Proverbios 30
1 Estas son las palabras de Agur, hijo de Jaqué. Un oráculo. Esto es lo que dice el hombre. Dios, estoy cansado. No tengo fuerzas.
Te są słowa Agóra, syna Jakiego, i zebranie mów tegoż męża do Ityjela, do Ityjela i Uchala.
2 Soy tan tonto que no soy un hombre de verdad; no logro pensar como un ser humano.
Zaistem jest głupszy nad innych, a rozumu człowieczego nie mam.
3 No he aprendido sabiduría; no tengo conocimiento del Santo.
I nie nauczyłem się mądrości, a umiejętności świętych nie umiem.
4 ¿Quién ha ido al cielo y ha vuelto a la tierra? ¿Quién sostiene los vientos en la palma de sus manos? ¿Quién ha envuelto las aguas en su manto? ¿Quién ha establecido los límites de la tierra? ¿Cuál es nombre y el nombre de su hijo? ¿Estás seguro de que no lo sabes?
Któż wstąpił na niebo, i zasię zstąpił? któż zgromadził wiatr do garści swych? Któż zagarnął wody do szaty swej? któż utwierdził wszystkie kończyny ziemi? Cóż za imię jego? i co za imię syna jego? Wieszże?
5 Cada palabra que Dios dice ha resultado ser verdadera. Él defiende a todos los que lo buscan pidiendo protección.
Wszelka mowa Boża jest czysta; on jest tarczą tym, którzy ufają w nim.
6 No añadas nada a sus palabras, o te criticará y quedarás como un mentiroso.
Nie przydawaj do słów jego, aby cię nie karał, a byłbyś znaleziony w kłamstwie.
7 Dios, quiero pedirte dos cosas. Por favor, no te niegues a dármelas antes de que muera.
Dwóch rzecz żądam od ciebie, nie odmawiajże mi pierwej niż umrę.
8 No dejes que sea falso, ayúdame a no decir mentiras. No me hagas pobre ni rico; solo dame la comida que necesito.
Marność i słowo kłamliwe oddal odemnie; ubóstwa i bogactwa nie dawaj mi; żyw mię tylko pokarmem według potrzeby mojej;
9 Porque si tengo mucho dinero, podría abandonarte y decir: “¿Quién es el Señor?” y si soy pobre, podría robar y dañar la reputación de mi Dios.
Abym snać nasyconym będąc nie zaprzał się ciebie, i nie rzekł: Któż jest Pan? Albo zubożawszy żebym nie kradł, i nie brał nadaremno imienia Boga mego.
10 No calumnies a un siervo ante su amo, o te maldecirá y sufrirás por ello.
Nie podwodź na sługę przed Panem jego, być snać nie złorzeczył, a ty abyś nie zgrzeszył.
11 Hay quienes maldicen a sus padres y no bendicen a sus madres.
Jest rodzaj, który ojcu swemu złorzeczy, a matce swojej nie błogosławi.
12 Hay quienes se ven a sí mismos como puros, pero están sucios y no se han lavado.
Jest rodzaj, który się zda sobie być czystym, choć od plugastwa swego nie jest omyty.
13 Hay quienes creen que son grandes y poderosos, y desprecian a otros.
Jest rodzaj, którego są wyniosłe oczy, i powieki jego wywyższone są.
14 Hay quienes tienen dientes como espadas, colmillos como cuchillos, listos para devorarse a los pobres de la tierra, a los necesitados de la sociedad.
Jest rodzaj, którego zęby są jako miecze, a trzonowe zęby jego jako noże na pożarcie ubogich na ziemi, a nędzników między ludźmi.
15 La sanguijuela tiene dos hijas que gritan: “¡Dame! ¡Dame!” Hay tres cosas que nunca se satisfacen, y cuatro que nuca dicen que es suficiente:
Pijawka ma dwie córki, które mówią: Przynieś, przynieś. Trzy rzeczy są, które nie bywają nasycone, owszem cztery, które nie mówią: Dosyć.
