Proverbiorum 22
1 Melius est nomen bonum, quam divitiae multae: super argentum et aurum, gratia bona.
Pito yo nonmen non ou an byen pase pou ou gen anpil richès. Pito moun gen anpil konsiderasyon pou ou pase pou ou gen anpil lajan ak anpil lò.
2 Dives, et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
Pa gen diferans ant moun rich ak moun pòv, paske tou de se kreyati Bondye yo ye.
3 Callidus videt malum, et abscondit se: innocens pertransiit, et afflictus est damno.
Moun ki gen konprann, lè li wè malè ap vin sou li, li wete kò l'. Men, moun sòt pote lestonmak li bay, epi se li ki peye sa.
4 Finis modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.
Soumèt ou devan Bondye, gen krentif pou li: W'a gen richès, y'a nonmen non ou, w'a viv lontan.
5 Arma et gladii in via perversi: custos autem animae suae longe recedit ab eis.
Moun ki mache kwochi jwenn pikan ak pèlen sou wout yo. Si ou renmen lavi, pa fè menm wout ak yo.
6 Proverbium est: Adolescens iuxta viam suam, etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
Bay yon timoun prensip li dwe swiv. Jouk li mouri, li p'ap janm bliye l'.
7 Dives pauperibus imperat: et qui accipit mutuum, servus est foenerantis.
Moun rich ap donminen sou moun pòv. Lè ou prete lajan nan men yon moun, ou tounen timoun devan pòt li.
8 Qui seminat iniquitatem, metet mala, et virga irae suae consummabitur.
Lè ou simen lenjistis, ou rekòlte malè. Ou rete konsa sak te fè ou gen gwo kòlèt la disparèt.
9 Qui pronus est ad misericordiam, benedicetur: de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera: animam autem aufert accipientium.
Bondye beni moun ki gen bon kè, paske lè moun ki gen bon kè wè yon pòv, yo separe sa yo genyen an avè l'.
10 Eiice derisorem, et exibit cum eo iurgium, cessabuntque causae et contumeliae.
Mete moun k'ap pase lòt moun nan betiz la deyò, lamenm tout kont, tout joure ap sispann.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
Moun ki pa gen move lide dèyè tèt yo epi ki gen bon pawòl nan bouch yo ap gen wa a pou zanmi yo. Men, Bondye renmen moun ki sensè.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam: et supplantantur verba iniqui.
Seyè a pwoteje moun k'ap di verite. Men, li fè moun k'ap bay manti yo wont.
13 Dicit piger: Leo est foris, in medio platearum occidendus sum.
Parese rete chita lakay li, li di si li soti bèt nan bwa va manje l' nan lari a.
14 Fovea profunda, os alienae: cui iratus est Dominus, incidet in eam.
Pawòl fanm adiltè se gwo pèlen. Lè Seyè a move sou yon moun, moun lan ap pran nan pèlen sa a.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.
Timoun toujou ap fè move bagay. Men, fwèt ap fè yo pa rekonmanse ankò.
16 Qui calumniatur pauperem, ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.
Lè w'ap peze yon pòv malere se lespri l' w'ap louvri. Lè w'ap fè moun rich kado, se pòv w'ap fè l' pòv.
17 Fili mi! Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium: appone autem cor ad doctrinam meam.
Louvri zòrèy ou, koute pawòl moun ki gen bon konprann yo. Chache konprann sa m'ap moutre ou la a.
18 quae pulchra erit tibi, cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis:
L'a bon pou ou toujou kenbe yo nan kè ou, pou yo ka toujou anba lang ou.
19 Ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.
Koulye a, mwen pral moutre ou tout pawòl sa yo, ou menm tou, pou ou ka mete konfyans ou nan Seyè a.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia:
Depi lontan, mwen te ekri bon pawòl sa yo pou ou. W'a jwenn anpil bon konsèy ak konesans ladan yo.
21 ut ostenderem tibi firmitatem, et eloquia veritatis, respondere ex his illis, qui miserunt te.
Y'a fè ou konnen verite a jan li ye a. Konsa, w'a pote bon repons bay moun ki te voye ou la. Men yo:
22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est: neque conteras egenum in porta:
Pa pran ti sa pòv la genyen an paske se pòv li ye. Pa pwofite sou ti malere yo nan tribinal.
23 quia iudicabit Dominus causam eius, et configet eos, qui confixerunt animam eius.
Se Seyè a ki va plede kòz yo pou yo. L'a touye moun ki vòlò malere sa yo.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso:
Pa fè zanmi ak moun ki ankòlè fasil. Pa mache ak moun ki gen san wo.
25 ne forte discas semitas eius, et sumas scandalum animae tuae.
W'a pran move mès yo. W'a rale malè sou ou.
26 Noli esse cum his, qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis:
Pa pwomèt pou ou reskonsab dèt yon lòt moun fè.
27 si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo?
Si ou pa ka peye, y'a sezi ata kabann anba do ou.
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
Pa janm deplase bòn tè kote granmoun lontan te mete yo.
29 Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.
Moutre m' yon nonm ki gen ladrès nan sa l'ap fè. Se moun konsa k'ap rive travay ak chèf. Li pa pral travay ak moun ki pa anyen.
