Dzieje 2
1 A gdy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy, wszyscy byli jednomyślnie na tym samym miejscu.
And on the day of Pentecost they were all together in one place.
2 Nagle powstał odgłos z nieba, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i wypełnił cały dom, w którym siedzieli.
And suddenly there came out of heaven a sound, as of a rushing mighty wind; and it filled the whole house where they were sitting;
3 Ukazały się im rozdzielone języki jakby z ognia, które spoczęły na każdym z nich.
and there appeared to them tongues as of fire, distributing themselves; and one sat upon each of them.
4 I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić innymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić.
And they were all filled with the Holy Spirit, and began to speak with other tongues, even as the Spirit gave them utterance.
5 A przebywali w Jerozolimie Żydzi, mężczyźni pobożni, ze wszystkich narodów pod niebem.
Now there were dwelling at Jerusalem Jews, devout men, from every nation under heaven.
6 A kiedy powstał ten szum, zeszło się mnóstwo [ludzi] i zdumieli się, bo każdy z nich słyszał ich mówiących [w jego] własnym języku.
And when this sound took place, the multitude came together, and were confounded, because every one heard them speaking in his own language.
7 I pytali się nawzajem zdziwieni i pełni zdumienia: Czy ci wszyscy, którzy mówią, nie są Galilejczykami?
And they were amazed, and marveled, saying, Behold, are not all these who speak Galilaeans?
8 Jak to jest, że każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty?
and how is it that we every one hear them in our own language, wherein we were born?
9 Partowie, Medowie, Elamici i ci, którzy mieszkają w Mezopotamii, Judei, Kapadocji, w Poncie i Azji;
Parthians and Medes and Elamites, and those who inhabit Mesopotamia, Judaea and Cappadocia, Pontus and Asia,
10 We Frygii, w Pamfilii, Egipcie i w częściach Libii, które leżą obok Cyreny, a także przybysze z Rzymu, [zarówno] Żydzi, [jak] i prozelici;
Phrygia and Pamphylia, Egypt and the parts of Libya about Cyrene, and Romans who sojourn here, both Jews and Proselytes,
11 Kreteńczycy i Arabowie – słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże.
Cretans and Arabians—how is it that we hear them speaking in our tongues the wonderful works of God?
12 I zdumiewali się wszyscy, i dziwili, mówiąc jeden do drugiego: Co to ma znaczyć?
And they were all amazed and were in doubt, saying one to another, What can this mean?
13 Lecz inni naśmiewali się i mówili: Upili się młodym winem.
Others making sport of it, said, They are full of new wine.
14 Wtedy stanął Piotr z jedenastoma, podniósł swój głos i przemówił do nich: Mężowie z Judei i wszyscy, którzy mieszkacie w Jerozolimie, przyjmijcie do wiadomości i posłuchajcie uważnie moich słów.
But Peter, standing up with the eleven, lifted up his voice, and said to them, Men of Judea, and all that dwell at Jerusalem, be this known to you, and hearken to my words.
15 Oni bowiem nie są pijani, jak sądzicie, bo jest dopiero trzecia godzina dnia.
For these are not drunken, as ye suppose; for it is the third hour of the day;
16 Ale to jest to, co zostało przepowiedziane przez proroka Joela:
but this is what was spoken through the prophet Joel,
17 I stanie się w ostatecznych dniach – mówi Bóg – że wyleję z mego Ducha na wszelkie ciało i będą prorokować wasi synowie i córki, wasi młodzieńcy będą mieć widzenia, a starcy będą śnić sny.
“It shall be in the last days, saith God, that I will pour out of my Spirit upon all flesh; and your sons and your daughters will prophesy, and your young men will see visions, and your old men will dream dreams;
18 Nawet na moje sługi i służebnice wyleję w tych dniach z mego Ducha i będą prorokować.
and even on my servants, and on my handmaids, I will pour out of my Spirit in those days, and they will prophesy.
19 I ukażę cuda na niebie w górze i znaki na ziemi na dole, krew, ogień i kłęby dymu.
And I will show wonders in heaven above, and signs on the earth beneath, blood, and fire, and vapor of smoke;
20 Słońce zamieni się w ciemność, a księżyc w krew, zanim nadejdzie ten dzień Pański, wielki i okazały.
the sun will be turned into darkness and the moon into blood, before the day of the Lord cometh, the great and notable day.
21 I stanie się, [że] każdy, kto wezwie imienia Pana, będzie zbawiony.
And it shall be that every one that calleth on the name of the Lord shall be saved.”
22 Mężowie izraelscy, słuchajcie tych słów: Jezusa z Nazaretu, męża potwierdzonego przez Boga wśród was mocami, cudami i znakami, których Bóg dokonał przez niego wśród was, o czym sami wiecie;
Men of Israel, hear these words! Jesus the Nazarene, a man approved of God to you by miracles, and wonders, and signs, which God wrought by him in the midst of you, as ye yourselves know, —
23 Wydanego zgodnie z powziętym postanowieniem Boga oraz tym, co przedtem wiedział, wzięliście i rękami bezbożników ukrzyżowaliście i zabiliście.
this man, being delivered up by the settled purpose and foreknowledge of God, ye, by the hand of godless men, crucified and slew.
24 Jego to Bóg wskrzesił, uwolniwszy od boleści śmierci, bo było niemożliwe, aby ta mogła go zatrzymać.
But God raised him up, having loosed the pains of death, because it was not possible that he should be held by it.
