< Przysłów 23 >
1 Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą;
If you will sit down to eat with a ruler carefully you will consider [that] which [is] before you.
2 I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy.
And you will put a knife in throat your if [are] a master of appetite you.
3 Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
May not (you crave *Q(K)*) for dainties his and it [is] food of lies.
4 Nie zabiegaj o bogactwo, porzuć swoją mądrość.
May not you labor to gain riches from understanding your cease.
5 Czy obrócisz swoje oczy na to, co jest niczym? Bo bogactwa robią sobie skrzydła i ulatują do nieba jak orzeł.
(¿ Do you cause to fly *Q(K)*) eyes your on it and there not [is] it for certainly it makes for itself wings like an eagle (it flies away *Q(K)*) the heavens.
6 Nie jedz chleba człowieka, który ma złe oko, ani nie pożądaj jego przysmaków.
May not you eat [the] food of a [person] evil of eye and may not (you crave *Q(K)*) for dainties his.
7 Bo jak myśli w swym sercu, taki [on jest]. Jedz i pij – mówi do ciebie, ale jego serce nie jest z tobą.
For - as he calculates in self his [is] so he eat and drink he says to you and heart his not [is] with you.
8 Kęs, który zjadłeś, zwrócisz i utracisz swoje wdzięczne słowa.
Morsel your [which] you have eaten you will vomit up it and you will spoil words your pleasant.
9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
In [the] ears of a fool may not you speak for he will despise [the] insight of words your.
10 Nie przesuwaj dawnej granicy i nie wchodź na pole sierot.
May not you displace a boundary of antiquity and in [the] fields of fatherless ones may not you go.
11 Bo ich obrońca jest mocny, przeprowadzi ich sprawę przeciwko tobie.
For redeemer their [is] strong he he will conduct case their with you.
12 Nakłoń swoje serce na pouczenie, a swe uszy na słowa rozumne.
Bring! to discipline heart your and ears your to words of knowledge.
13 Nie szczędź dziecku karcenia, [bo] jeśli je bijesz rózgą, nie umrze.
May not you withhold from a youth discipline for you will strike him with the rod not he will die.
14 Będziesz je bił rózgą, a jego duszę ocalisz od piekła. (Sheol )
You with the rod you will strike him and life his from Sheol you will deliver. (Sheol )
15 Synu mój, jeśli twoje serce będzie mądre, moje serce będzie się radowało, właśnie moje;
O son my if it is wise heart your it will rejoice heart my also I.
16 I moje nerki będą się weselić, gdy twoje usta będą mówiły to, co jest prawe.
So they may rejoice kidneys my when speak lips your uprightness.
17 Niech twoje serce nie zazdrości grzesznikom, lecz każdego dnia [postępuj] w bojaźni PANA;
May not it be jealous heart of your sinners that except in [the] fear of Yahweh all the day.
18 Bo koniec jest pewny i twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.
That except there [is] a future and hope your not it will be cut off.
19 Słuchaj, synu mój, i bądź mądry, i skieruj swoje serce na drogę.
Listen O you son my and be wise and guide in the way heart your.
20 Nie bywaj wśród pijaków ani wśród obżerających się mięsem;
May not you be among drunkards of wine among gluttons of meat themselves.
21 Bo pijak i żarłok zubożeją, a ospały będzie chodził w łachmanach.
For a drunkard and a glutton he will become impoverished and rags it will clothe [them] drowsiness.
22 Słuchaj ojca, który cię spłodził, a nie gardź matką, gdy się zestarzeje.
Listen to father your who he begot you and may not you despise if she is old mother your.
23 Kupuj prawdę i nie sprzedawaj [jej]; [kupuj] mądrość, karność i rozum.
Truth buy and may not you sell [it] wisdom and discipline and understanding.
24 Ojciec sprawiedliwego będzie się wielce radował, a kto spłodzi mądrego, będzie się z niego cieszył.
(Certainly he rejoices *Q(k)*) [the] father of a righteous [son] (and [one who] begets *Q(K)*) a wise [son] (he rejoices *Q(K)*) in him.
25 Niech się weseli twój ojciec i matka i niech się raduje ta, która cię rodziła.
May he rejoice father your and mother your and may she rejoice [the] [one who] bore you.
26 Synu mój, daj mi swoje serce, a niech twoje oczy strzegą moich dróg.
Give! O son my heart your to me and eyes your ways my (let them observe. *Q(K)*)
27 Bo nierządnica [jest] głębokim dołem, a cudza [kobieta jest] ciasną studnią.
For [is] a pit deep a prostitute and [is] a well narrow a foreign [woman].
28 Ona też czyha jak zbój i pomnaża przewrotnych wśród ludzi.
Also she like a robber she lies in wait and treacherous [people] among humankind she increases.
29 U kogo biada? U kogo żal? U kogo kłótnie? U kogo szemranie? Kto ma rany bez powodu? Kto ma zaczerwienione oczy?
[belongs] to Whom? woe [belongs] to whom? woe! [belong] to whom? (contentions *Q(K)*) [belongs] to whom? complaint [belong] to whom? wounds without cause [belongs] to whom? dullness of eyes.
30 Ci, którzy przesiadują przy winie; ci, którzy idą szukać zmieszanego wina.
To [those who] delay over the wine to [those who] go to examine mixed wine.
31 Nie patrz na wino, gdy się czerwieni; gdy wydaje łunę swą w kielichu, a samo się przesuwa.
May not you see wine for it will be red if it will give (in the cup *Q(K)*) eye its it will go with smoothness.
32 Na koniec ugryzie jak wąż i ukąsi jak żmija;
End its like a snake it will bite and like a viper it will sting.
33 Twoje oczy będą patrzeć na cudze kobiety, a twoje serce będzie mówiło rzeczy przewrotne;
Eyes your they will see strange [things] and heart your it will speak perverse things.
34 I będziesz jak ten, który leży na środku morza, i jak ten, który śpi na szczycie masztu;
And you will be like [one who] lies down in [the] heart of [the] sea and like [one who] lies down at [the] top of a mast.
35 [Powiesz]: Bili mnie, a nie bolało, uderzyli mnie, a [nic] nie czułem. Gdy się obudzę, znów go poszukam.
They struck me not I am sick they beat me not I know when? will I awake I will repeat I will seek it again.