16 La tumba, el vientre que no logra concebir, la tierra sedienta de agua, y el fuego que nunca dice “¡Basta!” (Sheol h7585)
Grób, i żywot niepłodny, ziemia też nie bywa nasycona wodą, a ogień nie mówi: Dosyć. (Sheol h7585)
17 Los que ridiculizan a sus padres y desprecian la obediencia a la madre, los cuervos les sacarán los ojos y serán comidos por buitres jóvenes.
Oko, które się naśmiewa z ojca, i wzgardza posłuszeństwem macierzyńskiem, wykłują kruki u potoków, i orlęta je wyjedzą.
18 Estas tres cosas son increíblemente difíciles para mi, y son cuatro las que no logro entender:
Te trzy rzeczy są ukryte przedemną, owszem cztery, których nie wiem:
19 La forma en que un águila se eleva en el cielo, la forma en que una serpiente se desliza sobre una roca, la forma en que un barco navega por el mar, y la forma en que un hombre y una mujer se enamoran.
Drogi orlej na powietrzu, drogi wężowej na skale, drogi okrętowej w pośród morza, i drogi mężowej z panną.
20 Así es como una mujer comete adulterio: come, se limpia la boca, y dice: “¡No he hecho nada malo!”
Takać jest droga niewiasty cudzołożącej: je, a uciera usta swoje, i mówi: Nie popełniłam złego uczynku.
21 Tres cosas hacen temblar a la tierra y son cuatro las que no puede soportar:
Dla trzech rzeczy porusza się ziemia, owszem dla czterech, których znieść nie może:
22 un esclavo que se vuelve rey, un tonto que come como cerdo
Dla sługi, kiedy panuje, i dla głupiego, kiedy się nasyci chleba;
23 una mujer insoportable que se casa, y una sirvienta ocupando el lugar de su ama.
Dla przemierzłej niewiasty, kiedy za mąż idzie, i dla dziewki, kiedy dziedziczy po pani swojej.
24 Hay cuatro cosas en la tierra que son pequeñas, pero muy sabias:
Teć są cztery rzeczy najmniejsze na ziemi, wszakże są mędrsze nad mędrców:
25 Las hormigas: no son fuertes, pero trabajan todo el verano para reservar alimento.
Mrówki, huf słaby, które sobie jednak w lecie gotują pokarm swój;
26 Los damanes: que no tienen mucha fuerza, pero construyen sus casas en la roca.
Króliki, twór słaby, którzy jednak budują w skale dom swój;
27 Langostas: No tienen rey pero marchan en línea y organizadas.
Szarańcze króla nie mają, a wszakże wszystkie hufami wychodzą;
28 La lagartija: puedes atraparla con tus manos, pero vive en el palacio del rey.
Pająk rękoma robi, a bywa w pałacach królewskich.
29 Hay tres cosas que son gloriosas al verlas caminar, y son cuatro las que muestran dignidad al moverse:
Te trzy rzeczy są, które wspaniale chodzą, owszem cztery, które zmężyle chodzą:
30 El león, supremo entre los animales salvajes, que no le teme a nada.
Lew najmocniejszy między zwierzętami, który przed nikim nie ustępuje:
31 El estornino que revolotea, el ciervo, y el rey con su ejército.
Koń na biodrach przepasany, i kozieł, i król, przeciw któremu żaden nie powstaje.
32 Si en tu necedad has estado jactándote de ti mismo, o has hecho planes para hacer algo malo, détente y pon tu mano sobre tu boca.
Jeźliś głupio uczynił, gdyś się wynosił, albo jeźliś źle myślił, połóżże rękę na usta.
33 Como la leche batida produce mantequilla, y retorcer la nariz de alguien la hace sangrar, así mismo agitar la ira causa discusiones.
Kto tłucze śmietanę, wybija masło; a kto bardzo nos wyciera, wyciska krew; tak kto wzbudza gniew, wszczyna zwadę.
