Przysłów 3
1 Synu mój, nie zapominaj mego prawa, a niech twoje serce strzeże moich przykazań;
My son, forget not my law; but let your heart keep my commandments:
2 Bo przyniosą ci długie dni i lata życia oraz pokoju.
For length of days, and long life, and peace, shall they add to you.
3 Niech cię nie opuszczają miłosierdzie i prawda, przywiąż je do swojej szyi, wypisz je na tablicy swojego serca.
Let not mercy and truth forsake you: bind them about your neck; write them on the table of your heart:
4 Wtedy znajdziesz łaskę i uznanie w oczach Boga i ludzi.
So shall you find favor and good understanding in the sight of God and man.
5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie.
Trust in the LORD with all your heart; and lean not to your own understanding.
6 Zważaj na niego we wszystkich swoich drogach, a on będzie prostować twoje ścieżki.
In all your ways acknowledge him, and he shall direct your paths.
7 Nie bądź mądrym we własnych oczach, [ale] bój się PANA i odstąp od zła.
Be not wise in your own eyes: fear the LORD, and depart from evil.
8 [To] da twemu ciału zdrowie i pokrzepienie twoim kościom.
It shall be health to your navel, and marrow to your bones.
9 Czcij PANA swoim majątkiem i pierwocinami wszystkich twoich dochodów.
Honor the LORD with your substance, and with the first fruits of all your increase:
10 A twoje spichrze będą napełnione dostatkiem i twoje prasy będą przelewać się od nowego wina.
So shall your barns be filled with plenty, and your presses shall burst out with new wine.
11 Synu mój, nie gardź karceniem PANA i nie zniechęcaj się jego upomnieniem.
My son, despise not the chastening of the LORD; neither be weary of his correction:
12 Bo kogo PAN miłuje, tego karze, jak ojciec syna, [którego] kocha.
For whom the LORD loves he corrects; even as a father the son in whom he delights.
13 Błogosławiony człowiek, który znajduje mądrość, i człowiek, który nabiera rozumu;
Happy is the man that finds wisdom, and the man that gets understanding.
14 Gdyż jego nabycie jest lepsze niż nabycie srebra, jego zdobycie [bardziej pożyteczne] niż złoto.
For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
15 Jest droższa nad perły i żadna rzecz, której pragniesz, nie dorówna jej.
She is more precious than rubies: and all the things you can desire are not to be compared to her.
16 Długie dni są w jej prawej ręce, a w lewej bogactwa i chwała.
Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honor.
17 Jej drogi są drogami rozkoszy i wszystkie jej ścieżki spokojne.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Jest drzewem życia dla tych, którzy się jej chwycą; a ci, którzy się jej trzymają, są błogosławieni.
She is a tree of life to them that lay hold on her: and happy is every one that retains her.
19 PAN ugruntował ziemię mądrością, a niebiosa umocnił rozumem.
The LORD by wisdom has founded the earth; by understanding has he established the heavens.
20 Dzięki jego wiedzy rozstąpiły się głębiny, a obłoki spuszczają rosę.
By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
21 Synu mój, niech [one] ci [z] oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności;
My son, let not them depart from your eyes: keep sound wisdom and discretion:
22 A będą życiem twojej duszy i ozdobą twojej szyi.
So shall they be life to your soul, and grace to your neck.
23 Wtedy będziesz bezpiecznie chodził swoją drogą, a noga twoja się nie potknie.
Then shall you walk in your way safely, and your foot shall not stumble.
24 Gdy się położysz, nie będziesz się lękał; a gdy zaśniesz, twój sen będzie przyjemny.
When you lie down, you shall not be afraid: yes, you shall lie down, and your sleep shall be sweet.
25 Nie lękaj się nagłego strachu ani spustoszenia niegodziwych, gdy przyjdzie.
Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes.
26 PAN bowiem będzie twoją ufnością i twojej nogi będzie strzegł od sideł.
For the LORD shall be your confidence, and shall keep your foot from being taken.
27 Nie wzbraniaj się dobrze czynić potrzebującemu, gdy stać cię na to, aby [dobrze] czynić.
Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
28 Nie mów bliźniemu: Idź i przyjdź znowu, dam ci jutro, gdy masz to u siebie.
Say not to your neighbor, Go, and come again, and to morrow I will give; when you have it by you.
29 Nie knuj zła przeciwko swemu bliźniemu, gdy spokojnie mieszka obok ciebie.
Devise not evil against your neighbor, seeing he dwells securely by you.
30 Nie spieraj się z człowiekiem bez przyczyny, jeśli ci nic złego nie wyrządził.
Strive not with a man without cause, if he have done you no harm.
31 Nie zazdrość ciemięzcy i nie wybieraj żadnej z jego dróg.
Envy you not the oppressor, and choose none of his ways.
32 Przewrotny bowiem budzi w PANU odrazę, ale jego tajemnica [jest] z prawymi.
For the fraudulent is abomination to the LORD: but his secret is with the righteous.
33 Przekleństwo PANA [jest] w domu niegodziwego, lecz [PAN] błogosławi mieszkanie sprawiedliwych.
The curse of the LORD is in the house of the wicked: but he blesses the habitation of the just.
34 On szydzi z szyderców, ale daje łaskę pokornym.
Surely he scorns the scorners: but he gives grace to the lowly.
35 Mądrzy odziedziczą chwałę, a głupi poniosą hańbę.
The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
