Proverbiorum 16

1 hominis est animum praeparare et Dei gubernare linguam

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 omnes viae hominum patent oculis eius spirituum ponderator est Dominus

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 revela Domino opera tua et dirigentur cogitationes tuae

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 universa propter semet ipsum operatus est Dominus impium quoque ad diem malum

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 abominatio Domini omnis arrogans etiam si manus ad manum fuerit non erit innocens

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 misericordia et veritate redimitur iniquitas et in timore Domini declinatur a malo

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 cum placuerint Domino viae hominis inimicos quoque eius convertet ad pacem

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 melius est parum cum iustitia quam multi fructus cum iniquitate

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 cor hominis disponet viam suam sed Domini est dirigere gressus eius

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 divinatio in labiis regis in iudicio non errabit os eius

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 pondus et statera iudicia Domini sunt et opera eius omnes lapides sacculi

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 abominabiles regi qui agunt impie quoniam iustitia firmatur solium

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 voluntas regum labia iusta qui recta loquitur diligetur

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 indignatio regis nuntii mortis et vir sapiens placabit eam

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 in hilaritate vultus regis vita et clementia eius quasi imber serotinus

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 posside sapientiam quia auro melior est et adquire prudentiam quia pretiosior est argento

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 semita iustorum declinat mala custos animae suae servat viam suam

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 contritionem praecedit superbia et ante ruinam exaltatur spiritus

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 melius est humiliari cum mitibus quam dividere spolia cum superbis

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 eruditus in verbo repperiet bona et qui in Domino sperat beatus est

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 qui sapiens corde est appellabitur prudens et qui dulcis eloquio maiora percipiet

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 fons vitae eruditio possidentis doctrina stultorum fatuitas

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 cor sapientis erudiet os eius et labiis illius addet gratiam

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 favus mellis verba conposita dulcedo animae et sanitas ossuum

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 est via quae videtur homini recta et novissimum eius ducit ad mortem

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 anima laborantis laborat sibi quia conpulit eum os suum

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 vir impius fodit malum et in labiis eius ignis ardescit

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 homo perversus suscitat lites et verbosus separat principes

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 vir iniquus lactat amicum suum et ducit eum per viam non bonam

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 qui adtonitis oculis cogitat prava mordens labia sua perficit malum

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 corona dignitatis senectus in viis iustitiae repperietur

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 melior est patiens viro forte et qui dominatur animo suo expugnatore urbium

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 sortes mittuntur in sinu sed a Domino temperantur

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.