Przysłów 6
1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
My son, if thou have become surety for thy neighbour, —have struck for a stranger thy hands,
2 Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
Thou hast been snared by the sayings of thy mouth, —thou hast been caught by the sayings of thy mouth.
3 Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
Do this then, my son, and deliver thyself, When thou hast come into the hand of thy neighbour, Go, haste thee, and urge thy neighbour;
4 Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
Do not give sleep to thine eyes, or slumber to thine eyelashes;
5 Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
Deliver thyself, as a gazelle out of the hand, and as a bird, out of the hand of the fowler.
6 Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
Go to the ant, thou sluggard, observe her ways, and be wise;
7 Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
Which, having no harvest, scribe, or ruler,
8 To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
Prepareth, in the summer, her food, hath collected, in the harvest, her sustenance.
9 Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
How long, O sluggard, wilt thou lie? how long ere thou rise from thy sleep?
10 Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest: —
11 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
So shall come in, as a highwayman, thy poverty, and, thy want, as one armed with a shield.
12 Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
An abandoned man, a man of iniquity, [is he] who—goeth on in perversity of mouth;
13 Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
Winketh with his eyes, speaketh with his foot, pointeth with his fingers;
14 Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
[Hath] perverse things in his heart, deviseth mischief on every occasion, strifes, he sendeth forth.
15 Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
For this cause, suddenly cometh his doom, in a moment, shall he be torn in pieces and there be no mending.
16 Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
These six things, doth Yahweh hate, yea, seven, are the abomination of his soul: —
17 Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
Eyes that are lofty, a tongue that is false, and hands shedding innocent blood;
18 Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
A heart contriving iniquitous devices, feet hasting to run into mischief;
19 Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
One that uttereth lies—a false witness, and one sending forth strifes between brethren.
20 Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
Observe thou, my son, the commandment of thy father, and do not decline from the instruction of thy mother:
21 Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
Bind them upon thy heart continually, fasten them upon thy neck;
22 Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
When thou walkest abroad, it shall guide thee, when thou sleepest, it shall watch over thee, when thou wakest, it shall speak to thee:
23 Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
For, a lamp, is the commandment, and, the instruction, a light, and, the way of life, are the reproofs of correction:
24 Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
To keep thee from the wicked woman, from the flattery of the tongue of her that is a stranger.
25 Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
Do not covet her beauty, in thy heart, neither let her take thee, by her eyelashes;
26 Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
Because, for the sake of an impure woman, [a man may be brought] even to a cake of bread, —and, a man’s wife, for a precious soul, may hunt!
27 Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
Can a man snatch up fire in his bosom, and, his clothes, not be burned?
28 Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
Or can a man walk upon hot coals, and, his feet, not be burned?
29 Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
So, he that goeth in unto his neighbour’s wife, no man shall be guiltless who toucheth her!
30 Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
Men despise not a thief, when he stealeth, to satisfy his appetite, because he is famished;
31 Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
Yet, if found, he must pay back sevenfold, All the substance of his house, must he give:
32 Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
He that committeth adultery with a woman, lacketh sense, A destroyer of his own life, is he that doeth it;
33 Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
Smiting and shame, shall he find, and, his reproach, shall not be wiped out;
34 Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
For, jealousy, is the rage of a man, nor will he spare, in the day of avenging;
35 Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
He will not look, at any ransom, neither will he consent, though thou increase the bribe.
