Proverbiorum 1
1 parabolae Salomonis filii David regis Israhel
Iyi ndi miyambi ya Solomoni mwana wa Davide, mfumu ya Israeli:
2 ad sciendam sapientiam et disciplinam
Ndi yothandiza kuti munthu adziwe nzeru ndi malangizo; kuti amvetse mawu a matanthauzo ozama;
3 ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
kuti alandire malangizo othandiza kuti achite zinthu mwanzeru, akhale wangwiro, wachilungamo ndiponso wosakondera.
4 ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
Ndi yothandiza munthu wamba kuti aphunzire nzeru za kuchenjera, achinyamata kudziwa zinthu bwino ndi kulingalira.
5 audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
Munthu wanzeru amvetse bwino miyamboyi kuti awonjezere kuphunzira kwake, ndi munthu womvetsa zinthu bwino apatepo luso,
6 animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
kuti azimvetsa miyambi ndi mafanizo, mawu a anthu anzeru ndi mikuluwiko.
7 timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
Kuopa Yehova ndiye chiyambi cha nzeru. Zitsiru zimanyoza nzeru ndi malangizo.
8 audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
Mwana wanga, mvera malangizo a abambo ako ndipo usakane mawu okuwongolera a amayi ako.
9 ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
Ali ngati sangamutu yokongola ya maluwa pamutu pako ndiponso ali ngati mkanda mʼkhosi mwako.
10 fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
Mwana wanga, ngati anthu oyipa afuna kukukopa usamawamvere.
11 si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
Akadzati, “Tiye kuno; tikabisale kuti tiphe anthu, tikabisalire anthu osalakwa;
tiwameze amoyo ngati manda, ndi athunthu ngati anthu otsikira mʼdzenje. (Sheol h7585)
13 omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
Motero tidzapeza zinthu zosiyanasiyana zamtengowapatali ndi kudzaza nyumba zathu ndi zolanda;
14 sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
Bwera, chita nafe maere, ndipo tidzagawana chuma chathu tonse.”
15 fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
Mwana wanga, usayende nawo pamodzi, usatsagane nawo mʼnjira zawozo.
16 pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
Iwowatu amangofuna zoyipa zokhazokha, amathamangira kukhetsa magazi.
17 frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
Nʼkopanda phindu kutchera msampha mbalame zikuona!
18 ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
Koma anthu amenewa amangobisalira miyoyo yawo yomwe; amangodzitchera okha msampha!
19 sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
Awa ndiwo mathero a anthu opeza chuma mwankhanza; chumacho chimapha mwiniwake.
20 sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
Nzeru ikufuwula mu msewu, ikuyankhula mokweza mawu mʼmisika;
21 in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
ikufuwula pa mphambano ya misewu, ikuyankhula pa zipata za mzinda kuti,
22 usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
“Kodi inu anthu osachangamukanu, mudzakondwera ndi kusachangamuka mpaka liti? Nanga anthu onyogodola adzakondabe kunyogodola mpaka liti? Kapena opusa adzadana ndi nzeru mpaka liti?
23 convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
Tamverani mawu anga a chidzudzulo. Ine ndikukuwuzani maganizo anga ndi kukudziwitsani mawu anga.
24 quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
Popeza ndinakuyitanani koma inu munakana kumvera. Ndinayesa kukuthandizani koma panalibe amene anasamala.
25 despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
Uphungu wanga munawunyoza. Kudzudzula kwanga simunakusamale.
26 ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
Ndiye inenso ndidzakusekani mukadzakhala mʼmavuto; ndidzakunyogodolani chikadzakugwerani chimene mumachiopacho.
27 cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
Chiwonongeko chikadzakugwerani ngati namondwe, tsoka likadzakufikirani ngati kamvuluvulu, mavuto ndi masautso akadzakugwerani.
28 tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
“Tsono mudzandiyitana koma sindidzayankha; mudzandifunafuna, koma simudzandipeza.
29 eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
Popeza iwo anadana ndi chidziwitso ndipo sanasankhe kuopa Yehova,
30 nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
popeza iwo sanasamale malangizo anga ndipo ananyoza chidzudzulo changa.
31 comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
Tsono adzadya zipatso zoyenera mayendedwe awo ndi kukhuta ndi ntchito zimene anachita kwa ena.
32 aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
Pakuti anthu osachangamuka amaphedwa chifukwa cha kusochera kwawo, ndipo zitsiru zimadziwononga zokha chifukwa cha mphwayi zawo.
33 qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
Koma aliyense wondimvera adzakhala mwa bata; adzakhala mosatekeseka posaopa chilichonse.”
