< Provérbios 1 >
1 Provérbios de Salomão, filho de David, rei de Israel;
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 Para se conhecer a sabedoria e a instrução; para se entenderem as palavras da prudência;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 Para se receber a instrução do entendimento, a justiça, o juízo, e a equidade;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Para dar aos símplice prudência, e aos moços conhecimento e bom siso;
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 Para o sábio ouvir e crescer em doutrina, e o entendido adquirir sábios conselhos;
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 Para entender provérbios e a sua declaração: como também as palavras dos sábios, e as suas adivinhações.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 O temor do Senhor é o princípio da ciência: os loucos desprezam a sabedoria e a instrução.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Filho meu, ouve a instrução de teu pai, e não deixes a doutrina de tua mãe.
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 Porque diadema de graça serão para a tua cabeça, e colares para o teu pescoço.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 Filho meu, se os pecadores te atraírem com afagos, não consintas.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 Se disserem: Vem conosco; espiemos o sangue; espreitemos o inocente sem razão;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 Traguemo-los vivos, como a sepultura; e inteiros, como os que descem à cova; (Sheol )
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol )
13 Acharemos toda a sorte de fazenda preciosa; encheremos as nossas casas de despojos;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Lança a tua sorte entre nós; teremos todos uma só bolsa.
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 Filho meu, não te ponhas a caminho com eles: desvia o pé das suas veredas;
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 Porque os seus pés correm para o mal, e se apressam a derramar sangue.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Na verdade debalde se estende a rede perante os olhos de toda a sorte de aves.
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 E estes armam ciladas contra o seu próprio sangue; e as suas próprias vidas espreitam.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Assim são as veredas de todo aquele que usa de avareza: ela prenderá a alma de seus amos.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 A suprema sabedoria altamente clama de fora: pelas ruas levanta a sua voz.
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 Nas encruzilhadas, em que há tumultos, clama: às entradas das portas, na cidade profere as suas palavras.
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 Até quando, ó símplices, amareis a simplicidade? e vós, escarnecedores, desejareis o escarneio? e vós, loucos, aborrecereis o conhecimento?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Tornai-vos à minha repreensão: eis que abundantemente vos derramarei de meu espírito e vos farei saber as minhas palavras.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Porquanto clamei, e vós recusastes; estendi a minha mão, e não houve quem desse atenção;
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 Mas rejeitastes todo o meu conselho, e não quizestes a minha repreensão.
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 Também eu me rirei na vossa perdição, e zombarei, vindo o vosso temor;
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 Vindo como a assolação o vosso temor, e vindo a vossa perdição como uma tormenta, sobrevindo-vos aperto e angústia.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Então a mim clamarão, porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 Porquanto aborreceram o conhecimento; e não elegeram o temor do Senhor;
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 Não consentiram ao meu conselho e desprezaram toda a minha repreensão.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Assim que comerão do fruto do seu caminho, e fartar-se-ão dos seus próprios conselhos.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 Porque o desvio dos símplices os matará, e a prosperidade dos loucos os destruirá.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 Porém o que me der ouvidos habitará seguramente, e estará descançado do temor do mal
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.