Лукастар 22
1 Поджалас свэнко Бизакваскатирэн марнэн, саво инке акхарэласпэ Патради.
Now the feast of unleavened bread, which is called the passover, was drawing near;
2 Барэ рашая и сытяримаря Законостирэ родэнас, сар тэ умарэн Исусос, нэ даранас манушэндар.
and the chief priests and the scribes were seeking how they might kill him; for they feared the people.
3 Тунчи Сатана вжыля андо Иуда, савэс акхарэнас Искариото, екх андай дэшудуй.
And Satan entered into Judas called Iscariot, who was of the number of the twelve.
4 Вов жыля и дя дума лэ барэ рашаенца и пхурэдэрэ халавдэнца, сар тэ здэл лэнди Исусос.
And he went away, and consulted with the chief priests and captains, how he might deliver him up to them.
5 Онэ радосайле и допхэндэпэ тэ дэн лэсти ловэ.
And they were glad, and covenanted to give him money.
6 Вов дя лав и родэлас лащи вряма, сар тэ здэл Исусос, кала пашэ на авэла манушэн.
And he agreed with them, and sought a good opportunity to deliver him up to them in the absence of the multitude.
7 Авиля дес Бизакваскатирэн марнэн, кала трэбуй сас тэ зашынэн патрадятирэс бакрорэс.
Then came the day of unleavened bread, when the passover must be killed;
8 Исусо бишалдя лэ Пэтрос тай лэ Иоанос, пхэндя лэнди: — Жантэ, пригытон важ амэнди патрадяко хамос.
and he sent Peter and John, saying, Go and make ready for us the passover, that we may eat it.
9 — Кай Ту камэс, соб амэ тэ гытосарас? — пушле онэ.
And they said to him, Where wilt thou that we make it ready?
10 Вов пхэндя лэнди: — Кала тумэ зажана андо форо, дикхэна манушэс, саво андярэл кхоро паеса. Жантэ пала лэстэ андо чер, андэ саво вов зажала,
And he said to them, Lo! when ye have entered the city, there will meet you a man bearing a pitcher of water; follow him into the house where he goeth in;
11 и пхэнэн лэ хуласти пав чер: «Сытяримари пхэнэл тути: "Кай тхан андо чер, соб Манди тэ хав патрадяко хамос лэ сытярнэнца Мэрнэнца?"»
and ye shall say to the master of the house, The Teacher saith to thee, Where is the guest-chamber, where I may eat the passover with my disciples?
12 И вов сикавэла тумэнди баро, гытосардо тхан упрэ андо чер, котэ гытон.
And he will show you a large upper room furnished; there make ready.
13 Онэ жыле и вся удикхле кадя, сар пхэндя лэнди Исусо, и гытосардэ патрадяко хамос.
And they went and found as he had said to them; and they made ready the passover.
14 Кала авиля вряма Исусо бэшля лэ апостолонэнца палай мэсали.
And when the hour had come, he placed himself at table, and the apostles with him.
15 Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Сар фартэ Мэ камавас тэ хав кадва патрадяко хамос тумэнца майанглал, сар Манди авэла бари грыжа.
And he said to them, Earnestly have I desired to eat this passover with you, before I suffer.
16 Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ хав патрадяко хамос жы кала кадья Патради терэлапэ андо Тхагаримос Дэвлэско.
For I say to you, that I shall eat it no more, until it be fulfilled in the kingdom of God.
17 Тунчи Вов ля о тахтай молэса, наисардя и пхэндя: — Лэнтэ и пэнтэ андар лэстэ всаворэ.
And he took a cup, and gave thanks, and said, Take this, and divide it among yourselves.
18 Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ пав пимос виноградостар жы кола вряматэ, кала авэла Тхагаримос Дэвлэско.
For I say to you, that I shall not drink henceforth of the fruit of the vine, until the kingdom of God shall have come.
19 Тунчи Вов ля о марно, наисардя пала лэстэ Дэвлэс, пэрэпхагля и дя лэнди. Вов пхэндя: — Када исин тило Мэрно, саво пала тумэндэ отдэлпэ. Терэн када, кай сэрэн пала Мандэ.
And he took a loaf, and gave thanks, and broke it, and gave it to them, saying, This is my body, which is given for you; this do in remembrance of me.
