Przysłów 23
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
Quand tu t’assieds pour manger le pain avec un gouverneur, considère bien celui qui est devant toi;
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
et mets un couteau à ta gorge, si tu es gourmand.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Ne désire point ses friandises, car c’est un pain trompeur.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
Ne te fatigue pas pour acquérir des richesses, finis-en avec ta prudence.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
Jetteras-tu tes yeux sur elles?… Déjà elles ne sont plus; car certes elles se font des ailes, et, comme l’aigle, s’envolent vers les cieux.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
Ne mange point le pain de celui qui a l’œil mauvais, et ne désire pas ses friandises;
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
car comme il a pensé dans son âme, tel il est. Mange et bois, te dira-t-il; mais son cœur n’est pas avec toi.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Ton morceau que tu as mangé, tu le vomiras, et tu perdras tes paroles agréables.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Ne parle pas aux oreilles du sot, car il méprisera la sagesse de ton discours.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
Ne recule pas la borne ancienne, et n’entre pas dans les champs des orphelins;
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
car leur rédempteur est fort, il prendra en main leur cause contre toi.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Applique ton cœur à l’instruction et tes oreilles aux paroles de la connaissance.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
Ne manque pas de corriger le jeune garçon; quand tu l’auras frappé de la verge, il n’en mourra pas.
Tu le frapperas de la verge, mais tu délivreras son âme du shéol. (Sheol h7585)
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s’en réjouira, oui, moi-même,
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
et mes reins s’égaieront quand tes lèvres diront des choses droites.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
Que ton cœur n’envie pas les méchants; mais sois tout le jour dans la crainte de l’Éternel;
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
car certainement il y a une fin, et ton attente ne sera pas réduite à néant.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Toi, mon fils, écoute et sois sage, et dirige ton cœur dans le chemin.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
Ne sois pas parmi les buveurs de vin, ni parmi les gourmands;
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et sommeiller revêt de haillons.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Écoute ton père qui t’a engendré, et ne méprise pas ta mère quand elle aura vieilli.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Achète la vérité, et ne la vends point, – la sagesse, et l’instruction, et l’intelligence.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
Le père du juste aura beaucoup de joie, et celui qui a engendré le sage, se réjouira en lui.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t’a enfanté ait de la joie.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux se plaisent à mes voies;
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
car la prostituée est une fosse profonde, et l’étrangère un puits de détresse:
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
aussi se tient-elle aux embûches comme un voleur, et elle augmente le nombre des perfides parmi les hommes.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
Pour qui les: Hélas? Pour qui les: Malheur à moi? Pour qui les querelles, pour qui la plainte, pour qui les blessures sans cause? Pour qui la rougeur des yeux?
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
Pour ceux qui s’attardent auprès du vin, qui vont essayer le vin mixtionné.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
– Ne regarde pas le vin quand il est vermeil, quand il est perlé dans la coupe, et qu’il coule aisément;
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
à la fin, il mord comme un serpent et il pique comme une vipère:
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
tes yeux regarderont les étrangères, et ton cœur dira des choses perverses;
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
et tu seras comme celui qui se coucherait au cœur de la mer, et comme celui qui se coucherait au sommet d’un mât…
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
On m’a frappé, [et] je n’en ai point été malade; on m’a battu, [et] je ne l’ai pas su. Quand me réveillerai-je? J’y reviendrai, je le rechercherai encore!
