امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
That one may learn wisdom and instruction, And receive words of understanding;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
That one may gain the instruction of prudence, Justice, equity, and uprightness;
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
Which will give caution to the simple, To the young man wisdom and discretion;
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
Let the wise man hear, and he will increase his knowledge, And the man of understanding will gain wise counsels;
| 6 |
So as to understand a proverb and a deep maxim, The words of the wise and their dark sayings.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
The fear of the LORD is the beginning of knowledge; Fools despise wisdom and instruction.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
Hear, O my son! the instruction of thy father, And neglect not the teaching of thy mother!
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
For they shall be a graceful wreath for thy head, And a chain around thy neck.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
My son, if sinners entice thee, Consent thou not!
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
If they say, “Come with us, Let us lie in wait for blood, Let us lurk secretly for him who is innocent in vain;
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
Let us swallow them up alive, like the underworld, Yea, in full health, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
We shall find all kinds of precious substance, We shall fill our houses with spoil;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse;”—
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
My son, walk thou not in their way, Refrain thy foot from their path!
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
For their feet run to evil, And make haste to shed blood.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
For as the net is spread in vain Before the eyes of any bird,
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
So they lie in wait for their own blood; They lurk secretly for their own lives.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Such are the ways of every one greedy of unjust gain; It taketh away the life of the possessor thereof.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Wisdom crieth out in the highway; In the market-place she uttereth her voice;
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
At the head of the noisy streets she crieth aloud; At the entrances of the gates, throughout the city, she proclaimeth her words [[saying]]:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
How long, ye simple ones, will ye love simplicity? How long will scoffers delight themselves in scoffing, And fools hate knowledge?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Turn ye at my reproof! Behold, I will pour out my spirit to you; I will make known my words to you!
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
“Because I have called, and ye have refused, —Because I have stretched out my hand, and no one hath regarded.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
Because ye have rejected all my counsel, And have slighted my rebuke, —
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
I also will laugh at your calamity, I will mock when your fear cometh;
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
When your fear cometh upon you like a storm. And destruction overtaketh you like a whirlwind, When distress and anguish come upon you.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Then will they call upon me, but I will not answer! They will seek me early, But they shall not find me!
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
Because they have hated knowledge, And have not chosen the fear of the LORD, —
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
Because they would not attend to my counsel, And have despised all my reproof, —
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled to the full with their own devices;
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
Yea, the turning away of the simple shall slay them, And the carelessness of fools shall destroy them.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
But whoso hearkeneth to me shall dwell securely, And shall not be disquieted with the fear of evil.”
