Proverbios 16

1 Los planes del corazón pertenecen al hombre, pero la respuesta de la lengua es de Yahvé.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 Todos los caminos del hombre son limpios ante sus propios ojos, pero Yahvé sopesa los motivos.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Encomienda tus obras a Yahvé, y tus planes tendrán éxito.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 Yahvé ha hecho todo para su propio fin. sí, incluso los malvados para el día del mal.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 Todo el que es orgulloso de corazón es una abominación para Yahvé; ciertamente no quedarán impunes.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 Por la misericordia y la verdad se expía la iniquidad. Por el temor a Yahvé los hombres se apartan del mal.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 Cuando los caminos del hombre agradan a Yahvé, hace que hasta sus enemigos estén en paz con él.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Mejor es un poco con la justicia, que los grandes ingresos con la injusticia.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 El corazón del hombre planea su curso, pero Yahvé dirige sus pasos.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 Los juicios inspirados están en los labios del rey. No traicionará su boca.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 Las balanzas y los platillos honestos son de Yahvé; todos los pesos de la bolsa son obra suya.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 Es una abominación que los reyes hagan el mal, porque el trono se establece por la justicia.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Los labios justos son la delicia de los reyes. Valoran a quien dice la verdad.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 La ira del rey es un mensajero de la muerte, pero un hombre sabio lo apaciguará.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 En la luz del rostro del rey está la vida. Su favor es como una nube de la lluvia de primavera.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 ¡Cuánto mejor es conseguir sabiduría que oro! Sí, conseguir la comprensión es ser elegido más que la plata.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 El camino de los rectos es apartarse del mal. El que guarda su camino preserva su alma.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 La soberbia precede a la destrucción, y un espíritu arrogante antes de una caída.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 Es mejor tener un espíritu humilde con los pobres, que repartir el botín con los orgullosos.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 El que presta atención a la Palabra encuentra la prosperidad. Quien confía en Yahvé es bendecido.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 Los sabios de corazón serán llamados prudentes. El placer de los labios favorece la instrucción.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 La comprensión es una fuente de vida para quien la tiene, pero el castigo de los tontos es su locura.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 El corazón del sabio instruye a su boca, y añade el aprendizaje a sus labios.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Las palabras agradables son un panal, dulce para el alma, y salud para los huesos.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 Hay un camino que le parece correcto al hombre, pero al final lleva a la muerte.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 El apetito del trabajador trabaja para él, porque su boca le urge.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 Un hombre sin valor trama una travesura. Su discurso es como un fuego abrasador.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 El hombre perverso suscita conflictos. Un susurrador separa a los amigos cercanos.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 El hombre violento seduce a su prójimo, y lo lleva por un camino que no es bueno.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 El que guiña los ojos para tramar perversidades, el que comprime sus labios, está empeñado en el mal.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 Las canas son una corona de gloria. Se consigue con una vida de rectitud.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 El que es lento para la ira es mejor que el poderoso; el que gobierna su espíritu, que el que toma una ciudad.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 La suerte está echada, pero todas sus decisiones provienen de Yahvé.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.