Ohabolana 30

1 Ty fitaro’ i Agore, ana’ Ieake: onin-drehake, tinaro’ indatiy am’ Itiele, am’ Itiele naho i Okale:

瑪薩人雅刻之子阿古爾的格言，即他給依提耳、給依提耳和烏加耳的斷語：

2 Derendereñe te am’ondaty iabio iraho; tsy amako ty hilala’ ondaty,

我比誰都愚蠢，沒有人的才智。

3 mbore tsy nianarako ty hihitse, vaho tsy amako ty fahafohinañe i Masiñey.

我從來沒有學得智慧，致能通曉聖者的知識。

4 Ia ty nionjom-b’an-dikerañe mb’eo vaho nizotso? Ia ty nahatontoñe o tiokeo an-taña’e mivokeñe? Ia ty nañolonkoloñe o ranoo an-tsaro’e ao? Ia ty nampijadoñe o hene olon-taneo? Ia ty tahina’e, naho ty tahinan’ana’e? Naho fohi’o!

誰曾上升過天而又降下﹖誰能將風收集在手中﹖誰能將水聚集在大衣內﹖誰為這大地立定了邊界﹖他叫什麼名字﹖其子姓甚名誰﹖你知道嗎﹖

5 Fonga niventeñe o tsaran’ Añahareo; ie fikalañe amo mitsolok’ ama’eo.

天主的每一句話，都是經火精煉的；凡托庇於他的人，他必要作其護盾。

6 Ko tovoña’o o tsara’eo, fa ho trevohe’e, vaho ho zoeñe t’ie bodiake.

對他所說的話，不可加添什麼；免得他指責你，證明你在說謊。

7 Roe ty raha ihalaliako ama’o; ko ifoneña’o ampara’ ty hivetrahako:

我求你兩件事，在我未死以前，請不要拒絕我：

8 Ahankaño amako ze vande naho haremborake, le ko atolots’ahy ndra hararahañe ndra varabey, fahano ahy ty anjarako,

令虛偽和欺詐遠離我，貧乏或富裕勿賜與我，只供予我必需的食糧，

9 tsy mone ho vontsin-draho vaho hitety Azo, ami’ty hoe: Ia ze o Iehovà zao? ke ho rarake iraho naho hampikametse, vaho hitera ty tahinan’ Añahareko.

免得我吃飽了，背叛你說：「誰是上主﹖」或是過於貧乏，因而行竊，加辱我天主的名。

10 Ko fosà’o ami’ty tompo’e ty mpitoroñe, kera hamatse azo re, vaho ho voa-hakeo irehe.

別在主人前，誹謗他的奴僕，怕他咒罵你，你就不免受罰。

11 Eo ty tariratse mitety an-drae, naho tsy mitata rene;

有一種人，咒罵父親；自己母親，也不祝福。

12 ty taminga malio amo maso’eo fe mboe tsy nisasa ami’ty haleora’e,

有一種人，自視清高；自身污穢，卻不洗滌。

13 ty tariratse mievoñevoñe amo maso’eo —akore ty fiandra’ o holi-maso’eo!

有一種人，眼睛傲慢，目空一切。

14 Eo ty taminga hanam-pibara ho famotsi’e naho meso ho vaza’e, hampibotsek’ o misotry an-tane atoio, naho o rarake am’ondatio.

有一種人，牙如利劍，齒如快刀，地上弱小，人間貧民，吞食一空。

15 Roe ty anake vave’ ty oletse, ‘meo, meo.’ Telo ty raha mitolom-piereñe: efatse ty tsy mahafivola ty hoe: ‘eneñe izay!’

水蛭有兩個女兒，常說「給我! 給我! 」不知足的東西，共有三樣，總不說「夠了」的，共有四樣：

16 Tsy mahafivola ty hoe: ‘Soa izay’ ty tsikeokeoke, i beitsiterake, i tane tsy enen-dranoy, vaho ty afo (Sheol h7585)

即陰府、荒胎、總飲不足水的地，和總不說「夠了」的火。 (Sheol h7585)

17 Ty maso miteratera rae, tsy mete avoho-drene, ho tsimohe’ o koàke am-bavataneo, vaho habotse’ ty tsimalaho tora’e.

誰嘲笑父親，或輕視年老的母親，願他的眼睛，被谷中的烏鴉啄去，為小鷹所食。

18 Telo ty raha loho mahalatsa ahy, efatse ty tsy rendreko;

令我稱奇的事，共有三樣，連我不明瞭的，共有四樣：

19 ty liam-bantio an-dindiñe eñe, ty lia’ ty mereñe an-damilamy eo, ty lala’ o sambo añivo riakeo, vaho ty sata’ ondaty ami’ty somondrara.

即鷹在天空飛翔的道，蛇在岩石爬行的道，船在海中航行的道，以及男女交合之道。

20 Zao ty satan-karapilo: Mihinañe re naho mamò-bava vaho manao ty hoe: ‘Izaho tsy nanao raty.’

淫婦的作風是這樣：她吃了後，抹抹口說：「我並沒有為非作歹。」

21 Ambane’ raha telo ty mampañezeñezeñe i taney, ambane’ ty efatse re tsy mahaleo:

使地戰慄的事，共有三樣，連不可容忍的，共有四樣：

22 ambane’ i trètreke t’ie ty mpanjaka, vaho ty dagola, t’ie etsa-kaneñe,

即奴隸為王，愚人飽食，

23 ambane’ ty rakemba tsy kokoañe t’ie engaen-dahy, vaho ty anak-ampatañe mandova aman-drakemba’e.

醜女出嫁，婢女當家。

24 Efatse ty raha kede’ ty tane toy, songa mahihitse:

地上的小動物中，有四種極其聰明：

25 Foko tsy maozatse o vitikeo, fe halankañe’e ami’ty asara ty haneñe;

螞蟻是無力的一群，卻在夏日儲備食糧；

26 fifokoa tsy fatratse o trandrakeo, fe mpandranjy traño am-bato ao;

岩貍是無能的一群，卻在岩石中築巢穴；

27 tsy amam-panjàka o valalao, fe mirodo ki-pirimbo-ki-pirimboñe.

蝗虫雖然沒有君王，卻知一齊列隊出發；

28 Mete tsepahem-pitàñe ty tsàtsake, f’ie añ’anjombam-panjaka ao.

壁虎能用手來捕捉，卻經常出入於皇宮。

29 Telo ty raha midoegadoega: efatse ty mitoandratoandra:

舉止昂然之物，共有三樣，連威儀赫赫的，共有四樣：

30 ty liona, ie maozatse amo biby iabio, tsy eo ty itsolofiña’e;

即獸中稱雄的獅子，面臨一切從不退縮；

31 i akoholahiy, naho ty oselahy, vaho ty mpanjaka miatreke i valobohòn-dahindefo’ey.

獨步雞群中的雄雞，開頭領隊的公山羊，和檢閱人民的君王。

32 Naho nanao hagegean-drehe nañonjom-batañe, ke nikilily, le tehafo am-pitàñe ty falie’o.

你一時糊塗，高舉了自己，當你反省時，應以手掩口；

33 Toe miova ho dibera ty ronono trobotroboeñe, naho mahatontom-piantsonañe te komondroeñe, vaho mampiforoforo haviñerañe t’ie troboeñe.

因為攪動乳汁，可出奶油；用力扭鼻，可流鮮血；激起憤怒，必生爭端。