Masese 14
1 Mwasi ya bwanya atongaka ndako na ye, kasi mwasi oyo azangi mayele abukaka yango na maboko na ye moko.
| חכמות נשים בנתה ביתה ואולת בידיה תהרסנו׃ |
2 Moto oyo atambolaka alima atosaka Yawe, kasi moto oyo nzela na ye etengama-tengama atiolaka Ye.
| הולך בישרו ירא יהוה ונלוז דרכיו בוזהו׃ |
3 Kati na monoko ya moto oyo azangi mayele, ezalaka na nzete ya lolendo, kasi bibebu ya moto ya bwanya ebatelaka ye.
| בפי אויל חטר גאוה ושפתי חכמים תשמורם׃ |
4 Esika oyo ezalaka na ngombe te, elielo mpe ezalaka na eloko te, pamba te ezali makasi ya bangombe nde epesaka bomengo.
| באין אלפים אבוס בר ורב תבואות בכח שור׃ |
5 Motatoli ya sembo akosaka te, kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
| עד אמונים לא יכזב ויפיח כזבים עד שקר׃ |
6 Motioli alukaka bwanya mpe azwaka yango te, kasi boyebi eyaka na pete epai na moto ya mayele.
| בקש לץ חכמה ואין ודעת לנבון נקל׃ |
7 Zala mosika ya zoba, pamba te okotikala kozwa boyebi te na bibebu na ye.
| לך מנגד לאיש כסיל ובל ידעת שפתי דעת׃ |
8 Bwanya ya moto ya mayele esosolisaka ye nzela na ye, kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele: lokuta.
| חכמת ערום הבין דרכו ואולת כסילים מרמה׃ |
9 Bazoba balingaka te kosenga bolimbisi, kasi ngolu na Nzambe ezalaka kati na bato ya sembo.
| אולים יליץ אשם ובין ישרים רצון׃ |
10 Motema eyebaka pasi na yango moko, moko te akoki kokabola na yango esengo.
| לב יודע מרת נפשו ובשמחתו לא יתערב זר׃ |
11 Ndako ya moto mabe ekobukana, kasi ndako ya kapo ya bayengebene ekofuluka.
| בית רשעים ישמד ואהל ישרים יפריח׃ |
12 Nzela mosusu emonanaka sembo na miso ya bato, nzokande, na suka, ememaka na kufa.
| יש דרך ישר לפני איש ואחריתה דרכי מות׃ |
13 Ezala kati na koseka, motema ekoki kozala na mawa, mpe esengo ekoki kosuka na mawa.
| גם בשחוק יכאב לב ואחריתה שמחה תוגה׃ |
14 Bato oyo batambolaka na boyengebene te bakozwa lifuti kolanda misala na bango, kasi moto ya sembo mpe akozwa lifuti kolanda misala na ye.
| מדרכיו ישבע סוג לב ומעליו איש טוב׃ |
15 Moto oyo azangi mayele andimaka makambo nyonso oyo balobaka, kasi moto ya mayele atambolaka na bokebi.
| פתי יאמין לכל דבר וערום יבין לאשרו׃ |
16 Moto ya bwanya abangaka mabe mpe akimaka yango, kasi zoba atombokaka, na elikya nyonso.
| חכם ירא וסר מרע וכסיל מתעבר ובוטח׃ |
17 Moto oyo asilikaka noki asalaka makambo ya bozoba, mpe bayinaka moto ya mayele mabe.
| קצר אפים יעשה אולת ואיש מזמות ישנא׃ |
18 Bato oyo bazangi mayele bazwaka bozoba lokola libula, kasi bato ya mayele bazwaka boyebi lokola motole.
| נחלו פתאים אולת וערומים יכתרו דעת׃ |
19 Bato mabe bakofukama liboso ya bato ya malamu, bato ya mitema mabe bakofukama na ekuke ya bato ya sembo.
| שחו רעים לפני טובים ורשעים על שערי צדיק׃ |
20 Mobola ayinamaka ata epai na moninga na ye moko, kasi mozwi azalaka na baninga ebele.
| גם לרעהו ישנא רש ואהבי עשיר רבים׃ |
21 Moto oyo atiolaka moninga na ye asalaka lisumu, kasi esengo na moto oyo asalaka bato bakelela bolamu.
| בז לרעהו חוטא ומחונן עניים אשריו׃ |
22 Boni, bato oyo babongisaka kosala mabe bazali na libunga te? Kasi boboto mpe solo ezali epai ya bato oyo babongisaka kosala bolamu.
| הלוא יתעו חרשי רע וחסד ואמת חרשי טוב׃ |
23 Mosala nyonso epesaka litomba, kasi maloba ya pamba ememaka na bobola.
| בכל עצב יהיה מותר ודבר שפתים אך למחסור׃ |
24 Bozwi ya bato ya bwanya ezalaka lokola motole na bango, kasi bozoba ya bato oyo bazangi mayele ezalaka lokola liboma.
| עטרת חכמים עשרם אולת כסילים אולת׃ |
25 Motatoli oyo alobaka solo abikisaka bato ebele, kasi motatoli ya mabe alobaka lokuta.
| מציל נפשות עד אמת ויפח כזבים מרמה׃ |
26 Moto oyo atosaka Yawe akomaka na kondima makasi, mpe bana na ye bakozwa ekimelo.
| ביראת יהוה מבטח עז ולבניו יהיה מחסה׃ |
27 Kotosa Yawe ezali etima ya bomoi, ekangolaka na mitambo ya kufa.
| יראת יהוה מקור חיים לסור ממקשי מות׃ |
28 Kozala na bato ebele epesaka mokonzi lokumu, kasi mokonzi akweyaka soki azali na bato te.
| ברב עם הדרת מלך ובאפס לאם מחתת רזון׃ |
29 Moto oyo asilikaka noki te azalaka mayele, kasi moto oyo akangaka motema te abimisaka bozoba na ye.
| ארך אפים רב תבונה וקצר רוח מרים אולת׃ |
30 Motema oyo ezali na kimia epesaka bomoi na nzoto, kasi bilulela epolisaka mikuwa.
| חיי בשרים לב מרפא ורקב עצמות קנאה׃ |
31 Moto oyo anyokolaka mobola atiolaka Mokeli ya mobola yango, kasi moto oyo asalelaka moto akelela bolamu apesaka Ye lokumu.
| עשק דל חרף עשהו ומכבדו חנן אביון׃ |
32 Babenganaka moto mabe mpo na mabe na ye, kasi moto ya sembo awumelaka na elikya kino ata na kufa.
| ברעתו ידחה רשע וחסה במותו צדיק׃ |
33 Bwanya ewumelaka kati na motema ya moto oyo azali na bososoli; kasi boni, ekoyebana solo kati na bazoba?
| בלב נבון תנוח חכמה ובקרב כסילים תודע׃ |
34 Bosembo etombolaka ekolo, kasi lisumu ememelaka bato soni.
| צדקה תרומם גוי וחסד לאמים חטאת׃ |
35 Mokonzi asepelaka na mosali ya bwanya, kasi mosali oyo ayokisaka ye soni apelisaka kanda na ye.
| רצון מלך לעבד משכיל ועברתו תהיה מביש׃ |
