Mateusza 27
1 A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
And morning having come, all the chief priests and the elders of the people took counsel against Jesus, so as to put him to death;
2 Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
and having bound him, they did lead away, and delivered him up to Pontius Pilate, the governor.
3 Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
Then Judas — he who delivered him up — having seen that he was condemned, having repented, brought back the thirty silverlings to the chief priests, and to the elders, saying,
4 Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
'I did sin, having delivered up innocent blood;' and they said, 'What — to us? thou shalt see!'
5 Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
and having cast down the silverlings in the sanctuary, he departed, and having gone away, he did strangle himself.
6 A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
And the chief priests having taken the silverlings, said, 'It is not lawful to put them to the treasury, seeing it is the price of blood;'
7 I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
and having taken counsel, they bought with them the field of the potter, for the burial of strangers;
8 Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
therefore was that field called, 'Field of blood,' unto this day.
9 Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
Then was fulfilled that spoken through Jeremiah the prophet, saying, 'And I took the thirty silverlings, the price of him who hath been priced, whom they of the sons of Israel did price,
10 I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
and gave them for the field of the potter, as the Lord did appoint to me.'
11 Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
And Jesus stood before the governor, and the governor did question him, saying, 'Art thou the king of the Jews!' And Jesus said to him, 'Thou sayest.'
12 A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
And in his being accused by the chief priests and the elders, he did not answer any thing,
13 Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
then saith Pilate to him, 'Dost thou not hear how many things they witness against thee?'
14 Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
And he did not answer him, not even to one word, so that the governor did wonder greatly.
15 A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
And at the feast the governor had been accustomed to release one to the multitude, a prisoner, whom they willed,
16 Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
and they had then a noted prisoner, called Barabbas,
17 Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
they therefore having been gathered together, Pilate said to them, 'Whom will ye I shall release to you? Barabbas or Jesus who is called Christ?'
18 Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
for he had known that because of envy they had delivered him up.
19 A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
And as he is sitting on the tribunal, his wife sent unto him, saying, 'Nothing — to thee and to that righteous one, for many things did I suffer to-day in a dream because of him.'
20 Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
And the chief priests and the elders did persuade the multitudes that they might ask for themselves Barabbas, and might destroy Jesus;
21 Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
and the governor answering said to them, 'Which of the two will ye [that] I shall release to you?' And they said, 'Barabbas.'
22 Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
Pilate saith to them, 'What then shall I do with Jesus who is called Christ?' They all say to him, 'Let be crucified!'
23 Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
And the governor said, 'Why, what evil did he?' and they were crying out the more, saying, 'Let be crucified.'
24 Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
And Pilate having seen that it profiteth nothing, but rather a tumult is made, having taken water, he did wash the hands before the multitude, saying, 'I am innocent from the blood of this righteous one; ye — ye shall see;'
25 A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
and all the people answering said, 'His blood [is] upon us, and upon our children!'
26 Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
Then did he release to them Barabbas, and having scourged Jesus, he delivered [him] up that he may be crucified;
27 Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
then the soldiers of the governor having taken Jesus to the Praetorium, did gather to him all the band;
28 A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
and having unclothed him, they put around him a crimson cloak,
29 Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
and having plaited him a crown out of thorns they put [it] on his head, and a reed in his right hand, and having kneeled before him, they were mocking him, saying, 'Hail, the king of the Jews.'
30 A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
And having spit on him, they took the reed, and were smiting on his head;
31 Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
and when they had mocked him, they took off from him the cloak, and put on him his own garments, and led him away to crucify [him].
32 A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
And coming forth, they found a man, a Cyrenian, by name Simon: him they impressed that he might bear his cross;
33 Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
and having come to a place called Golgotha, that is called Place of a Skull,
34 Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
they gave him to drink vinegar mixed with gall, and having tasted, he would not drink.
35 A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
And having crucified him, they divided his garments, casting a lot, that it might be fulfilled that was spoken by the prophet, 'They divided my garments to themselves, and over my vesture they cast a lot;'
36 A siedząc, tam go pilnowali.
and sitting down, they were watching him there,
37 I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
and they put up over his head, his accusation written, 'This is Jesus, the king of the Jews.'
38 Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
Then crucified with him are two robbers, one on the right hand, and one on the left,
39 A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
and those passing by were speaking evil of him, wagging their heads,
40 I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
and saying, 'Thou that art throwing down the sanctuary, and in three days building [it], save thyself; if Son thou art of God, come down from the cross.'
41 Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
And in like manner also the chief priests mocking, with the scribes and elders, said,
42 Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
'Others he saved; himself he is not able to save! If he be King of Israel, let him come down now from the cross, and we will believe him;
43 Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
he hath trusted on God, let Him now deliver him, if He wish him, because he said — Son of God I am;'
44 Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
with the same also the robbers, who were crucified with him, were reproaching him.
45 A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
And from the sixth hour darkness came over all the land unto the ninth hour,
46 Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
and about the ninth hour Jesus cried out with a great voice, saying, 'Eli, Eli, lama sabachthani?' that is, 'My God, my God, why didst Thou forsake me?'
47 Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
And certain of those standing there having heard, said — 'Elijah he doth call;'
48 I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
and immediately, one of them having run, and having taken a spunge, having filled [it] with vinegar, and having put [it] on a reed, was giving him to drink,
49 Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
but the rest said, 'Let alone, let us see if Elijah doth come — about to save him.'
50 Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
And Jesus having again cried with a great voice, yielded the spirit;
51 A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
and lo, the vail of the sanctuary was rent in two from top unto bottom, and the earth did quake, and the rocks were rent,
52 Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
and the tombs were opened, and many bodies of the saints who have fallen asleep, arose,
53 I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
and having come forth out of the tombs after his rising, they went into the holy city, and appeared to many.
54 Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
And the centurion, and those with him watching Jesus, having seen the earthquake, and the things that were done, were exceedingly afraid, saying, 'Truly this was God's Son.'
55 A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
And there were there many women beholding from afar, who did follow Jesus from Galilee, ministering to him,
56 Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
among whom was Mary the Magdalene, and Mary the mother of James and of Joses, and the mother of the sons of Zebedee.
57 A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
And evening having come, there came a rich man, from Arimathea, named Joseph, who also himself was discipled to Jesus,
58 Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
he having gone near to Pilate, asked for himself the body of Jesus; then Pilate commanded the body to be given back.
59 A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
And having taken the body, Joseph wrapped it in clean linen,
60 I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
and laid it in his new tomb, that he hewed in the rock, and having rolled a great stone to the door of the tomb, he went away;
61 A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
and there were there Mary the Magdalene, and the other Mary, sitting over-against the sepulchre.
62 Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
And on the morrow that is after the preparation, were gathered together the chief priests, and the Pharisees, unto Pilate,
63 I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
saying, 'Sir, we have remembered that that deceiver said while yet living, After three days I do rise;
64 Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
command, then, the sepulchre to be made secure till the third day, lest his disciples, having come by night, may steal him away, and may say to the people, He rose from the dead, and the last deceit shall be worse than the first.'
65 Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
And Pilate said to them, 'Ye have a watch, go away, make secure — as ye have known;'
66 Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
and they, having gone, did make the sepulchre secure, having sealed the stone, together with the watch.
