Proverbiorum 30
1 verba Congregantis filii Vomentis visio quam locutus est vir cum quo est Deus et qui Deo secum morante confortatus ait
Ang mga salita ni Agur na anak ni Jache; ang sanggunian. Sinabi ng lalake kay Ithiel, kay Ithiel, at kay Ucal:
2 stultissimus sum virorum et sapientia hominum non est mecum
Tunay na ako'y hangal kay sa kaninoman, at walang kaunawaan ng isang tao:
3 non didici sapientiam et non novi sanctorum scientiam
At hindi ako natuto ng karunungan, ni mayroon man ako ng kaalaman ng Banal.
4 quis ascendit in caelum atque descendit quis continuit spiritum manibus suis quis conligavit aquas quasi in vestimento quis suscitavit omnes terminos terrae quod nomen eius et quod nomen filii eius si nosti
Sino ang sumampa sa langit, at bumaba? Sino ang pumisan ng hangin sa kaniyang mga dakot? Sinong nagtali ng tubig sa kaniyang kasuutan? Sinong nagtatag ng lahat ng mga wakas ng lupa? Ano ang kaniyang pangalan, at ano ang pangalan ng kaniyang anak kung iyong nalalaman?
5 omnis sermo Dei ignitus clypeus est sperantibus in se
Bawa't salita ng Dios ay subok: siya'y kalasag sa kanila, na nanganganlong sa kaniya.
6 ne addas quicquam verbis illius et arguaris inveniarisque mendax
Huwag kang magdagdag sa kaniyang mga salita, baka kaniyang sawayin ka, at masunduan kang sinungaling.
7 duo rogavi te ne deneges mihi antequam moriar
Dalawang bagay ang hiniling ko sa iyo; huwag mong ipagkait sa akin bago ako mamatay.
8 vanitatem et verba mendacia longe fac a me mendicitatem et divitias ne dederis mihi tribue tantum victui meo necessaria
Ilayo mo sa akin ang walang kabuluhan at ang mga kasinungalingan: huwag mo akong bigyan ng kahit karalitaan o kayamanan man; pakanin mo ako ng pagkain na kailangan ko:
9 ne forte saturatus inliciar ad negandum et dicam quis est Dominus et egestate conpulsus furer et peierem nomen Dei mei
Baka ako'y mabusog, at magkaila sa iyo, at magsabi, sino ang Panginoon? O baka ako'y maging dukha, at magnakaw ako, at gumamit ng paglapastangan sa pangalan ng aking Dios.
10 ne accuses servum ad dominum suum ne forte maledicat tibi et corruas
Huwag mong pawikaan ang alipin sa kaniyang panginoon, baka ka tungayawin niya, at ikaw ay maging salarin.
11 generatio quae patri suo maledicit et quae non benedicit matri suae
May lahi na tumutungayaw sa kanilang ama. At hindi pinagpapala ang kanilang ina.
12 generatio quae sibi munda videtur et tamen non est lota a sordibus suis
May lahi na malinis sa harap ng kanilang sariling mga mata, at gayon man ay hindi hugas sa kanilang karumihan.
13 generatio cuius excelsi sunt oculi et palpebrae eius in alta subrectae
May lahi, Oh pagka mapagmataas ng kanilang mga mata! At ang kanilang mga talukap-mata ay nangakataas.
14 generatio quae pro dentibus gladios habet et commandit molaribus suis ut comedat inopes de terra et pauperes ex hominibus
May lahi na ang mga ngipin ay parang mga tabak, at ang kanilang mga bagang ay parang mga sundang, upang lamunin ang dukha mula sa lupa, at ang mapagkailangan sa gitna ng mga tao.
