Przysłów 22
1 Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
É preferível ter um [bom] nome do que muitas riquezas; e ser favorecido é melhor que a prata e o o ouro.
2 Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
O rico e o pobre se encontram; todos eles foram feitos pelo SENHOR.
3 Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
O prudente vê o mal, e se esconde; mas os ingênuos passam e sofrem as consequências.
4 Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
A recompensa da humildade [e do] temor ao SENHOR são riquezas, honra, e vida.
5 Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
[Há] espinhos e ciladas no caminho do perverso; quem cuida de sua alma deve ficar longe de [tal caminho].
6 Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
Instrui ao menino em seu caminho, e até quando envelhecer, não se desviará dele.
7 Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
O rico domina sobre os pobres, e quem toma emprestado é servo daquele que empresta.
8 Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
Aquele que semeia perversidade colherá sofrimento; e a vara de sua ira se acabará.
9 Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
Quem tem olhos bondosos será abençoado, porque deu de seu pão ao pobre.
10 Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
Expulsa ao zombador, e a briga terminará; cessará a disputa e a vergonha.
11 Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
Quem ama a pureza do coração [fala] graciosamente com os lábios, [e] o rei [será] seu amigo.
12 Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
Os olhos do SENHOR protegem o conhecimento; porém ele transtornará as palavras do enganador.
13 Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
O preguiçoso diz: Há um leão lá fora! Ele me matará nas ruas!
14 Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
A boca da mulher pervertida é uma cova profunda; aquele contra quem o SENHOR se irar cairá nela.
15 Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
A tolice está amarrada ao coração do menino; [mas] a vara da correção a mandará para longe dele.
16 Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
Aquele que oprime ao pobre para proveito próprio e aquele que dá [suborno] ao rico certamente empobrecerão.
17 Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
Inclina o teu ouvido e escuta as palavras dos sábios; dispõe teu coração ao meu conhecimento;
18 Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
porque é agradável que as guardes dentro de ti, e estejam prontas para os teus lábios;
19 Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
para que tua confiança esteja no SENHOR, eu as ensino a ti hoje.
20 Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
Por acaso não te escrevi excelentes coisas sobre o conselho e o conhecimento,
21 Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
para te ensinar a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem?
22 Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
Não roubes ao pobre, porque ele é pobre; nem oprimas ao aflito junto à porta do julgamento.
23 Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
Porque o SENHOR defenderá a causa deles em juízo, e quanto aos que os roubam, ele lhes roubará a alma.
24 Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
Não seja companheiro de quem se irrita facilmente, nem andes com o homem furioso,
25 Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
Para que não aprendas o caminho dele, e te ponhas em armadilhas para tua alma.
26 Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
Não estejas entre os que se comprometem em acordos com as mãos, [ou] os que ficam por fiadores de dívidas.
27 Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
Se não tens como pagar, por que razão tirariam tua cama debaixo de ti?
28 Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
Não mudes os limites antigos que teus pais fizeram.
29 Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
Viste um homem habilidoso em sua obra? Perante a face dos reis ele será posto; ele não será posto diante de pessoas sem honra.
