< ਮੱਤੀ 1 >

1 ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦੀ ਵੰਸ਼ਾਵਲੀ, ਜਿਹੜਾ ਅਬਰਾਹਾਮ ਦੇ ਵੰਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਦਾਊਦ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ।
ନେଆଁଁ ହବାଅଃତାନା ୟୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ୍‌ଆଃ ପୁର୍‌ଖା ଆପୁକଆଃ ନୁତୁମ୍‌କ ଅଲାକାନ୍‌ ପୁଥି, ୟୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ୍‌, ଦାଉଦ୍‌ଆଃ କିଲିରେନ୍‌ ଆଡଃ ଦାଉଦ୍‌, ଆବ୍ରାହାମ୍‌ଆଃ କିଲିରେନ୍‌ ତାଇକେନାଏ ।
2 ਅਬਰਾਹਾਮ ਤੋਂ ਇਸਹਾਕ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਇਸਹਾਕ ਤੋਂ ਯਾਕੂਬ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਯਾਕੂਬ ਤੋਂ ਯਹੂਦਾਹ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਜੰਮੇ।
ଆବ୍ରାହାମ୍‌ଆଃ ହନ୍‌ ଇସାକ୍‌, ଇସାକ୍‌ଆଃ ହନ୍‌ ଯାକୁବ୍‌, ଯାକୁବ୍‌ଆଃ ହନ୍‌ ଯିହୁଦା ଆଡଃ ଆୟାଃ ହାଗାକ ତାଇକେନା,
3 ਯਹੂਦਾਹ ਤੋਂ ਫ਼ਰਸ ਅਤੇ ਜ਼ਰਾ ਤਾਮਾਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜੰਮੇ ਅਤੇ ਫ਼ਰਸ ਤੋਂ ਹਸਰੋਨ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਹਸਰੋਨ ਤੋਂ ਰਾਮ ਜੰਮਿਆ।
ଯିହୁଦାରାଃ ହନ୍‌ ପେରସ୍‌ ଆଡଃ ସେରହ, ଇନ୍‌କିନାଃ ଏଙ୍ଗାତେ ତାମର୍‌ ତାଇକେନାଏ, ପେରସ୍‌‌ରାଃ ହନ୍‌ ହେସ୍ରୋନ୍‌, ହେସ୍ରୋନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଅରାମ୍‌,
4 ਰਾਮ ਤੋਂ ਅੰਮੀਨਾਦਾਬ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਅੰਮੀਨਾਦਾਬ ਤੋਂ ਨਹਸ਼ੋਨ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਨਹਸ਼ੋਨ ਤੋਂ ਸਲਮੋਨ ਜੰਮਿਆ।
ଅରାମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଅମ୍ମୀନାଦବ୍‌, ଅମ୍ମୀନାଦବ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ନହଶୋନ୍‌, ନହଶୋନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ସାଲ୍‌ମନ୍‌,
5 ਸਲਮੋਨ ਤੋਂ ਬੋਅਜ਼ ਰਾਹਾਬ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਬੋਅਜ਼ ਤੋਂ ਓਬੇਦ ਰੂਥ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਓਬੇਦ ਤੋਂ ਯੱਸੀ ਜੰਮਿਆ।
ସାଲ୍‌ମନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ବୋୟାଜ୍‌, ବୋୟାଜ୍‌ରାଃ ଏଙ୍ଗାତେୟାଃ ନୁତୁମ୍‌ ରାହାବ୍‌, ବୋୟାଜ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଓବେଦ୍‌, ଓବେଦ୍‌ରାଃ ଏଙ୍ଗାତେ ରୁତ୍‌, ଓବେଦ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଯିଶି,
6 ਯੱਸੀ ਤੋਂ ਦਾਊਦ ਰਾਜਾ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਦਾਊਦ ਰਾਜਾ ਤੋਂ ਸੁਲੇਮਾਨ ਊਰੀਯਾਹ ਦੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਜੰਮਿਆ।
ଯିଶିରାଃ ହନ୍‌ ରାଜା ଦାଉଦ୍‌, ରାଜା ଦାଉଦାଃ ହନ୍‌ ସୁଲିମାନ୍‌, ସୁଲିମାନ୍‌ରାଃ ଏଙ୍ଗାତେ ସିଦାହେତେ ଉରିୟରାଃ କୁଡ଼ି ତାଇନ୍‌କେନା,
7 ਸੁਲੇਮਾਨ ਤੋਂ ਰਹਬੁਆਮ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਰਹਬੁਆਮ ਤੋਂ ਅਬੀਯਾਹ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਅਬੀਯਾਹ ਤੋਂ ਆਸਾ ਜੰਮਿਆ।
ସୁଲିମାନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ରିହବିୟାମ୍‌, ରିହବିୟାମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଅବିୟ, ଅବିୟରାଃ ହନ୍‌ ଆସା,
