Provérbios 22
1 É preferível ter um [bom] nome do que muitas riquezas; e ser favorecido é melhor que a prata e o o ouro.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 O rico e o pobre se encontram; todos eles foram feitos pelo SENHOR.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 O prudente vê o mal, e se esconde; mas os ingênuos passam e sofrem as consequências.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 A recompensa da humildade [e do] temor ao SENHOR são riquezas, honra, e vida.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 [Há] espinhos e ciladas no caminho do perverso; quem cuida de sua alma deve ficar longe de [tal caminho].
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Instrui ao menino em seu caminho, e até quando envelhecer, não se desviará dele.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 O rico domina sobre os pobres, e quem toma emprestado é servo daquele que empresta.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Aquele que semeia perversidade colherá sofrimento; e a vara de sua ira se acabará.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 Quem tem olhos bondosos será abençoado, porque deu de seu pão ao pobre.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Expulsa ao zombador, e a briga terminará; cessará a disputa e a vergonha.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Quem ama a pureza do coração [fala] graciosamente com os lábios, [e] o rei [será] seu amigo.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 Os olhos do SENHOR protegem o conhecimento; porém ele transtornará as palavras do enganador.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 O preguiçoso diz: Há um leão lá fora! Ele me matará nas ruas!
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 A boca da mulher pervertida é uma cova profunda; aquele contra quem o SENHOR se irar cairá nela.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 A tolice está amarrada ao coração do menino; [mas] a vara da correção a mandará para longe dele.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 Aquele que oprime ao pobre para proveito próprio e aquele que dá [suborno] ao rico certamente empobrecerão.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Inclina o teu ouvido e escuta as palavras dos sábios; dispõe teu coração ao meu conhecimento;
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 porque é agradável que as guardes dentro de ti, e estejam prontas para os teus lábios;
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 para que tua confiança esteja no SENHOR, eu as ensino a ti hoje.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 Por acaso não te escrevi excelentes coisas sobre o conselho e o conhecimento,
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 para te ensinar a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem?
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Não roubes ao pobre, porque ele é pobre; nem oprimas ao aflito junto à porta do julgamento.
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 Porque o SENHOR defenderá a causa deles em juízo, e quanto aos que os roubam, ele lhes roubará a alma.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Não seja companheiro de quem se irrita facilmente, nem andes com o homem furioso,
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 Para que não aprendas o caminho dele, e te ponhas em armadilhas para tua alma.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Não estejas entre os que se comprometem em acordos com as mãos, [ou] os que ficam por fiadores de dívidas.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 Se não tens como pagar, por que razão tirariam tua cama debaixo de ti?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Não mudes os limites antigos que teus pais fizeram.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Viste um homem habilidoso em sua obra? Perante a face dos reis ele será posto; ele não será posto diante de pessoas sem honra.
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
