە هەموو جێگایەکە، چاودێری بەدکاران و پیاوچاکان دەکات.

4 La lengua saludable es árbol de vida: mas la perversidad en ella es quebrantamiento de espíritu.

هێمنی زمان درەختی ژیانە، بەڵام خوارکردنەوەی تێکشکانی ڕۆحە.

5 El insensato menosprecia la enseñanza de su padre: mas el que guarda la corrección, saldrá cuerdo.

گێل سووکایەتی بە تەمبێکردنی باوکی دەکات، بەڵام ئەوەی چاوی لە سەرزەنشت بێت ژیر دەبێت.

6 En la casa del justo hay gran provisión: mas en los frutos del impío, turbación.

لە ماڵی کەسی ڕاستودروست گەنجینەی گەورە هەیە، بەڵام داهاتی بەدکار پشێوییە.

7 Los labios de los sabios esparcen sabiduría: mas el corazón de los insensatos no así.

لێوی دانایان زانیاری بڵاو دەکەنەوە، بەڵام دڵی گێلەکان ئاوا نییە.

8 El sacrificio de los impíos es abominación a Jehová: mas la oración de los rectos es su contentamiento.

قوربانی بەدکاران قێزەونە لەلای یەزدان، بەڵام نوێژی سەرڕاستان خۆشحاڵی دەکات.

9 Abominación es a Jehová el camino del impío: mas él ama al que sigue justicia.

قێزی یەزدان لە ڕێگای بەدکارە، بەڵام ئەوەی خۆشدەوێت کە دوای ڕاستودروستی کەوتووە.

10 El castigo es molesto al que deja el camino: mas el que aborreciere la corrección, morirá.

تەمبێی سەخت بۆ لەڕێ لادەرە، ئەوەی ڕقی لە سەرزەنشتە دەمرێت.

11 El infierno y la perdición están delante de Jehová: ¿cuánto más los corazones de los hombres? (Sheol h7585)

جیهانی مردووان و لەناوچوون لەبەردەم یەزدانن، لەوەش زیاتر دڵی ئادەمیزاد! (Sheol h7585)

12 El burlador no ama al que le castiga: ni se allega a los sabios.

گاڵتەجاڕ ئەو کەسەی خۆشناوێت کە سەرزەنشتی دەکات، بۆ لای دانایان ناچێت.

13 El corazón alegre hermosea el rostro: mas por el dolor del corazón el espíritu es triste.

دڵی شادمان ڕوو خۆشدەکات، بەڵام بە دڵتەنگی ڕۆح تێکدەشکێت.

14 El corazón entendido busca la sabiduría: mas la boca de los insensatos pace fatuidad.

دڵی تێگەیشتوو بەدوای زانیاریدا دەگەڕێت، بەڵام دەمی گێلەکان لەسەر گێلایەتی دەلەوەڕێت.

15 Todos los días del afligido son trabajosos: mas el buen corazón, convite continuo.

هەموو ڕۆژانی ستەملێکراو سەختە، بەڵام دڵخۆش هەمیشە لەسەر خوانی شادییە.

16 Mejor es lo poco con el temor de Jehová, que el gran tesoro donde hay turbación.

باشترە کەمت هەبێت لەگەڵ لەخواترسی لە گەنجینەی گەورە لەگەڵ سەرلێشێوان.

17 Mejor es la comida de legumbres donde hay amor, que de buey engordado, donde hay odio.

باشترە سەوزە خواردن لەو شوێنەی خۆشەویستی لێیە لە گایەکی قەڵەو و ڕقی لەگەڵ بێت.

18 El hombre iracundo revolverá contiendas: mas el que tarde se enoja, amansará la rencilla.

کەسی سەرگەرم ناکۆکی دەوروژێنێت، بەڵام کەسی هێمن دوژمنایەتی ئارام دەکاتەوە.

19 El camino del perezoso es como seto de espinos: mas la vereda de los rectos es solada.

ڕێگای تەمبەڵ وەک پەرژینی دڕکە، بەڵام ڕێگای سەرڕاستان تەخت کراوە.

20 El hijo sabio alegra al padre: mas el hombre insensato menosprecia a su madre.

کوڕی دانا باوکی شاد دەکات، بەڵام گێل دایکی خۆی ڕیسوا دەکات.

21 La insensatez es alegría al falto de entendimiento: mas el hombre entendido enderezará el caminar.

گێلایەتی خۆشییە بۆ کەسی تێنەگەیشتوو، بەڵام کەسی تێگەیشتوو بە ڕێکی ڕەفتار دەکات.

22 Los pensamientos son frustrados donde no hay consejo: mas en la multitud de consejeros se afirman.

پلان بەبێ ڕاوێژ پووچەڵ دەبێت، بەڵام بە زۆری ڕاوێژکاران سەردەکەوێت.

23 El hombre se alegra con la respuesta de su boca; y la palabra a su tiempo, ¡cuán buena es!

دڵخۆشییە بۆ مرۆڤ وەڵامی گونجاو، قسەش لە کاتی خۆیدا چەند باشە!

24 El camino de la vida es hacia arriba al entendido; para apartarse de la sima de abajo. (Sheol h7585)

ڕێچکەی ژیان بۆ کەسی وریا بەرەو سەرەوەیە، بۆ ئەوەی لە دابەزین بەرەو جیهانی مردووان بیپارێزێت. (Sheol h7585)

25 Jehová asolará la casa de los soberbios: mas él afirmará el término de la viuda.

یەزدان ماڵی لووتبەرزان ڕیشەکێش دەکات، بەڵام سنووری ماڵی بێوەژن دەچەسپێنێ.

26 Abominación son a Jehová los pensamientos del malo: mas las hablas de los limpios son limpias.

قێزی یەزدان لە پیلانی بەدە، بەڵام قسەی شیرین پاکە.

27 Alborota su casa el codicioso: mas el que aborrece los presentes, vivirá.

ئەوەی بەدوای دەستکەوتی ناڕەواوە بێت ماڵی خۆی تێکدەدات، بەڵام ئەوەی ڕقی لە بەرتیل ببێتەوە دەژیێت.

28 El corazón del justo piensa para responder: mas la boca de los impíos derrama malas cosas.

دڵی کەسی ڕاستودروست بیر لە وەڵام دەکاتەوە، بەڵام دەمی بەدکاران خراپەی لێ هەڵدەڕژێت.

29 Lejos está Jehová de los impíos, mas él oye la oración de los justos.

یەزدان لە بەدکاران دوورە، بەڵام گوێی لە نوێژی ڕاستودروستان دەبێت.

30 La luz de los ojos alegra el corazón: y la buena fama engorda los huesos.

ڕووناکی چاو دڵ خۆش دەکات، مژدەش ئێسک تەندروست دەکات.

31 El oído que escucha la corrección de vida, entre los sabios morará.

ئەوەی گوێ لە سەرزەنشتی بەرەو ژیان بگرێت لەناو دانایان نیشتەجێ دەبێت.

32 El que tiene en poco el castigo, menosprecia su alma: mas el que escucha la corrección tiene entendimiento.

پشتگوێخەری تەمبێکردن گیانی خۆی ڕیسوا دەکات، بەڵام ئەوەی گوێ لە سەرزەنشت دەگرێت تێگەیشتنی دەستدەکەوێت.

33 El temor de Jehová es enseñamiento de sabiduría; y delante de la honra la humildad.

لەخواترسیی مرۆڤ بەرەو دانایی دەبات، پێش ڕێزلێنانیش بێفیزییە.