15 sanguisugae duae sunt filiae dicentes adfer adfer tria sunt insaturabilia et quartum quod numquam dicit sufficit
Ang linga ay may dalawang anak, na sumisigaw, bigyan mo, bigyan mo. May tatlong bagay na kailan man ay hindi nasisiyahan, Oo, apat na hindi nagsasabi, siya na:
16 infernus et os vulvae et terra quae non satiatur aqua ignis vero numquam dicit sufficit (Sheol h7585)
Ang Sheol; at ang baog na bahay-bata; ang lupa na hindi napapatiranguhaw ng tubig; at ang apoy na hindi nagsasabi, siya na. (Sheol h7585)
17 oculum qui subsannat patrem et qui despicit partum matris suae effodiant corvi de torrentibus et comedant illum filii aquilae
Ang mata na tumutuya sa kaniyang ama, at humahamak ng pagsunod sa kaniyang ina, tutukain ito ng mga uwak sa libis, at kakanin ito ng mga inakay na aguila.
18 tria sunt difficilia mihi et quartum penitus ignoro
May tatlong bagay na totoong kagilagilalas sa akin, Oo, apat na hindi ko nalalaman:
19 viam aquilae in caelo viam colubri super petram viam navis in medio mari et viam viri in adulescentula
Ang lipad ng aguila sa hangin; ang usad ng ahas sa ibabaw ng mga bato; ang lutang ng sasakyan sa gitna ng dagat; at ang lakad ng lalake na kasama ng isang dalaga.
20 talis est via mulieris adulterae quae comedit et tergens os suum dicit non sum operata malum
Gayon ang lakad ng mangangalunyang babae; siya'y kumakain, at nagpapahid ng kaniyang bibig, at nagsasabi, hindi ako gumawa ng kasamaan.
21 per tria movetur terra et quartum non potest sustinere
Sa tatlong bagay ay nanginginig ang lupa, at sa apat na hindi niya madala:
22 per servum cum regnaverit per stultum cum saturatus fuerit cibo
Sa isang alipin, pagka naghahari; at sa isang mangmang, pagka nabubusog ng pagkain;
23 per odiosam mulierem cum in matrimonio fuerit adsumpta et per ancillam cum heres fuerit dominae suae
Sa isang babaing nakayayamot, pagka nagaasawa; at sa isang aliping babae, na nagmamana sa kaniyang panginoong babae.
24 quattuor sunt minima terrae et ipsa sunt sapientiora sapientibus
May apat na bagay na maliit sa lupa, nguni't lubhang mga pantas:
25 formicae populus infirmus quae praeparant in messe cibum sibi
Ang mga langgam ay bayang hindi matibay, gayon ma'y nagiimbak ng kanilang pagkain sa taginit;
26 lepusculus plebs invalida quae conlocat in petra cubile suum
Ang mga koneho ay hayop na mahina, gayon ma'y nagsisigawa sila ng kanilang mga bahay sa malalaking bato;
27 regem lucusta non habet et egreditur universa per turmas
Ang mga balang ay walang hari, gayon ma'y lumalabas silang lahat na pulupulutong;
28 stilio manibus nititur et moratur in aedibus regis
Ang butiki ay tumatangan ng kaniyang mga kamay, gayon ma'y nasa mga bahay ng mga hari siya.
29 tria sunt quae bene gradiuntur et quartum quod incedit feliciter
May tatlong bagay na maganda sa kanilang lakad, Oo, apat na mainam sa lakad:
30 leo fortissimus bestiarum ad nullius pavebit occursum
Ang leon na pinaka matapang sa mga hayop, at hindi humihiwalay ng dahil sa kanino man;
31 gallus succinctus lumbos et aries nec est rex qui resistat ei
Ang asong matulin; ang kambing na lalake rin naman: at ang hari na hindi malalabanan.
32 et qui stultus apparuit postquam elatus est in sublime si enim intellexisset ori inposuisset manum
Kung ikaw ay gumagawa ng kamangmangan sa pagmamataas, o kung ikaw ay umisip ng kasamaan, ilagay mo ang iyong kamay sa iyong bibig.
33 qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum et qui vehementer emungitur elicit sanguinem et qui provocat iras producit discordias
Sapagka't sa pagbati sa gatas ay naglalabas ng mantekilya, at sa pagsungalngal sa ilong ay lumalabas ang dugo: Gayon ang pamumungkahi sa poot ay naglalabas ng kaalitan.