8 ਆਸਾ ਤੋਂ ਯਹੋਸ਼ਾਫ਼ਾਤ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਯਹੋਸ਼ਾਫ਼ਾਤ ਤੋਂ ਯੋਰਾਮ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਯੋਰਾਮ ਤੋਂ ਉੱਜ਼ੀਯਾਹ ਜੰਮਿਆ।
ଆସାରାଃ ହନ୍‌ ଯିହୋଶାଫତ୍‌, ଯିହୋଶାଫତ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଯୋରାମ୍‌, ଯୋରାମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଉଜ୍ଜିୟ,
9 ਉੱਜ਼ੀਯਾਹ ਤੋਂ ਯੋਥਾਮ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਯੋਥਾਮ ਤੋਂ ਆਹਾਜ਼ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਆਹਾਜ਼ ਤੋਂ ਹਿਜ਼ਕੀਯਾਹ ਜੰਮਿਆ।
ଉଜ୍ଜିୟରାଃ ହନ୍‌ ଯୋଥାମ୍‌, ଯୋଥାମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଆହାସ୍‌, ଆହାସ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ହିଜକିୟ,
10 ੧੦ ਹਿਜ਼ਕੀਯਾਹ ਤੋਂ ਮਨੱਸ਼ਹ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਮਨੱਸ਼ਹ ਤੋਂ ਆਮੋਨ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਆਮੋਨ ਤੋਂ ਯੋਸ਼ੀਯਾਹ ਜੰਮਿਆ।
୧୦ହିଜକିୟରାଃ ହନ୍‌ ମନଶି, ମନଶିରାଃ ହନ୍‌ ଆମୋନ୍‌, ଆମୋନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଯୋଶିୟ,
11 ੧੧ ਯੋਸ਼ੀਯਾਹ ਤੋਂ ਯਕਾਨਯਾਹ ਅਤੇ ਉਹ ਦੇ ਭਰਾ ਬਾਬੁਲ ਵੱਲ ਜਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜੰਮੇ।
୧୧ଯୋଶିୟରାଃ ହନ୍‌ ଯିକନିୟ ଆଡଃ ଆୟାଃ ହାଗାକ ତାଇକେନା, ନେଆଁଁ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ହଡ଼କକେ କିରିଙ୍ଗ୍‌ ଦାସିକେଦ୍‌ତେ ବାବିଲୋନ୍‌ତେ ଇଦିକୁତାଇକେନ୍‌ ଦିପିଲିରାଃ କାଜିତାନାଃ ।
12 ੧੨ ਬਾਬੁਲ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯਕਾਨਯਾਹ ਤੋਂ ਸ਼ਅਲਤੀਏਲ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਅਲਤੀਏਲ ਤੋਂ ਜ਼ਰੁੱਬਾਬਲ ਜੰਮਿਆ।
୧୨ବାବିଲୋନ୍‌ତେ ତଲ୍‌ଇଦି ତାୟମ୍‌ତେ ଯିକନିୟ ଶଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌କେ ଜାନାମ୍‌କିୟା, ଶଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଜିରୁବାବେଲ୍‌,
13 ੧੩ ਜ਼ਰੁੱਬਾਬਲ ਤੋਂ ਅਬੀਹੂਦ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਅਬੀਹੂਦ ਤੋਂ ਅਲਯਾਕੀਮ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਅਲਯਾਕੀਮ ਤੋਂ ਅੱਜ਼ੋਰ ਜੰਮਿਆ।
୧୩ଜିରୁବାବେଲ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଅବିହୁଦ୍‌, ଅବିହୁଦ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଏଲିୟାକିମ୍‌, ଏଲିୟାକିମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଆଜୋର୍‌,
14 ੧੪ ਅੱਜ਼ੋਰ ਤੋਂ ਸਾਦੋਕ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਸਾਦੋਕ ਤੋਂ ਯਾਕੀਨ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਯਾਕੀਨ ਤੋਂ ਅਲੀਹੂਦ ਜੰਮਿਆ।
୧୪ଆଜୋର୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ସାଦୋକ୍‌, ସାଦୋକ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଆଖିମ୍‌, ଆଖିମ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଏଲିହୁଦ୍‌,
