Четвертая книга Царств 14
1 В лето второе Иоаса сына Иоахаза царя Израилева, и воцарися Амессиа сын Иоасов, царь Иудин:
१इस्राएलचा राजा, यहोआहाज याचा मुलगा योवाश याच्या कारकिर्दीच्या दुसऱ्या वर्षी, योवाशाचा मुलगा अमस्या यहूदावर राज्य करू लागला.
2 сын двадесяти пяти лет бе, внегда царствовати ему и двадесять пять лет царствова во Иерусалиме. Имя же матере его Иоадина от Иерусалима.
२अमस्या राज्य करु लागला तेव्हा, पंचवीस वर्षांचा होता; अमस्याने यरूशलेमामध्ये एकोणतीस वर्षे राज्य केले. त्याच्या आईचे नाव यहोअदान होते; ती यरूशलेमची होती.
3 И сотвори правое пред очима Господнима, обаче не якоже Давид отец его: по всем, елика сотвори отец его Иоас, сотвори,
३परमेश्वराच्या दृष्टीने जे उचित तेच अमस्याने केले, तरीही त्याचा बाप दावीद याच्या सारखे नाही. आपले वडिल योवाश यानी जे केले, तेच सर्व त्याने केले.
4 токмо высоких не разруши: еще людие жряху и кадяху на высоких.
४तरी उंचवट्यावरील पूजास्थळे नष्ट केली नव्हती. लोक त्याठिकाणी अजूनही यज्ञ करीत व धूप जाळीत होते.
5 И бысть егда утвердися царство в руку его, и изби рабы своя убившыя отца его:
५आणि असे झाले की, त्याचा बाप जो राजा होता त्या राज्यावर त्याची चांगली पकड असातानाच, आपल्या वडिलांचे मारेकरी असलेल्या अधिकाऱ्यांचा त्याने वध केला.
6 сынов же убийц тех не изби, якоже писано в книзе закона Моисеова, якоже заповеда Господь, глаголя: да не умирают отцы за сыны, и сынове да не умирают за отцы, но токмо кийждо за своя грехи да умрет.
६परंतु त्या मारेकऱ्यांच्या मुलांना त्याने मारले नाही, त्याऐवजी त्याने मोशेच्या नियमशास्त्रात सांगितल्याप्रमाणे केले, परमेश्वराने जी आज्ञा केली की: “मुलांच्या गुन्ह्या करता आई-वडीलांना मृत्युदंड देता कामा नये. तसेच, आईवडीलांनी जे केले त्याबद्दल मुलांना मारले जाऊ नये. त्याऐवजी अपराधाचे शासन अपराध करणाऱ्यालाच व्हावे.”
7 Сей порази Едома в Гемеле десять тысящ и взя Камень и на брани, и нарече имя ему Иефоил до днешняго дне.
७त्याने मिठाच्या खोऱ्यात दहाहजार अदोम्यांना मारले, या व्यतिरिक्त या लढाईत सेला नगर त्याने घेतले आणि त्याचे नाव “यकथेल” ठेवले. अजूनही ते त्याच नावाने ओळखले जाते.
8 Тогда посла Амессиа послы ко Иоасу сыну Иоахаза сына Ииуа царя Израилева, глаголя: прииди, да видимся в лице.
८त्यानंतर येहूचा मुलगा यहोआहाज याचा मुलगा, इस्राएलाचा राजा योवाश याच्याकडे अमस्याने संदेश पाठवला. त्यामध्ये असे म्हटले होते, “ऊठ, समोरासमोर एकमेकांना भिडून आपण लढू.”
9 И посла Иоас царь Израилев ко Амессии царю Иудину, глаголя: терн, иже в Ливане, посла к кедрови сущему в Ливане, глаголя: даждь дщерь твою сыну моему в жену: и приидоша зверие лужнии, иже в Ливане, и попраша терние:
९तेव्हा इस्राएलाचा राजा योवाशाने यहूदाचा राजा अमस्या याला निरोप पाठवून म्हटले की, “लबानोनातल्या काटेरी झुडुपाने लबानोनातल्या गंधसरुच्या वृक्षाला निरोप पाठवला की, तुझी मुलगी माझ्या मुलाला पत्नी करून दे.” पण लबानोनातल्या एका वन्यपशूने वाटेने जाताना त्या काटेरी झुडुपाला तुडवून टाकले.
