Proverbiorum 20
1 Luxuriosa res, vinum, et tumultuosa ebrietas: quicumque his delectatur, non erit sapiens.
Iwayini lenza ukudelela lotshwala buyaxabanisa, okhohliswa yilezi izinto kahlakaniphanga.
2 Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum, peccat in animam suam.
Ulaka lwenkosi lunjengokubhonga kwesilwane; lowo oyizondisayo udela impilo yakhe.
3 Honor est homini, qui separat se a contentionibus: omnes autem stulti miscentur contumeliis.
Kumupha udumo umuntu ukubalekela ukuxabana, kodwa iziphukuphuku zonke ziphangisa ukuthenga inkani.
4 Propter frigus piger arare noluit: mendicabit ergo aestate, et non dabitur illi.
Ivila kalilimi ngesikhathi esifaneleyo; kuthi ngesikhathi sokuvuna liswele amabele.
5 Sicut aqua profunda, sic consilium in corde viri: sed homo sapiens exhauriet illud.
Izifiso zenhliziyo yomuntu zingamanzi azikileyo, kodwa umuntu ozwisisayo uyazifinyelela.
6 Multi homines misericordes vocantur: virum autem fidelem quis inveniet?
Banengi abathi balothando olungapheliyo, kodwa ngubani ongamthola umuntu othembekileyo na?
7 Iustus, qui ambulat in simplicitate sua, beatos post se filios derelinquet.
Umuntu olungileyo uphila impilo encomekayo; babusisiwe abantwabakhe abamfuzayo.
8 Rex, qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum intuitu suo.
Inkosi nxa ihlezi esihlalweni sayo isahlulela, iyakuhlungula konke okubi ngamehlo ayo.
9 Quis potest dicere: Mundum est cor meum, purus sum a peccato?
Ngubani ongathi, “Ngiyigcinile inhliziyo yami imhlophe; ngihlanzekile kangilasono?”
10 Pondus et pondus, mensura et mensura: utrumque abominabile est apud Deum.
Izisindo ezitshiyanayo lezilinganiso ezitshiyanayo uThixo uyakuzonda kokubili.
11 Ex studiis suis intelligitur puer, si munda et recta sint opera eius.
Lomntwana waziwa ngezenzo zakhe, ngokuthi isimilo sakhe sihle, siqotho.
12 Aurem audientem, et oculum videntem, Dominus fecit utrumque.
Indlebe ezizwayo lamehlo abonayo kokubili kwenziwa nguThixo.
13 Noli diligere somnum, ne te egestas opprimat: aperi oculos tuos, et saturare panibus.
Ungathandani lobuthongo uzakuba ngumyanga, hlala uvukile uzakuba lokudla okunengi.
14 Malum est, malum est, dicit omnis emptor: et cum recesserit, tunc gloriabitur.
“Kubi, kubi!” kutsho umthengi; esuka lapho usezincoma ngakuthengileyo.
15 Est aurum, et multitudo gemmarum: vas autem pretiosum labia scientiae.
Likhona igolide lamatshe aligugu amanengi, kodwa izindebe ezikhuluma ulwazi zilivelakancane.
16 Tolle vestimentum eius, qui fideiussor extitit alieni, et pro extraneis aufer pignus ab eo.
Thatha isembatho salowo owenzela owezizweni isibambiso; sigcine nxa ebambisela owesifazane ongaziphathanga.
17 Suavis est homini panis mendacii: et postea implebitur os eius calculo.
Ukudla okuzuzwe ngenkohliso kumnandi emuntwini, kodwa kucina sekungathi udla itshebetshebe.
18 Cogitationes consiliis roborantur: et gubernaculis tractanda sunt bella.
Nxa usenza amacebo dinga izeluleko; nxa usiyahlasela zuza ukuqondiswa.
19 Ei, qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.
Onyeyayo uyehluleka ukugcina imfihlo, ngakho yehlukana lomuntu okhuluma angathuli.
20 Qui maledicit patri suo, et matri, extinguetur lucerna eius in mediis tenebris.
Nxa umuntu ethuka uyise loba unina, isibane sakhe sizacinywa abesemnyameni omubi.
21 Hereditas, ad quam festinatur in principio, in novissimo benedictione carebit.
Ilifa elizuzwa lula ekuqaleni alilakubusiswa ekucineni.
22 Ne dicas: Reddam malum: expecta Dominum, et liberabit te.
Ungabokuthi, “Lami ngizakulungisa ngalokhu ongenze khona!” Yekela, uThixo nguye ozakusiza.
23 Abominatio est apud Dominum pondus et pondus: statera dolosa non est bona.
UThixo uyazizonda izilinganiso eziguquguqulwayo, njalo kathokoziswa yizikali zokudlelezela.
24 A Domino diriguntur gressus viri: quis autem hominum intelligere potest viam suam?
Izinyathelo zomuntu zikhokhelwa nguThixo. Pho umuntu angayazi kanjani na indlela yakhe?
25 Ruina est homini devotare sanctos, et post vota retractare.
Yikuzithiya ukuthembisa ngokuphangisa ukupha ulutho, phambili umuntu aphinde azisole ngalesosifungo.
26 Dissipat impios rex sapiens, et incurvat super eos fornicem.
Inkosi ehlakaniphileyo iyabahlungula ababi; iyabahadla njengelitshe lokuchola.
27 Lucerna Domini spiraculum hominis, quae investigat omnia secreta ventris.
Isibane sikaThixo siyawuhlolisisa umphefumulo womuntu; sihlolisisa ekujuleni kwemibilini yakhe.
28 Misericordia, et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus eius.
Uthando lokwethembeka kuyayivikela inkosi; ngothando isihlalo sayo sobukhosi sivikelekile.
29 Exultatio iuvenum, fortitudo eorum: et dignitas senum canities.
Udumo lwamajaha lusemandleni awo, izimvu zekhanda ziyinkazimulo yabadala.
30 Livor vulneris absterget mala: et plagae in secretioribus ventris.
Izidutshulo lamanxeba kugezisa okubi, lezibhaxulo zihlambulula ingaphakathi.
