Притчи 23
1 Когда сядешь вкушать пищу с властелином, то тщательно наблюдай, что перед тобою,
Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
2 и поставь преграду в гортани твоей, если ты алчен.
Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
3 Не прельщайся лакомыми яствами его; это - обманчивая пища.
Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
4 Не заботься о том, чтобы нажить богатство; оставь такие мысли твои.
Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
5 Устремишь глаза твои на него, и - его уже нет; потому что оно сделает себе крылья и, как орел, улетит к небу.
I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
6 Не вкушай пищи у человека завистливого и не прельщайся лакомыми яствами его;
Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
7 потому что, каковы мысли в душе его, таков и он; “Ешь и пей”, говорит он тебе, а сердце его не с тобою.
Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
8 Кусок, который ты съел, изблюешь, и добрые слова твои ты потратишь напрасно.
Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
9 В уши глупого не говори, потому что он презрит разумные слова твои.
Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
10 Не передвигай межи давней и на поля сирот не заходи,
Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
11 потому что Защитник их силен; Он вступится в дело их с тобою.
Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
12 Приложи сердце твое к учению и уши твои - к умным словам.
Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
13 Не оставляй юноши без наказания: если накажешь его розгою, он не умрет;
Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz. (Sheol h7585)
15 Сын мой! если сердце твое будет мудро, то порадуется и мое сердце;
Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
16 и внутренности мои будут радоваться, когда уста твои будут говорить правое.
I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
17 Да не завидует сердце твое грешникам, но да пребудет оно во все дни в страхе Господнем;
Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
18 потому что есть будущность, и надежда твоя не потеряна.
Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
19 Слушай, сын мой, и будь мудр, и направляй сердце твое на прямой путь.
Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
20 Не будь между упивающимися вином, между пресыщающимися мясом:
Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
21 потому что пьяница и пресыщающийся обеднеют, и сонливость оденет в рубище.
Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
22 Слушайся отца твоего: он родил тебя; и не пренебрегай матери твоей, когда она и состарится.
Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
23 Купи истину и не продавай мудрости и учения и разума.
Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
24 Торжествует отец праведника, и родивший мудрого радуется о нем.
Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
25 Да веселится отец твой и да торжествует мать твоя, родившая тебя.
Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
26 Сын мой! отдай сердце твое мне, и глаза твои да наблюдают пути мои,
Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
27 потому что блудница - глубокая пропасть, и чужая жена - тесный колодезь;
Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
28 она, как разбойник, сидит в засаде и умножает между людьми законопреступников.
Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
29 У кого вой? у кого стон? у кого ссоры? у кого горе? у кого раны без причины? у кого багровые глаза?
Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
30 У тех, которые долго сидят за вином, которые приходят отыскивать вина приправленного.
Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
31 Не смотри на вино, как оно краснеет, как оно искрится в чаше, как оно ухаживается ровно:
Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
32 впоследствии, как змей, оно укусит, и ужалит, как аспид;
Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
33 глаза твои будут смотреть на чужих жен, и сердце твое заговорит развратное,
Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
34 и ты будешь, как спящий среди моря и как спящий на верху мачты.
I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
35 И скажешь: “Били меня, мне не было больно; толкали меня, я не чувствовал. Когда проснусь, опять буду искать того же”.
Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