20 Кала онэ хале, упалэ ля о тахтай и пхэндя: — Кадва тахтай исин нэво завето андо Мэрно рат, саво пала тумэндэ питял.
And in like manner he took the cup after supper, saying, This cup is the new covenant in my blood, which is about to be shed for you.
21 Акэ, васт колэско, ко Ман прэдэла, Манца палай мэсали.
But lo! the hand of him that betrayeth me is with me on the table.
22 Нэ Шаво Манушыкано жал, сар Лэсти трэбуй. Тай бида колэсти манушэсти, саво прэдэл Лэс.
For the Son of man indeed goeth away, as it hath been determined; but woe to that man by whom he is betrayed.
23 Тунчи апостолоря линэ тэ пушэн екх екхэстар, ко лэндар када терэла.
And they began to inquire among themselves, which of them it was that was about to do this.
24 Тунчи онэ линэ тэ ханпэ машкар пэстэ, ко лэндар авэла пхурэдэр.
And there arose also a contention among them, which of them should be accounted the greatest.
25 Исусо пхэндя лэнди: — Тхагара аврэ пхувьяндар припхэнэн пэстирэ народонэнди, кола, савэндэ исин баримос, пхэнэн, кай онэ терэн мищимос.
And he said to them, The kings of the nations rule as lords over them, and they who exercise authority over them are called benefactors.
26 Ай тумэ на авэн кацавэ, сар онэ. Тумэндэ мэк майпхурэдэр авэла, сар майцэкно, и рай — сар бутярно.
But it is not to be so with you; but let the greatest among you be as the youngest; and he that is chief, as he that serveth.
27 Ко майпхурэдэр? Кодва, ко бэшэл палай мэсали? Ай бутярно? Чи най кодва, саво бэшэл палай мэсали? Нэ Мэ машкар тумэндэ, сар бутярно.
For which is greater? he who reclineth at the table, or he who serveth? Is not he that reclineth at the table? But I am in the midst of you as he who serveth.
28 Тумэ ашылепэ Манца, сар Манди сас бида.
Ye however are they who have continued steadfastly with me in my trials.
29 Сар Мэрно Дад дя Манди Тхагаримос, кадя Мэ икхатар дав лэс тумэнди,
And I appoint to you a kingdom, as my Father appointed to me;
30 кай и тумэ тэ хан и тэ пэн палай Мэрни мэсали андо Тхагаримос Мэрно, и бэшэна тумэ пэ троноря, кай тэ сындосарэн дэшудуй родоря лэ Израилёстирэ.
that ye may eat and drink at my table in my kingdom; and ye shall sit on thrones, judging the twelve tribes of Israel.
31 — Симоно! Симоно! Акэ, Сатана мангэлас тэ зумавэл тумэн и тэ жужарэл, сар о ворзо жужарэн.
Simon, Simon, lo! Satan hath asked for you, that he may sift you as wheat.
32 Нэ Мэ манглем пала тутэ Дэвлэс, кай тэ на хасарэс патимос тиро. Ай ту ежэно, кала рисавэса Мандэ, подритяр лэ пхралэн тирэн.
But I have prayed for thee, that thy faith fail not. And do thou, when thou hast returned to me, strengthen thy brethren.
33 Пэтро пхэндя Лэсти: — Рай, Туса мэ гытомэ тэ жав Туса андо баруно и по миримос!
And he said to him, Lord, I am ready to go with thee both to prison and to death.
34 Нэ Исусо пхэндя: — Пхэнав тути, Пэтро, на задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман.
And he said, I tell thee, Peter, a cock will not crow this day, till thou hast thrice denied that thou knowest me.
35 Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Кала Мэ бишалавас тумэн битышылако, и битрастако, и бипэрналэнго, со тумэнди на хутилэлас? Онэ пхэндэ: — Най, вся хутилэлас.
And he said to them, When I sent you without purse, or bag, or sandals, were ye in need of anything? And they said, Of nothing. Then he said to them,
36 — Нэ икхатар, — пхэндя Исусо, — сар кастэ исин тышыла, лэ пэса, кадя ж лэ и траста; а кастэ нинай, битин пэстири йида и тин мечё.