15 ੧੫ ਅਲੀਹੂਦ ਤੋਂ ਅਲਾਜ਼ਾਰ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਅਲਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਮੱਥਾਨ ਜੰਮਿਆ ਅਤੇ ਮੱਥਾਨ ਤੋਂ ਯਾਕੂਬ ਜੰਮਿਆ।
୧୫ଏଲିହୁଦ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଏଲିୟାଜାର୍‌, ଏଲିୟାଜାର୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ମାତ୍ତାନ୍‌, ମାତ୍ତାନ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଯାକୁବ୍‌,
16 ੧੬ ਅਤੇ ਯਾਕੂਬ ਤੋਂ ਯੂਸੁਫ਼ ਜੰਮਿਆ। ਉਹ ਮਰਿਯਮ ਦਾ ਪਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਯਿਸੂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਮਸੀਹ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ।
୧୬ଯାକୁବ୍‌ରାଃ ହନ୍‌ ଯୋଷେଫ୍‌, ଇନିଃ ମାରିୟାମ୍‌ରାଃ କଡ଼ାତେ ତାଇକେନା, ଏନ୍‌ ମାରିୟାମ୍‌ ୟୀଶୁକେ ଜାନାମ୍‌କିୟା, ଇନିଃକେ ମାସି ମେନ୍ତେ କାଜିୟାଃକ ।
17 ੧੭ ਸੋ ਅਬਰਾਹਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦਾਊਦ ਤੱਕ ਕੁੱਲ ਚੌਦਾਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਾਊਦ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਬੁਲ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੱਕ ਚੌਦਾਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਬੁਲ ਵੱਲ ਜਾਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਸੀਹ ਤੱਕ ਚੌਦਾਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ।
୧୭ନେ ଲେକାତେ ଆବ୍ରାହାମ୍‌ଏତେ ଦାଉଦ୍‌ ଜାକେଦ୍‌ ଗେଲ୍‌ଉପୁନ୍‌ ପିଢ଼ି, ଆଡଃ ଦାଉଦ୍‌ଏତେ ବାବିଲୋନ୍‌ତେ ତଲ୍‌ଇଦିକାଦ୍‌କ ଜାକେଦ୍‌ ଗେଲ୍‌ଉପୁନ୍‌ ପିଢ଼ି, ଆଡଃ ବାବିଲୋନ୍‌ତେ ଇଦିକାଦ୍‌କ ଦିପିଲିଏତେ ମାସି ଜାକେଦ୍‌ ଗେଲ୍‌ଉପୁନ୍‌ ପିଢ଼ିକ ତାଇକେନା ।
18 ੧੮ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦਾ ਜਨਮ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ, ਕਿ ਜਦ ਉਹ ਦੀ ਮਾਤਾ ਮਰਿਯਮ ਦੀ ਯੂਸੁਫ਼ ਨਾਲ ਮੰਗਣੀ ਹੋਈ ਸੀ ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਗਰਭਵਤੀ ਪਾਈ ਗਈ।
୧୮ୟୀଶୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟ୍‌ ନେ ଲେକାଏ ଜାନାମ୍‌ଲେନା । ଇନିୟାଃ ଏଙ୍ଗାତେ ମାରିୟାମ୍‌କେ ଯୋଷେଫ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆସିଆକାନ୍‌ ତାଇକେନା । ମେନ୍‌ଦ ଇନିଃଲଃ ଆଣ୍‌ଦିୟାନ୍‌ ସିଦାରେ ଇନିଃ ପାବିତାର୍‌ ଆତ୍ମାତେ ଆବ୍‌ରାଅୟାନା ଆଡଃ ହାମ୍ବାଲ୍‌ରୋୱା କାନାଏ ମେନ୍ତେ ଆଟ୍‌କାର୍‌ୟାନା ।
19 ੧੯ ਤਦ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਯੂਸੁਫ਼ ਨੇ, ਜਿਹੜਾ ਧਰਮੀ ਪੁਰਖ ਸੀ ਅਤੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰੇ, ਇਹ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਨੂੰ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਤਿਆਗ ਦੇਵੇ।
୧୯ଇନିୟାଃ କଡ଼ା ଯୋଷେଫ୍‌ ମିଆଁଦ୍‌ ଧାର୍‌ମାନ୍‌ ହଡ଼ ତାଇକେନାଏ, ଏନାତେ ମାରିୟାମ୍‌ ବାଦ୍‌ନାମଃକାଏ ମେନ୍ତେ ଇନିଃ କାଏ ସାନାଙ୍ଗ୍‌କେଦା, ଏନାମେନ୍ତେ ଇନିଃକେ କା ଆଣ୍‌ଦିୟଃ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଉଡ଼ୁଃକେଦାଏ ।