10 побивая поразил еси Идумею, и вознесе тя сердце твое, прославися седя в дому твоем, и почто любопришися в злобе твоей? И падеши ты, и Иуда с тобою.
१०“तू अदोमचा पराभव केलास हे खरे, म्हणून तुझ्या मनाने तुला उंचावले आहे. तू त्याविषयी गौरव करीत घरी राहा, तू पडशील आणि तुझ्याबरोबर यहूदाचाही पाडाव होईल असा तू अरिष्टांशी झगडा का करावा?”
11 И не послуша Амессиа. И взыде Иоас царь Израилев, и видестася лицем той и Амессиа царь Иудин в Вефсамисе Иудине.
११परंतू अमस्याने काही ऐकले नाही. म्हणून इस्राएलचा राजा योवाश याने हल्ला केला, तो व यहूदाचा राजा अमस्या हे यहूदाच्या बेथ-शेमेश येथे एकमेकांसमोर भेटले.
12 И паде Иуда пред лицем Израилевым, и побеже кийждо в домы своя.
१२इस्राएलने यहूदाचा पराभव केला. आणि प्रत्येक मनुष्य आपापल्या घरी पळाले.
13 И Амессию сына Иоасова, сына Охозии, царя Иудина, ят Иоас сын Иоахазов царь Израилев в Вефсамисе: и прииде во Иерусалим, и разби стену Иерусалиму от врат Ефремлих до врат уголных, на четыреста лакот:
१३इस्राएलचा राजा योवाश याने अहज्याचा मुलगा यहोआश याचा मुलगा अमस्या, यहूदाचा राजा, याला बेथ-शेमेश येथे पकडून त्यास यरूशलेमेस नेले. यरूशलेमेत आल्यावर त्याने यरूशलेमेच्या तटबंदीला एफ्राईमाच्या दरवाज्यापासून कोपऱ्यातील दरवाजापर्यंत जवळ-जवळ चारशे फुटांची भींत पाडून टाकली.
14 и взя сребро и злато, и вся сосуды обретеныя в дому Господни и в сокровищах дому царева, и сыны смесившихся, и возвратися в Самарию.
१४त्याने परमेश्वराच्या मंदिरातील आणि राजवाड्याच्या खजिन्यातील सोने, चांदी आणि सर्व पात्रे योवाशाने लुटली. आणि ओलीस ठेवण्याकरीता माणसे घेऊन मग तो शोमरोनास परतला.
15 И прочая словес Иоасовых, елика сотвори в силе своей, якоже брася со Амессиею царем Иудиных, не сия ли писана в книзе словес дний царей Израилевых?
१५यहूदाचा राजा अमस्या याच्याशी झालेल्या या लढाईतील पराक्रमाबरोबरच योवाशाने केलेल्या इतर महान कृत्यांचीही नोंद “इस्राएलच्या राजांचा इतिहास” या पुस्तकात केलेली आहे.
16 И успе Иоас со отцы своими и погребен бысть в Самарии с цари и Израилевыми. И воцарися Иеровоам сын его вместо его.
१६नंतर योहोआश आपल्या पूर्वजांबरोबर झोपी गेला आणि शोमरोनात इस्राएलांच्या राजांबरोबर त्यास पुरण्यात आले. योवाशानंतर त्याचा मुलगा यराबाम त्याच्याजागी गादीवर आला.
17 И поживе Амессиа сын Иоасов, царь Иудин, по умертвии Иоаса сына Иоахаза царя Израилева пятьнадесять лет.
१७यहोआहाज याचा मुलगा योवाश, इस्राएलचा राजा याच्या मृत्यूनंतर, योवाशाचा मुलगा अमस्या, यहूदाचा राजा पंधरा वर्षे जगला.
18 И прочая словес Амессиевых, и вся елика сотвори, не сия ли писана в книзе словес дний царей Иудиных?
१८अमस्याने केलेल्या सर्व थोर कृत्यांची नोंद “यहूदाच्या राजांचा इतिहास” या पुस्तकात केलेली आहे.
19 И восташа на него полки во Иерусалиме: и убеже в Лахисы, и послаша вслед его в Лахисы, и убиша его ту:
१९त्यांनी यरूशलेमामध्ये अमस्याविरुध्द कट केला, तेव्हा तो लाखीश येथे पळाला. पण त्यांनी त्यांच्यामागे लाखीशास माणसे पाठवून तेथे त्यास जिवे मारले.
