Hioba 34
1 Elihu mówił dalej:
Then Elihu continued,
2 Słuchajcie, mądrzy, moich słów i wy, uczeni, posłuchajcie mnie.
“Listen to my words, you men who say you are wise; pay attention to what I'm saying you who think you know.
3 Ucho bowiem bada słowa, jak podniebienie smakuje pokarm.
The ear distinguishes words just as the palate distinguishes foods.
4 Wybierzmy sobie sąd, rozeznajmy między sobą, co jest dobre.
Let us discern for ourselves what is right: let us decide among ourselves what is good.
5 Hiob bowiem powiedział: Jestem sprawiedliwy, a Bóg odrzucił moją sprawę.
Job said, ‘I am innocent, and God has denied me justice.
6 Czy mam kłamać wbrew swojej racji? Nieuleczalna jest moja rana, bez przestępstwa.
Even though I'm right, I'm treated like a liar; I am dying from my wounds, even though I've done nothing wrong.’
7 Czy jest człowiek podobny do Hioba, który pije obelgi jak wodę?
Has there ever been a man like Job with such a thirst for ridiculing others?
8 I który obraca się w towarzystwie czyniących nieprawość i chodzi z niegodziwcami?
He keeps company with wicked people; he associates with those who do evil.
9 Powiedział bowiem: Nic to nie pomoże człowiekowi, że ma upodobanie w Bogu.
He's even said, ‘What benefit is there in being God's friend?’
10 Dlatego posłuchajcie mnie, ludzie rozumni: Daleki jest Bóg od niegodziwości, Wszechmocny – od nieprawości.
So listen to me, you men of understanding! It's impossible for God to do evil and the Almighty to do wrong.
11 Bo odpłaci człowiekowi według jego czynu i wynagrodzi każdemu według jego drogi.
He pays people back for what they've done, and treats them as they deserve.
12 Nie, naprawdę Bóg nie czyni przewrotnie, Wszechmocny nie wypacza sądu.
It's absolutely sure that God doesn't act wickedly; the Almighty would never pervert justice.
13 Któż mu powierzył ziemię? Kto urządził cały okrąg świata?
Who put him in charge of the earth? Who gave him the responsibility for all the world?
14 Gdyby zwrócił ku człowiekowi swoje serce, gdyby wziął do siebie jego ducha i tchnienie;
If he were to withdraw his spirit, if he were to take back his breath,
15 To zginęłoby wszelkie ciało razem, a człowiek w proch by się obrócił.
all living things would immediately die and human beings would return to dust.
16 Jeśli więc masz rozum, posłuchaj tego [i] nadstaw uszu na moje słowa.
If you have understanding then hear this; pay attention to what I'm saying.
17 Czy ma panować ten, który nienawidzi prawości? Czy potępisz tego, który jest bardzo sprawiedliwy?
Do you really think someone who hated justice could govern? Are you going to condemn Almighty God who always does what is right?
18 Czy wypada do króla mówić: Nikczemniku? A do książąt: Bezbożni?
He's the one who tells kings, ‘You're useless!’ or says to nobles, ‘You're wicked!’
19 Tym bardziej do tego, który nie ma względu na książąt i nie stawia bogacza nad ubogim? Oni wszyscy bowiem są dziełem jego rąk.
He doesn't think more of the rich than the poor, for they are all people he himself made.
20 Umrą nagle, o północy lud będzie wzruszony i przeminie, a mocarz zostanie usunięty bez [udziału] ręki [ludzkiej].
They die in a moment; at midnight they shudder and pass away; the mighty are gone without effort.
21 Jego oczy bowiem patrzą na drogi człowieka i [on] widzi wszystkie jego kroki.
For he watches what they're doing and sees everywhere they go.
22 Nie ma ciemności ani cienia śmierci, gdzie mogliby się ukryć ci, którzy czynią nieprawość.
There is no darkness so deep where people who do evil can hide themselves from him.
23 Na człowieka bowiem nie wkłada więcej [niż to, co słuszne], aby stawił się na sąd przed Bogiem.
God doesn't need to examine anyone in any greater detail that they should come before him for judgment.
24 Rozbije wielu mocarzy i innych osadzi w ich miejsce.
He brings down the mighty without needing an investigation; he sets up others in their place.
25 A ponieważ zna ich czyny, wywraca ich w nocy, aby byli zmiażdżeni.
Knowing what they've done he overthrows them in a night and destroys them.
26 Chłoszcze ich jako niegodziwych w miejscu widocznym;
He strikes them down for their wickedness in public where they can be seen
27 Za to, że odstąpili od niego i nie zważali na żadne jego drogi;
because they turned away from following him, disregarding all his ways.
28 Z tego powodu dochodzi do niego wołanie biednych, a on wysłuchuje wołania ubogich.
They made the poor call out to him, and he heard the cries of the oppressed.
29 Gdy zaprowadzi pokój, któż go zburzy? A gdy zakryje swoje oblicze, któż go ujrzy? [A czyni] tak zarówno narodowi, jak i człowiekowi;
Yet if God wants to remain silent, who can condemn him? If he chooses to hide his face, who can see him? Whether it concerns a nation or an individual,
30 Aby obłudnik już nie panował i nie był pułapką dla ludzi.
a person who rejects God should not rule so they don't mislead people.
31 Doprawdy, powinieneś mówić do Boga: Poniosłem [karę], a nie będę [już] grzeszyć.
If you were to say to God, ‘I have sinned, but I won't do bad things any more.
32 Naucz mnie tego, [czego] nie widzę; jeśli popełniłem nieprawość, [już] więcej tego nie uczynię.
Show me what I cannot see. If I have done wrong, I won't do it again,’
33 Czy [wszystko] ma być po twojej myśli? On odpłaci, czy odrzucisz, czy wybierzesz, a nie ja. Ale jeśli wiesz lepiej, to powiedz.
then should God reward you for following your own opinions since you have rejected his? You're the one who has to choose, not me! Tell us what you think.
34 Niech mi powiedzą ludzie rozumni, niech człowiek mądry posłucha mnie:
For people who understand—those who are wise who have heard what I said—will tell me,
35 Hiob mówi niemądrze, a jego słowa nie są roztropne.
‘Job doesn't know what he's talking about. What he says doesn't make any sense.’
36 Niech Hiob zostanie doświadczony do końca za swoje odpowiedzi odnośnie do niegodziwych ludzi.
If only Job were thoroughly condemned because he speaks like evil people do.
37 Dodaje bowiem buntu do swego grzechu, klaszcze przy nas rękoma i mnoży swoje słowa przeciwko Bogu.
Now he has added rebellion to his sins; he claps his hands at us, making long speeches full of accusations against God.”