But now, he that hath a purse, let him take it, and likewise a bag; and he that hath not, let him sell his garment, and buy a sword.
37 Пхэнав тумэнди, со Манца трэбуй тэ стерэлпэ вся, со запистросардо: «И Вов сас забиндо сар прахари». Вся, со пала Мандэ сас пистросардо, трэбуй тэ авэл.
For I say to you, that this which is written must be accomplished in me: “And he was reckoned among transgressors.” For that which concerneth me also hath an end.
38 Апостолоря пхэндэ: — Рай, акэ дикх, амэндэ дуй мечёря. Исус пхэндя лэнди: — Када хутила.
And they said, Lord, behold, here are two swords. And he said to him, It is enough!
39 Исусо выжыля тай, сар Лэстэ сас прилито, жыля по плай Оливково. Лэстирэ сытярнэ жыле Лэса.
And going out, he went, as he was wont, to the Mount of Olives; and the disciples followed him.
40 Кала Исусо авиля по тхан, Вов пхэндя лэнди: — Мангэнпэ Дэвлэс, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
And when he was at the place, he said to them, Pray that ye may not enter into temptation.
41 Тунчи Вов отжыля лэндар пэ скачи шонас о бар, тэрдиля пэ чянга и ля тэ мангэлпэ Дэвлэс.
And he withdrew from them about a stone's throw; and kneeling down he prayed,
42 Вов пхэндя: — Дадэ! Андэ Тири зор тэ залэс кадва тахтай Мандар. Нэ мэк вся авэл на кадя, сар Мэ камав, а сар Ту камэс.
saying, Father, if thou art willing to remove this cup from me—yet not my will, but thine be done!
43 Тунчи пав болыбэн Лэстэ авиля ангело и подритярэлас Лэс.
And there appeared to him an angel from heaven, strengthening him.
44 Андэ пхари грыжа Исусо зоралэс мангэласпэ. Лэско пото сас сар рат, саво капленца питялас пэ пхув.
And being in an agony, he prayed more earnestly. And his sweat was as it were great drops of blood falling to the ground.
45 Кала Вов пэрэашыля тэ мангэлпэ, рисайля кай сытярнэ и удикхля лэн сутэнца, колэсти со онэ чиеле грыжатар.
And rising up from prayer, he came to the disciples, and found them sleeping for sorrow,
46 — Состар тумэ совэн? — пушля Исусо. — Вщен и мангэнпэ, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
and said to them, Why sleep ye? Rise, and pray that ye may not enter into temptation.
47 Кала Вов инке дэлас дума, сикадэпэ мануша, и англал жалас екх андай дэшудуй, савэс акхарэнас Иуда. Вов поджыля кав Исусо, соб тэ чюминдэл Лэс.
While he was yet speaking, lo! a multitude, and he that was called Judas, one of the twelve, was at the head of them; and he drew near to Jesus to kiss him.
48 Исусо пхэндя лэсти: — Иуда, ту чюминдэс и калэса прэдэс Шавэс Манушыканэс?
But Jesus said to him, Judas, dost thou betray the Son of man with a kiss?
49 Тунчи кола, ко сас лэ Исусоса, дикхле, со икхатар авэла, и пушле: — Рай! Ай со, сар амэ арэсаса мечёса?
And they who were about him, seeing what would follow, said, Lord, shall we smite with the sword?
50 Екх лэндар арэсля барэ рашаестирэс бутярнэс и отшындя лэсти право кан.
And one of them smote the servant of the high-priest, and cut off his right ear.
51 Нэ Исусо пхэндя: — На терэн, хутила! Вов ляпэ палав кан и састярдя бутярнэс.
But Jesus answering said, Permit thus far; and touched his ear, and healed him.
52 Тунчи Исусо пхэндя барэ рашаенди, пхурэдэрэ халавдэнди храмостар и пхурэдэрэнди, савэ авиле пала Лэстэ: — Сар по прахари тумэ авиле мечёнэнца и рулянца?
Then Jesus said to the chief priests and captains of the temple and elders who had come to him, Ye have come out as against a robber, with swords and clubs;
53 Мэ кажно дес сымас тумэнца андо храмо, и тумэ на схутилдэ Ман. Нэ икхатар тумари вряма, икхатар баримос калимаско.
when I was daily with you in the temple, ye did not put forth your hands against me; but this is your hour, and the power of darkness.
