Przysłów 6
1 Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
My son, if thou art become surety for thy neighbour, if thou hast struck thy hands for a stranger —
2 Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
Thou art snared by the words of thy mouth, thou art caught by the words of thy mouth —
3 Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
Do this now, my son, and deliver thyself, seeing thou art come into the hand of thy neighbour; go, humble thyself, and urge thy neighbour.
4 Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
Deliver thyself as a gazelle from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise;
7 Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
Which having no chief, overseer, or ruler,
8 To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
Provideth her bread in the summer, and gatherest her food in the harvest.
9 Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep?
10 Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
'Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep' —
11 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
So shall thy poverty come as a runner, and thy want as an armed man.
12 Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
A base person, a man of iniquity, is he that walketh with a froward mouth;
13 Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
That winketh with his eyes, that scrapeth with his feet, that pointeth with his fingers;
14 Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
Frowardness is in his heart, he deviseth evil continually; he soweth discord.
15 Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
Therefore shall his calamity come suddenly; on a sudden shall he be broken, and that without remedy.
16 Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
There are six things which the LORD hateth, yea, seven which are an abomination unto Him:
17 Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
Haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
18 Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
A heart that deviseth wicked thoughts, feet that are swift in running to evil;
19 Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
A false witness that breatheth out lies, and he that soweth discord among brethren.
20 Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
My son, keep the commandment of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
21 Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
Bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck.
22 Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
When thou walkest, it shall lead thee, when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou awakest, it shall talk with thee.
23 Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
For the commandment is a lamp, and the teaching is light, and reproofs of instruction are the way of life;
24 Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
To keep thee from the evil woman, from the smoothness of the alien tongue.
25 Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
Lust not after her beauty in thy heart; neither let her captivate thee with her eyelids.
26 Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
For on account of a harlot a man is brought to a loaf of bread, but the adulteress hunteth for the precious life.
27 Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
Or can one walk upon hot coals, and his feet not be scorched?
29 Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
So he that goeth in to his neighbour's wife; whosoever toucheth her shall not go unpunished.
30 Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
But if he be found, he must restore sevenfold, he must give all the substance of his house.
32 Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
He that committeth adultery with a woman lacketh understanding; he doeth it that would destroy his own soul.
33 Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
Wounds and dishonour shall he get, and his reproach shall not be wiped away.
34 Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance.
35 Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