20 и взяша его на кони, и погребен бысть со отцы своими во Иерусалиме во граде Давидове.
२०त्यांनी त्यास घोड्यावर लादून आणले, आणि यरूशलेमेत दाविदाच्या नगरात त्यास त्याच्या पूर्वजांच्या सोबत पुरले.
21 И пояша вси людие Иудины Азарию, и той сын шестинадесяти лет, и поставиша его царем вместо отца его Амессии:
२१यहूदाच्या सर्व लोकांनी त्याचा बाप अमस्या ह्याच्या जागी अजऱ्याला राजा केले. अजऱ्या तेव्हा सोळा वर्षांचा होता.
22 той созда Елоф, и возврати его Иуде по умертвии царя со отцы его.
२२राजा अमस्याच्या त्याच्या पूर्वजांबरोबर निजल्यानंतर. अजऱ्याने एलाथची पुन्हा उभारणी केली आणि एलाथ यहूदाच्या स्वाधीन केले.
23 В лето пятоенадесять Амессии сына Иоаса царя Иудина, царствова Иеровоам сын Иоасов над Израилем в Самарии четыредесять и едино лето,
२३यहूदाचा राजा, योवाशाचा मुलगा अमस्या याच्या पंधराव्या वर्षापासून इस्राएलाचा राजा योवाश याचा मुलगा यराबाम शोमरोनांत राज्य करू लागला. त्याने एक्केचाळीस वर्षे राज्य केले.
24 и сотвори лукавое пред Господем: не отступи от всех грехов Иеровоама сына Наватова, иже в грех введе Израиля:
२४त्याने परमेश्वराच्या दृष्टीने जे वाईट ते केले. नबाटचा मुलगा यराबाम याची पापे, जी त्याने इस्राएलाला करायला लावली त्यातील कोणत्याही पापापासून तो फिरला नाही.
25 той приврати предел Израилев от входа Емафова даже и до моря аравитскаго, по глаголу Господа Бога Израилева, егоже глагола и рукою раба Своего Ионы, сына Амафиина, пророка, иже от Гефаховера,
२५त्याने इस्रएलाच्या लेबो-हमाथपासून अराबाच्या समुद्रापर्यंत भूमी परत घेतली. गथ-हेफेर मधला संदेष्टा अमित्तयाचा मुलगा योना याला इस्राएलच्या परमेश्वराने सांगितले त्याप्रमाणेच हे घडले.
26 яко виде Господь смирение Израилево горько зело, и мало содержимых, и умаленных, и оставленых, и не бе помогающаго им.
२६इस्राएलचे दु: ख फार कडू आहे. दास काय व स्वतंत्र काय, सर्वच अडचणीत आलेले आहेत, आणि इस्राएलाला साहाय्य करणारा कोणीच नाही असे परमेश्वराने पाहिले.
27 И не глагола Господь искоренити семене Израилева под небесем: и спасе я рукою Иеровоама сына Иоасова.
२७आणि इस्राएलचे नाव आकाशाखालून पुसून टाकू असे परमेश्वर म्हणाला नाही. त्याऐवजी परमेश्वराने योवाशाचा मुलगा यराबाम याच्यामार्फत इस्राएलाला तारले.
28 И прочая словес Иеровоамовых, и вся елика сотвори, и силы его, елика повоева, и како возврати Дамаск и Емаф Иуде во Израили, не сия ли писана в книзе словес дний царей Израилевых?
२८“इस्राएलच्या राजांचा इतिहास” या पुस्तकात यराबामाच्या पराक्रमांची नोंद आहे. त्याचा पराक्रम, तो कसा लढला आणि दिमिष्क आणि हमाथ त्याने इस्राएलच्या भूमीला कशी घेतले. ही नगरे यहूदाच्या ताब्यात होती.
29 И успе Иеровоам со отцы своими, со цари Израилевыми: и воцарися Захариа сын его вместо его.
२९यराबाम आपल्या पूर्वज इस्राएलचे राजे यांच्याबरोबर निजला, आणि यराबामाचा मुलगा जखऱ्या राजा म्हणून गादीवर आला.