20 ੨੦ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਪਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਵੇਖੋ, ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਇੱਕ ਦੂਤ ਨੇ ਸੁਫ਼ਨੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਣ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ, ਹੇ ਯੂਸੁਫ਼ ਦਾਊਦ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਤੂੰ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਮਰਿਯਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲਿਆਉਣ ਤੋਂ ਨਾ ਡਰ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਹੜਾ ਉਹ ਦੀ ਕੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਹੈ।
୨୦ମେନ୍‌ଦ ଇନିଃ ନେଆଁଁ ଉଡ଼ୁଃତାନ୍‌ ତାଇକେନ୍‌ରେ ପ୍ରାଭୁଆଃ ମିଆଁଦ୍‌ ଦୁଁତ୍‌ କୁମୁରେ ଉଦୁବେନ୍‌ୟାନା ଆଡଃ କାଜିକିୟାଏ, “ହେ ଦାଉଦ୍‌ଆଃ ହନ୍‌ ଯୋଷେଫ୍‌, ଆମାଃ କୁଡ଼ି ଲେକା ମାରିୟାମ୍‌କେ ଅଡ଼ାଃତେ ଇଦିନାଙ୍ଗ୍‌ ଆଲମ୍‌ ବରଏୟା, ଚିୟାଃଚି ଇନିୟାଃ ହାମ୍ବାଲ୍‌ରୋୱା ପାବିତାର୍‌ ଆତ୍ମାତେ ହବାକାନା ।
21 ੨੧ ਉਹ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਵੇਗੀ ਅਤੇ ਤੂੰ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਯਿਸੂ ਰੱਖੀਂ, ਕਿਉਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ।
୨୧ଇନିଃ ମିଆଁଦ୍‌ କଡ଼ାହନ୍‌ ଜାନାମିଁୟାଏ, ଆଡଃ ଆମ୍‌ ଇନିଃକେ ୟୀଶୁ ମେନ୍ତେମ୍‌ ନୁତୁମିଁୟା, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ଆୟାଃ ହଡ଼କକେ ଆକଆଃ ପାପ୍‌ହେତେ ବାଞ୍ଚାଅକଆ ।”
22 ੨੨ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿ ਜਿਹੜੀ ਗੱਲ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਨਬੀ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਆਖੀ ਸੀ ਉਹ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇ,
୨୨ନାବୀକଆଃ ହରାତେ ପ୍ରାଭୁ କାଜିକାଦ୍‌ ନେ କାଜି ପୁରାଅଃ ନାଗେନ୍ତେ ନେ ସବେନାଃ ହବାକାନା,
23 ੨੩ ਵੇਖੋ, ਇੱਕ ਕੁਆਰੀ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ ਜਣੇਗੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਇੰਮਾਨੂਏਲ ਰੱਖਣਗੇ। ਜਿਹ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਸਾਡੇ ਨਾਲ”।
୨୩“ମିଆଁଦ୍‌ ଡିଣ୍ଡାକୁଡ଼ି ହାମ୍ବାଲ୍‌ରୋୱା ହବାଅଃଆଏ ଆଡଃ କଡ଼ାହନ୍‌ ଜାନାମିଁୟାଏ, ଆଡଃ ହଡ଼କ ଇନିଃକେ ଇମ୍ମାନୁୟେଲ୍‌” ମେନ୍ତେକ ନୁତୁମିଁୟା, ଏନାରେୟାଃ ମୁଣ୍ଡିଦ, “ପାର୍‌ମେଶ୍ୱାର୍‌ ଆବୁଲଃରିୟା ।”
24 ੨੪ ਫਿਰ ਯੂਸੁਫ਼ ਨੇ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦੂਤ ਨੇ ਉਹ ਨੂੰ ਆਗਿਆ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਤਿਵੇਂ ਹੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਆਇਆ।
୨୪ଏନ୍ତେ ଯୋଷେଫ୍‌ ଦୁଡ଼ୁମ୍‌ଏତେ ବିରିଦ୍‌କେଦ୍‌ତେ, ପ୍ରାଭୁଆଃ ଦୁଁତ୍‌ ଆଚୁକାଇ ଲେକା ଆୟାଃ କୁଡ଼ି ମାରିୟାମ୍‌କେ ଅଡ଼ାଃତେ ଇଦିକିୟା ।
25 ੨੫ ਯੂਸੁਫ਼ ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਗਿਆ, ਜਿੰਨਾਂ ਚਿਰ ਉਸ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਦਾ ਨਾਮ ਯਿਸੂ ਰੱਖਿਆ।
୨୫ମେନ୍‌ଦ ଇନିଃ ମୁତ୍‍କୁଲ୍‌ କଡ଼ାହନ୍‌ ଆଉରି ଜାନାମିଁ ଜାକେଦ୍‌ ଯୋଷେଫ୍‌ ଇନିଃକେ କାଏ ଜୁଟିଦ୍‍କିୟା । ଆଡଃ ଯୋଷେଫ୍‌ ଏନ୍‌ ହନ୍‌କେ ୟୀଶୁ ମେନ୍ତେ ନୁତୁମ୍‌କିଆ ।

< ਮੱਤੀ 1 >