امثال 20

1 شراب انسان را به کارهای احمقانه وا می‌دارد و مشروب باعث عربده‌کشی می‌شود؛ چه نادانند کسانی که خود را اسیر مشروب می‌کنند.

O vinho é zombador, a bebida forte é causadora de alvoroços; e todo aquele que errar por causa deles não é sábio.

2 غضب پادشاه همچون غرش شیر است. هر که خشم او را برانگیزاند جان خود را به خطر می‌اندازد.

O temor ao rei é como um rugido de leão; e quem se ira contra ele peca contra sua [própria] alma.

3 اجتناب از نزاع برای شخص، عزت می‌آورد. فقط اشخاص نادان نزاع به پا می‌کنند.

É honroso ao homem terminar a disputa; mas todo tolo nela se envolve.

4 آدم تنبل به موقع زمینش را شخم نمی‌زند، پس در هنگام برداشت محصول هر چه می‌گردد چیزی نمی‌یابد.

O preguiçoso não lavra no inverno; [por isso] ele mendigará durante a ceifa, pois nada terá.

5 پند نیکو در اعماق دل مشورت دهنده مانند آب در ته چاه است و شخص فهمیده آن را بیرون می‌کشد.

O conselho no coração do homem [é como] águas profundas; mas o homem prudente [consegue] tirá-lo para fora.

6 بسیارند کسانی که ادعا می‌کنند خوب و باوفا هستند، ولی کیست که بتواند شخص واقعاً باوفایی پیدا کند؟

Muitos homens, cada um deles afirma ter bondade; porém o homem fiel, quem o encontrará?

7 فرزندان شخص امین و درستکار در زندگی سعادتمند خواهند شد.

O justo caminha em sua integridade; bem-aventurados [serão] seus filhos depois dele.

8 پادشاهی که بر مسند قضاوت می‌نشیند به دقت جوانب امر را می‌سنجد و حق را از باطل تشخیص می‌دهد.

O rei, ao se sentar no trono do juízo, com seus olhos dissipa todo mal.

9 کیست که بتواند بگوید: «دل خود را پاک نگه داشته‌ام و از گناه مبرا هستم.»

Quem poderá dizer: “Purifiquei meu coração; estou limpo de meu pecado”?

10 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از وزنه‌ها و پیمانه‌های نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

Dois pesos e duas medidas, ambos são abominação ao SENHOR.

11 حتی کودک را می‌توان از طرز رفتارش شناخت و فهمید که آنچه انجام می‌دهد پاک و درست است یا نه.

Até o jovem é conhecido pelas suas ações, se sua obra for pura e correta.

12 گوش شنوا و چشم بینا، هر دو بخشش خداوند هستند.

O ouvido que ouve e o olho que vê, o SENHOR os fez ambos.

13 اگر خواب را دوست داشته باشی فقیر می‌شوی؛ پس بیدار بمان تا سیر شوی.

Não ames ao sono, para que não empobreças; abre teus olhos, e te fartarás de pão.

14 خریدار به جنس نگاه می‌کند و می‌گوید: «بد است!» اما بعد از خرید، از آن تعریف می‌کند.

[Preço] ruim, [preço] ruim, diz o comprador; mas quando vai embora, então se gaba.

15 سخنان حکیمانه گرانبهاتر از طلا و نادرتر از جواهر است.

Há ouro, e muitos rubis; mas os lábios do conhecimento são joia preciosa.

16 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود گرو بگیر.

Toma a roupa daquele que fica por fiador de estranho; toma como penhor daquele [que fica por fiador] da estranha.

17 نانی که از راه کلاهبرداری به دست می‌آید لذیذ است، اما سرانجام کام را تلخ می‌کند.

O pão da mentira é agradável ao homem; mas depois sua boca se encherá de pedregulhos.

18 نقشه‌هایت را بدون مشورت با دیگران عملی نکن و بدون تدبیر به جنگ نرو.

Os planos são confirmados por meio do conselho; e com conselhos prudentes faze a guerra.

19 آدم سخن‌چین رازها را فاش می‌کند، پس با چنین شخصی معاشرت نکن.

Quem anda fofocando revela segredos; por isso não te envolvas com aquele que fala demais com seus lábios.

20 چراغ زندگی کسی که پدر و مادر خود را لعنت کند، خاموش خواهد شد.

Aquele que amaldiçoar a seu pai ou a sua mãe terá sua lâmpada apagada em trevas profundas.

21 مالی که آسان به دست آمده باشد برکتی نخواهد داشت.

A herança ganha apressadamente no princípio, seu fim não será abençoado.

22 بدی را با بدی تلافی نکن، بلکه منتظر باش تا خداوند عمل کند.

Não digas: Devolverei o mal; Espera pelo SENHOR, e ele te livrará.

23 خداوند از اشخاصی که در داد و ستد از ترازو و سنگهای نادرست استفاده می‌کنند متنفر است.

O SENHOR abomina pesos falsificados; e balanças enganosas não são boas.

24 خداوند راه زندگی ما را تعیین می‌کند، پس انسان چگونه می‌تواند بفهمد زندگی او به کجا ختم می‌شود؟

Os passos do homem pertencem ao SENHOR; como, pois, o homem entenderá seu caminho?

25 هرگز نسنجیده قولی به خداوند نده، زیرا ممکن است گرفتار شوی.

Armadilha ao homem é prometer precipitadamente algo como sagrado, e [somente] depois pensar na seriedade dos votos[ que fez].

26 پادشاه دانا شریران را تشخیص می‌دهد و آنها را به شدت مجازات می‌کند.

O rei sábio espalha os perversos, e os atropela.

27 وجدان انسان به منزلهٔ چراغ خداوند است که تمام انگیزه‌های پنهانی او را آشکار می‌سازد.

O espírito humano é uma lâmpada do SENHOR, que examina todo o interior do ventre.

28 هرگاه پادشاهی مهربان و امین باشد، سلطنتش از محبت پایدار می‌ماند.

A bondade e a fidelidade protegem o rei; e com bondade seu trono é sustentado.

29 شکوه جوانان، قوت ایشان است و عزت پیران، تجربه ایشان.

A beleza dos jovens é sua força; e a honra dos velhos é [seus] cabelos brancos.

30 تنبیه برای بدن دردناک است اما دل را از بدی پاک می‌کند.

Os golpes das feridas purificam os maus; como também as pancadas no interior do corpo.