Proverbios 22
1 Más vale el buen nombre que las muchas riquezas, Y el ser apreciado más que la plata y el oro.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 El rico y el pobre tienen esto en común: Yavé los hizo a todos ellos.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 El prudente ve el mal y se aparta, Pero los ingenuos siguen y reciben el daño.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 En las huellas de la humildad y del temor a Yavé, Andan riqueza, honor y vida.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Espinos y lazos hay en el camino de los perversos, El que guarda su alma se aparta de ellos.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instruye al niño en el camino que debe seguir, Aun cuando sea viejo no se apartará de él.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 El rico domina al pobre, Y el que pide prestado es esclavo del prestamista.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 El que siembra maldad cosecha desgracia, Y la vara de su arrogancia se consumirá.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 El que tiene ojo generoso será bendecido, Porque repartió su pan con el pobre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Echa fuera al escarnecedor, y se irá la discordia, Y también saldrán la contienda y las afrentas.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 El que ama la pureza de corazón, El que tiene gracia en sus labios Tendrá como amigo al propio rey.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Los ojos de Yavé velan por la verdad, Y Él descubre el engaño de los traicioneros.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 Dice el perezoso: Afuera hay un león. En plena calle me matará.
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 Abismo profundo es la boca de la mujer ajena. El aborrecido de Yavé caerá allí.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 La necedad se pega al corazón del niño. La vara de la corrección se la apartará.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 El que oprime al pobre enriquece. Quien da al rico se empobrece.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Inclina tu oído, escucha las palabras de los sabios Y aplica tu corazón a mis enseñanzas,
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 Porque será bueno que las guardes dentro de ti, Y las establezcas sobre tus labios,
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 Para que pongas en Yavé tu confianza. Te instruiré también a ti.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 ¿No te escribí cosas excelentes de consejos y enseñanzas,
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 Para que conozcas la certeza de los dichos de verdad, Y las hagas llegar a los que te son enviados?
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 No explotes al pobre, porque es pobre, Ni atropelles al desgraciado en la puerta,
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Porque Yavé defenderá su causa Y quitará la vida a los que la quitan a otro.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 No hagas amistad con el hombre iracundo, Ni te hagas acompañar del hombre violento,
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 No sea que te acostumbres a sus caminos, Y coloques lazo a tu propia alma.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 No seas tú de los que dan la mano, Y salen fiadores de deudas.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Si no tienes con qué pagar, ¿Por qué te quitarán tu propia cama?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 No remuevas el lindero antiguo Que colocaron tus antepasados.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 ¿Has visto hombre diligente en su obra? Estará delante de los reyes y no de la gentuza.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