25 Dawid bowiem mówi o nim: Patrzyłem na Pana zawsze przed moim obliczem, bo jest po [mojej] prawicy, żebym się nie zachwiał.
For David saith concerning him, “I saw the Lord always before me; because he is on my right hand, that I should not be moved.
26 Dlatego rozweseliło się moje serce i rozradował się mój język, a także moje ciało będzie spoczywać w nadziei.
Therefore my heart rejoiced, and my tongue exulted; moreover also, my flesh shall dwell in hope;
27 Nie zostawisz bowiem mojej duszy w piekle i nie dasz swojemu Świętemu doznać zniszczenia. (Hadēs g86)
because thou wilt not abandon my soul to the underworld, nor wilt thou suffer thy holy one to see corruption. (Hadēs g86)
28 Dałeś mi poznać drogi życia, a twoje oblicze napełni mnie radością.
Thou didst make known to me the ways of life; thou wilt make me full of joy with thy countenance.”
29 Mężowie bracia, mogę swobodnie mówić do was o patriarsze Dawidzie, że umarł i został pogrzebany, a jego grobowiec znajduje się u nas aż do dziś.
Brethren, I may speak to you with freedom of the patriarch David, that he both died and was buried, and his tomb is among us to this day.
30 Będąc więc prorokiem i wiedząc, że Bóg zaręczył mu przysięgą, [iż] z owocu jego bioder, według ciała, wzbudzi Chrystusa i posadzi na jego tronie;
Being then a prophet, and knowing that God had sworn to him with an oath that he would set one sprung from his loins upon his throne,
31 Przepowiadał [to] i mówił o zmartwychwstaniu Chrystusa, że jego dusza nie pozostanie w piekle, a jego ciało nie dozna zniszczenia. (Hadēs g86)
he foresaw and spoke of the resurrection of Christ, that neither was he abandoned to the underworld, nor did his flesh see corruption. (Hadēs g86)
32 Tego to Jezusa wskrzesił Bóg, czego my wszyscy jesteśmy świadkami.
This Jesus God raised up, whereof we all are witnesses.
33 [Będąc] więc wywyższony prawicą Boga, otrzymał od Ojca obietnicę Ducha Świętego i wylał to, co wy teraz widzicie i słyszycie.
Being therefore exalted by the right hand of God, and having received from the Father the promised Holy Spirit, he hath poured forth this, which ye both see and hear.
34 Dawid bowiem nie wstąpił do nieba, a jednak sam mówi: Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy;
For David did not ascend into the heavens; but he himself saith, The Lord said to my lord, “Sit thou on my right hand,
35 Aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy.
until I make thine enemies thy footstool.”
36 Niech więc cały dom Izraela wie z pewnością, że tego Jezusa, którego wy ukrzyżowaliście, Bóg uczynił i Panem, i Chrystusem.
Therefore let all the house of Israel know assuredly that God hath made him both Lord and Christ, this Jesus whom ye crucified.
37 A słysząc to, przerazili się do [głębi] serca i zapytali Piotra i pozostałych apostołów: Co mamy robić, mężowie bracia?
And when they heard this, they were pierced to the heart, and said to Peter and the rest of the apostles, Brethren, what must we do?
38 Wtedy Piotr powiedział do nich: Pokutujcie i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na przebaczenie grzechów, a otrzymacie dar Ducha Świętego.
But Peter said to them, Repent, and let every one of you be baptized to the name of Jesus Christ for forgiveness of sins, and ye will receive the gift of the Holy Spirit.
39 Obietnica ta bowiem dotyczy was, waszych dzieci i wszystkich, którzy są daleko, każdego, kogo powoła Pan, nasz Bóg.
For the promise is to you and to your children, and to all that are afar off, as many as the Lord our God shall call.
40 W wielu też innych słowach dawał świadectwo i napominał ich: Ratujcie się od tego przewrotnego pokolenia.
And with many other words did he testify and exhort, saying, Save yourselves from this perverse generation.
41 Ci więc, którzy chętnie przyjęli jego słowa, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się tego dnia około trzech tysięcy dusz.
They therefore received his word, and were baptized; and there were added on that day about three thousand souls.
42 Trwali oni w nauce apostołów, w społeczności, w łamaniu chleba i w modlitwach.
And they were constantly attending on the teaching of the apostles, and the imparting [[of their substance]], the breaking of bread, and the prayers.
43 I strach ogarnął każdą duszę, gdyż wiele znaków i cudów działo się przez apostołów.
And fear came upon every soul; and many wonders and signs were wrought through the apostles.
44 A wszyscy, którzy uwierzyli, byli razem i wszystko mieli wspólne.
And all that believed were together, and had all things common;
45 Sprzedawali posiadłości i dobra i rozdzielali je wszystkim według potrzeb.
and they sold their possessions and goods, and divided them among all, as any one had need.
46 Każdego dnia trwali zgodnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, przyjmowali pokarm z radością i w prostocie serca;
And attending daily with one accord in the temple, and breaking bread in a private house, they partook of their food with gladness and singleness of heart,
47 Chwaląc Boga i ciesząc się przychylnością wszystkich ludzi. A Pan dodawał kościołowi każdego dnia tych, którzy mieli być zbawieni.
praising God, and having favor with all the people. And the Lord added to the church daily those who were in the way of salvation.
