Przysłów 24
1 Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;
Non invidiare gli uomini malvagi, non desiderare di stare con loro;
2 Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.
poiché il loro cuore trama rovine e le loro labbra non esprimono che malanni.
3 Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.
Con la sapienza si costruisce la casa e con la prudenza la si rende salda;
4 Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.
con la scienza si riempiono le sue stanze di tutti i beni preziosi e deliziosi.
5 Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.
Un uomo saggio vale più di uno forte, un uomo sapiente più di uno pieno di vigore,
6 Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.
perché con le decisioni prudenti si fa la guerra e la vittoria sta nel numero dei consiglieri.
7 Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.
E' troppo alta la sapienza per lo stolto, alla porta della città egli non potrà aprir bocca.
8 Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.
Chi trama per fare il male si chiama mestatore.
9 Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.
Il proposito dello stolto è il peccato e lo spavaldo è l'abominio degli uomini.
10 Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.
Se ti avvilisci nel giorno della sventura, ben poca è la tua forza.
11 [Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;
Libera quelli che sono condotti alla morte e salva quelli che sono trascinati al supplizio.
12 Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?
Se dici: «Ecco, io non ne so nulla», forse colui che pesa i cuori non lo comprende? Colui che veglia sulla tua vita lo sa; egli renderà a ciascuno secondo le sue opere.
13 Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.
Mangia, figlio mio, il miele, perché è buono e dolce sarà il favo al tuo palato.
14 Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
Sappi che tale è la sapienza per te: se l'acquisti, avrai un avvenire e la tua speranza non sarà stroncata.
15 Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;
Non insidiare, o malvagio, la dimora del giusto, non distruggere la sua abitazione,
16 Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.
perché se il giusto cade sette volte, egli si rialza, ma gli empi soccombono nella sventura.
17 Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;
Non ti rallegrare per la caduta del tuo nemico e non gioisca il tuo cuore, quando egli soccombe,
18 Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.
perché il Signore non veda e se ne dispiaccia e allontani da lui la collera.
19 Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;
Non irritarti per i malvagi e non invidiare gli empi,
20 Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
perché non ci sarà avvenire per il malvagio e la lucerna degli empi si estinguerà.
21 Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;
Temi il Signore, figlio mio, e il re; non ribellarti né all'uno né all'altro,
22 Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?
perché improvvisa sorgerà la loro vendetta e chi sa quale scempio faranno l'uno e l'altro?
23 I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.
Anche queste sono parole dei saggi. Aver preferenze personali in giudizio non è bene.
24 Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.
Se uno dice all'empio: «Tu sei innocente», i popoli lo malediranno, le genti lo esecreranno,
25 A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.
mentre tutto andrà bene a coloro che rendono giustizia, su di loro si riverserà la benedizione.
26 Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.
Dà un bacio sulle labbra colui che risponde con parole rette.
27 Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.
Sistema i tuoi affari di fuori e fatti i lavori dei campi e poi costruisciti la casa.
28 Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.
Non testimoniare alla leggera contro il tuo prossimo e non ingannare con le labbra.
29 Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.
Non dire: «Come ha fatto a me così io farò a lui, renderò a ciascuno come si merita».
30 Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;
Sono passato vicino al campo di un pigro, alla vigna di un uomo insensato:
31 A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.
ecco, ovunque erano cresciute le erbacce, il terreno era coperto di cardi e il recinto di pietre era in rovina.
32 Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.
Osservando, riflettevo e, vedendo, ho tratto questa lezione:
33 Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;
un pò dormire, un pò sonnecchiare, un pò incrociare le braccia per riposare
34 A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.
e intanto viene passeggiando la miseria e l'indigenza come un accattone.