54 Онэ схутилдэ Лэс и андярдэ андо чер барэ рашаеско. Пэтро дурал жалас пала лэндэ.
And they seized him, and led him away, and brought him into the house of the high-priest. And Peter followed afar off.
55 Машкар града роспхабардэ яг, и Пэтро екхэтанэ аврэ манушэнца бэшля пашай яг.
And when they had kindled a fire in the midst of the court, and had sat down together, Peter sat down among them.
56 Екх бутярни удикхля лэ Пэтрос, пэ удуд ягако, придикхляпэ лэстэ ай пхэндя: — И кадва мануш сас Лэса.
But a certain maid-servant saw him sitting at the fire, and steadily looking at him said, This man also was with him.
57 Нэ Пэтро отпхэндяпэ. — Мэ на жанав Лэс, жувлиё, — пхэндя вов.
And he denied him, saying, Woman, I do not know him.
58 Тунчи инке авэр мануш удикхля лэс и пхэндя: — И ту екх лэндар. — Най, мануш, — пхэндя о Пэтро.
And after a little while another saw him, and said, Thou also art one of them. And Peter said, Man, I am not.
59 Прожыля варикай екх чясо вряма, и инке екх мануш ашыля тэ допхэнэл: — Чячес, и кадва мануш сас Лэса. И вов кацаво жэ галилеянино.
And in about one hour's time, another confidently affirmed, saying, In truth this man also was with him; for he is a Galilaean.
60 Нэ Пэтро пхэндя: — Мануш, мэ на жанав, пала со ту пхэнэс! И андэ кодья ж вряма, кала вов инке дэлас дума, продилабайдя башно.
And Peter said, Man, I know not what thou sayest. And immediately, while he was yet speaking, a cock crew.
61 Рай обрисайля и подикхля по Пэтро. Тунчи Пэтро гындосардя лава Раестирэ, сар Вов пхэндя лэсти: «На задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман».
And the Lord turned and looked upon Peter; and Peter remembered the word of the Lord, that he had said to him, Before a cock crows this day, thou wilt thrice deny me.
62 Пэтро выжыля котар и грыжатар заровдя.
And he went out, and wept bitterly.
63 Мануша, савэ ритярэнас лэ Исусос, линэ тэ аса Лэстар и тэ марэ Лэс.
And the men that held Jesus mocked him, and beat him;
64 Онэ запхангле Лэсти якха, пушэнас Лэс: — Пхэн пророкоско лав! Ко арэсля Тут?
and having blindfolded him, they asked him, saying, Prophesy, who is it that struck thee?
65 И пхэнэнас Лэсти авэр бут акушэмос.
And many other things did they scoffingly say against him.
66 Сар авиля дес, манушэндирэ пхурэдэра, барэ рашая и сытяримаря Законостирэ стидиле и заандярдэ Исусос андо синедрионо.
And when it was day, the elders of the people, both chief priests and scribes, came together, and brought him before their council, saying,
67 — Ту исин Христосо? Пхэн амэнди, — пушэнас онэ. Исусо пхэндя: — Сар Мэ пхэнава тумэнди, тумэ на патяна.
If thou art the Christ, tell us. And he said to them, If I tell you, ye will not believe;
68 И сар пушава тумэндар, тумэ на пхэнэна Манди.
and if I ask, ye will not answer.
69 Акала вряматар Шаво Манушыкано авэла тэ бэшэл пав право васт Дэвлэстиря зоратар.
But from this time the Son of man will sit on the right hand of the power of God.
70 Онэ всаворэ линэ тэ пушэн: — Када Ту исин Дэвлэско Шаво? Вов пхэндя: — Тумэ ежэнэ пхэнэн, со када Мэ.
Then they all said, Art thou then the Son of God? And he said to them, Ye say what is true; for I am.
71 Тунчи онэ пхэндэ: — Саво инке амэнди трэбуй допхэнимос? Амэ ежэнэ ашундэ, со Вов пхэндя.
And they said, What further need have we of testimony? For we have ourselves heard from his own mouth.
