Proverbiorum 6
1 Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
Mwana wanga, ngati wamuperekera mnansi wako chikole, ngati walonjeza kumulipirira mlendo,
2 illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
ngati wagwidwa ndi zimene iwe unanena, wakodwa ndi mawu a mʼkamwa mwako.
3 Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
Tsono popeza iwe mwana wanga wadziponya mʼmanja mwa mnansi wako, chita izi kuti udzipulumutse: pita msanga ukamupemphe mnansi wako; kuti akumasule!
4 ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebrae tuae.
Usagone tulo, usawodzere.
5 Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
Dzipulumutse monga imachitira mphoyo mʼdzanja la mlenje, ndi monga imachitira mbalame mu msampha wa munthu wosaka.
6 Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
Pita kwa nyerere, mlesi iwe; kaonetsetse njira zake kuti uphunzirepo kanthu!
7 quae cum non habeat ducem, nec praeceptorem, nec principem,
Zilibe mfumu, zilibe woyangʼanira kapena wolamulira,
8 parat in aestate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
komabe zimasungiratu chakudya chake nthawi ya chilimwe ndipo zimatuta chakudyacho nthawi yokolola.
9 Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
Kodi uzingogonabe pamenepo mpaka liti mlesi iwe? Kodi tulo tako tidzatha liti?
10 Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
Ukati ndingogona pangʼono, ndingowodzera pangʼono ndingopinda manjawa pangʼono kuti ndipumule,
11 et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
umphawi udzakugwira ngati mbala ndipo usiwa udzafika ngati munthu wachifwamba.
12 Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
Munthu wachabechabe, munthu woyipa, amangoyendayenda ndi kumayankhula zoyipa,
13 annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
amatsinzinira maso ake, namakwakwaza mapazi ake ndi kulozaloza ndi zala zake,
14 pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
amalingalira zoyipa ndi mtima wake wachinyengo ndipo nthawi zonse amangokhalira kuyambitsa mikangano pakati pa anthu.
15 huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
Nʼchifukwa chake tsoka lidzamugwera modzidzimutsa; adzawonongeka msangamsanga popanda chomupulumutsa.
16 Sex sunt, quae odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
Pali zinthu zisanu ndi chimodzi zimene Yehova amadana nazo, zinthu zisanu ndi ziwiri zimene zimamunyansa:
17 Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
maso onyada, pakamwa pabodza, manja akupha munthu wosalakwa,
18 cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
mtima wokonzekera kuchita zoyipa, mapazi othamangira msanga ku zoyipa,
19 proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
mboni yonama yoyankhula mabodza komanso munthu amene amayambitsa mikangano pakati pa abale.
20 Conserva fili mi praecepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuae.
Mwana wanga, usunge malamulo a abambo ako; ndipo usataye zimene anakuphunzitsa amayi ako.
21 Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
Zimenezi uzimatirire pa mtima pako masiku onse, uzimangirire mʼkhosi mwako.
22 Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
Ukamayenda, zidzakulozera njira; ukugona, zidzakulondera; ukudzuka, zidzakuyankhula.
23 quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitae increpatio disciplinae:
Paja malamulo awa ali ngati nyale, malangizowa ali ngati kuwunika, ndipo chidzudzulo cha mwambo ndiwo moyo weniweni,
24 ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneae.
kukupulumutsa kwa mkazi wadama, zimenezi zidzakutchinjiriza kwa mkazi wadama, ndi kukuthandiza kuti usamvere mawu oshashalika a mkazi wachiwerewere.
25 Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
Mu mtima wako usakhumbire kukongola kwake, asakukope ndi zikope zake,
26 pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
paja mkazi wadama amakusandutsa kukhala ngati nyenyeswa za buledi ndipo mkazi wa mwini wake amasokonezeratu moyo wako wonse.
27 Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
Kodi munthu angathe kutenga moto zovala zake osapsa?
28 aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantae eius?
Kodi munthu angathe kuyenda pa makala amoto mapazi ake osapserera?
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
Ndizo zimachitikira munthu amene amagonana ndi mkazi wa munthu wina. Aliyense wokhudza mkazi wotere adzalangidwa.
30 Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: ut esurientem impleat animam:
Paja anthu sayinyoza mbala ikaba chifukwa chakuti ili ndi njala.
31 deprehensus tamen reddet septuplum, et omnem substantiam domus suae tradet.
Komabe ngati mbalayo igwidwa iyenera kulipira kasanu nʼkawiri, ngakhale kulandidwa katundu wa mʼnyumba mwake.
32 Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
Munthu wochita chigololo ndi wopanda nzeru. Wochita zimenezi amangodziwononga yekha.
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
Adzalandira mabala ndi mʼnyozo, ndipo manyazi ake sadzamuchokera.
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae,
Paja nsanje imachititsa mwini mkaziyo kukalipa, ndipo sadzachita chifundo pobwezera.
35 nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
Iye savomera dipo lililonse; sangapepeseke ngakhale umupatse mphatso zochuluka motani.
